از دیرباز، موسیقی در آیینها و گردهماییهای گوناگون حضور داشته است. سبک و حالوهوای موسیقی، نشاندهنده نوع مراسم بود؛ از آیینهای دینی و جشنهای ملی تا حتی صحنههای نبرد و جنگ. همانطور که پیشتر اشاره شد، موسیقی در مراسم مذهبی هم جایگاه ویژهای داشته است. یکی از آشکارترین نمونههای این کاربرد را میتوان در کلیساها مشاهده کرد. در این نوشته از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، میخواهیم فرم موسیقی «مس» را بررسی کنیم که در آیینهای مذهبی و در کلیساها اجرا میشود. با ما همراه باشید.
فرم موسیقی مس
نام «مس» از سوی روحانیون یک انجمن مذهبی کلیسایی برگزیده شده است. مس در واقع گونهای از آهنگسازی مذهبی و مقدس است که در آن، بخشهای ثابتی از دعاهای مراسم عشاء ربانی به صورت آواز گروهی اجرا میشود. این نام به مهمترین آیین پرستش در کلیسای غرب اشاره دارد و ویژهی یادبود قربانی مسیح بر صلیب و بخشی از مراسم عبادی شامگاهانه کلیساست.
مس در قالبها و شکلهای گوناگونی ساخته میشود. بیشتر مسها بر پایهی دعاهای لاتین — که زبان مقدس آیینهای کلیسای کاتولیک رم است — تنظیم شدهاند. همچنین شمار زیادی مس به زبان مردمان غیرکاتولیک که عبادت را به زبان محلی خود انجام میدهند، نوشته شده است.
مسهای موسیقایی نام خود را از آیین کاتولیک با همین عنوان «مس» (در لاتین “the Mass”) گرفتهاند. گاهی پس از نام مس، عنوان دیگری نیز برای آن به کار میرود؛ مانند «میسا سولمنیس» ساخته بتهوون.
مس در کلیسای کاتولیک
مس، یک قطعه آوازی مذهبی در کلیسای کاتولیک است که برای متنی دعاخوانی اجرا میشود. رکوئیم نیز که به آن مرثیه میگویند، بیشتر برای یادبود و آرامش درگذشتگان ساخته و نواخته میشود. همچنین فرمهای دیگری مانند کانتات و موتت که بر پایه خوانش متن و آواز هستند، مورد توجه آهنگسازان دورههای بعدی مانند دوره کلاسیک قرار گرفتند و از جایگاه ویژهای برخوردار شدند.
به بیان دیگر، مس یک سرود است که از بخشهای ثابت مراسم عشای ربانی مسیحی تشکیل شده است، یعنی:
کیریه ؛ گلوریا ؛ کرِدو ؛ سانکتوس ؛ با بندیکتوس ؛ و آگنوس دِئی.