فضل الله توکل را بیشتر مردم به عنوان نوازنده چیرهدست سنتور میشناسند؛ اما او علاوه بر این، در نواختن ویولن، خوانندگی، ساختن آهنگ و سرودن ترانه نیز تواناست. اگر علاقهمندید زندگینامه این هنرمند برجسته را بدانید، در ادامه این نوشته از وبلاگ مدیر تولز همراه ما بمانید.
این موضوع را بهتر بشناسید با مطالعه تصنیف چیست؟.
مقاله پرده و نیم پرده در موسیقی به چه معناست؟ منبع بسیار خوبی برای یادگیری بیشتر است.
تولد و کودکی فضل الله توکل
فضل الله توکل در چهاردهمین روز آبان ماه سال ۱۳۲۱ در تهران به دنیا آمد. پدرش در ارتش خدمت میکرد و مادرش معلم درس ریاضی و زبان فرانسه بود. با این حال، فضای خانه آنها همواره از موسیقی سرشار بود. از همان سالهای کودکی، استادان بزرگ موسیقی مانند علی تجویدی، حسین یاحقی، مرتضی محجوبی و مهدی خالدی به خانه آنان رفتوآمد داشتند. همچنین رهی معیری، که پسرعمهی مادرش بود، مرتب به دیدنشان میآمد. بنابراین طبیعی بود که فضل الله در چنین فضایی به موسیقی علاقهمند شود. او وقتی تنها ۶ سال داشت، نزد حسین تهرانی آموزش تنبک را شروع کرد. در هشتسالگی نیز به سراغ یادگیری سنتور رفت و این ساز را نزد استاد خائفی فرا گرفت. وقتی پدرش برای مأموریت به شیراز رفت، فضل الله در آن شهر آموزش سنتور را نزد بهادر نوذری ادامه داد. پس از مدتی نیز برای آموختن ردیفهای موسیقی ایرانی، شاگرد علی تجویدی شد و تا دوازدهسالگی از محضر او بهره برد.
اگر به این موضوع علاقه دارید، حتماً علینقی وزیری، پدر موسیقی جدید ایران پس از انقلاب مشروطه را بخوانید.
تحصیلات
او تحصیلات ابتدایی خود را در مدرسهای در ایران به پایان رساند. برای ادامه تحصیل، دبیرستان را در مدارس پهلوی و مروی گذراند و سرانجام در سال ۱۳۳۹ موفق به دریافت دیپلم در رشته طبیعی شد. پس از آن، برای ادامه تحصیل به انگلستان رفت و توانست مدرک فوقلیسانس خود در رشته اقتصاد را از دانشگاه مشهور کمبریج بگیرد.
مقاله زندگینامه و فعالیت هنری استاد داوود آزاد حاوی اطلاعات جامعی است.
فضل الله توکلی در رادیو
در سال ۱۳۳۵، فضلالله توکلی با دعوت علی تجویدی به ارکستر شماره ۲ رادیو پیوست. پس از گذشت یک سال، او به ارکستر شماره ۳ رادیو، که زیر نظر پرویز یاحقی اداره میشد، نقل مکان کرد. دو سال بعد، در سال ۱۳۳۷، داوود پیرنیا از او دعوت کرد تا در برنامه گلها حضور یابد. او در این برنامه آثاری مانند «گلهای صحرایی شماره ۵» و «برگ سبز شماره ۶۵» را به صورت تکنواز اجرا کرد. پس از انقلاب، او دیگر با رادیو همکاری نکرد؛ اما این همکاری در سال ۱۳۷۲ دوباره از سر گرفته شد. پس از آن، او به همراه اسدالله ملک، گروه موسیقیای به نام همنوازان را در صدا و سیما تشکیل داد.
برای اطلاعات بیشتر، به مقاله آیا ساز دهل فقط از دور خوش است؟ مراجعه کنید.
آهنگسازی
فضل الله توکلی فعالیت هنری خود را در سال ۱۳۴۵ با ساختن آهنگ “قهر و ناز” برای اکبر گلپایگانی آغاز کرد. پس از آن، در سال ۱۳۷۲، همزمان با شروع دوبارهی همکاری با رادیو، بار دیگر با اکبر گلپایگانی همکاری کرد و دو قطعه به نامهای “عشق” و “آهسته آهسته” برای او خلق نمود. در سال ۱۳۷۴ نیز یک آلبوم کامل با عنوان “آوازهخوان” منتشر کرد که شامل هشت آهنگ بود و تمامی ترانهها و آهنگهای آن اثر خود او بود. سپس در سال ۱۳۷۸، دو آلبوم دیگر برای گلپایگانی ساخت با نامهای “مست عشق” و “عقیق”. همچنین در همین سال، همکاری خود را با علیرضا افتخاری شروع کرد و آهنگهای آلبومهای “نسیما”، “غم زمانه” و “خاطرات جوانی” را برای او ساخت.
اگر به این موضوع علاقه دارید، ساز ویولن سل را بیشتر بشناسید را از دست ندهید.
برای یادگیری پیشرفته، به مفهوم کاور در موسیقی مراجعه کنید.
اطلاعات جامعتری در مورد این موضوع را در آشنایی با ساز گلوکن اشپیل، بلز ارکستری پیدا کنید.
برای یادگیری پیشرفته، به آشنایی با مفهوم پاساژ در موسیقی مراجعه کنید.