انواع الکترود جوشکاری؛ جدول، مشخصات و کاربرد انواع سیم جوش

ساده‌ترین و محکم‌ترین روش برای به هم پیوستن قطعات فلزی، جوش دادن آنهاست. برای انجام جوشکاری، به یک دستگاه جوش و نیز الکترود یا سیم جوش نیاز داریم. اما انواع الکترود و سیم جوش بر چه مبنایی و به چند گروه تقسیم می‌شوند؟ هر الکترود برای کدام نوع جوش مناسب است و چگونه می‌توانیم گزینه درست را انتخاب کنیم؟ در این نوشته به این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد. با رونیکس همراه باشید.

الکترود چیست و چطور دسته‌بندی می‌شود؟

الکترود یک بخش هادی جریان برق است. یک سر آن از فلز و سر دیگر از مواد غیرفلزی تشکیل شده است. سر فلزی به دستگاه جوشکاری وصل می‌شود و سر غیرفلزی روی قطعه‌ای که قرار است جوش بخورد قرار می‌گیرد. با اتصال الکترود به دستگاه جوش، یک قوس الکتریکی ایجاد می‌شود که باعث می‌گردد دو قطعه فلزی به هم بچسبند و متصل شوند. الکترودها را می‌توان بر اساس ویژگی‌های گوناگونی تقسیم‌بندی کرد، مانند:
ضخامت

جنس روکش

نحوه تولید

ماده تشکیل‌دهنده سیم مرکزی

کلفتی پوشش
بیشتر بخوانید:از سوئد تا فرانسه؛ معرفی انواع ابزار لوله کشی!

الکترود جوشکاری – شرکت رونیکس انواع مختلف تجهیزات و ابزارهای جوشکاری را تولید می‌کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر روی لینک کلیک کنید.

انواع الکترود جوشکاری بر اساس قطر

قطر الکترود، یکی از نکات کلیدی در انتخاب آن برای جوشکاری است. هنگام انتخاب، باید به نوع کاری که انجام می‌دهید، ضخامت قطعه‌ای که می‌خواهید جوش بدهید و همچنین نوع دستگاه جوشی که در اختیار دارید توجه کنید. اندازه قطر الکترودهای جوشکاری معمولاً بر اساس جدول زیر دسته‌بندی می‌شود:

هرچه سیم جوش ضخیم‌تر و بلندتر باشد، دستگاه جوشکاری باید آمپر بیشتری تولید کند تا بتواند به خوبی کار کند. الکترود با ضخامت ۵ میلی‌متر، کلفت‌ترین نوع سیم جوش است که معمولاً در کارهای صنعتی و سنگین از آن استفاده می‌شود.

برای شناخت بهتر دستگاه جوش رونیکس، روی لینک زیر کلیک کنید.

انواع الکترود جوشکاری بر اساس نوع پوشش

یکی دیگر از ویژگی‌هایی که برای دسته‌بندی الکترودهای جوشکاری به کار می‌رود، جنس پوشش روی آن‌ها است. الکترودها را می‌توان بر اساس نوع این پوشش به گروه‌های مختلف تقسیم کرد.

الکترود قلیایی، کیفیت جوش بالا

پرکاربردترین الکترود، نوع قلیایی است. این الکترود از موادی مانند کربنات منیزیم، فلورید کلسیم و کربنات کلسیم ساخته می‌شود. جوشکاری با این الکترود مزایای خوبی دارد که عبارتند از:

کیفیت عالی جوش

کم شدن رطوبت

کاهش اکسیژن موجود در فلز

تولید گاز محافظ در محل کار

حذف ناخالصی‌هایی مثل گوگرد و فسفر از ناحیه جوش

ایجاد سرباره‌ای چسبنده

الکترود اسیدی و جوشکاری آسان

در ساخت الکترودهای نوع اسیدی از موادی همچون اکسیدها، سیلیسیم و کربنات منگنز استفاده می‌شود. این نوع الکترود برای جوشکاری در تمام حالت‌ها مناسب است، هرچند که عمق نفوذ آن چندان زیاد نیست. از ویژگی‌های مثبت الکترود اسیدی می‌توان به این موارد اشاره کرد:

– سطح کار پس از جوشکاری صاف و براق می‌شود.
– پس از پایان جوشکاری، پوسته‌ی سرباره به راحتی جدا می‌گردد.
– شروع فرایند جوشکاری با آن آسان است.
– دارای انعطاف و مقاومت خوب در برابر ضربه است.

بیشتر بخوانید: آموزش کار با دریل

الکترود رتیلی، جداسازی راحت

ماده‌ای به نام اکسید تیتانیوم با نام دیگر “رتیل” شناخته می‌شود. به همین دلیل، الکترودهایی که از این ماده ساخته می‌شوند، با نام الکترود رتیلی معروف هستند. این نوع الکترود با هر دو نوع برق متناوب (AC) و مستقیم (DC) کار می‌کند و برای جوشکاری در محل‌هایی مانند گوشه‌ها، زوایا، قسمت‌های افقی و همچنین جوشکاری به سمت بالا مناسب است. برخی از مزایای استفاده از الکترود رتیلی عبارتند از:
– ایجاد قوس الکتریکی پایدار و یکنواخت
– تشکیل دانه‌های جوش منظم و دقیق
– جدا شدن آسان پوسته سرباره
– پاشش بسیار کم مواد جوش در حین کار

الکترود سلولزی و عمق بالای جوشکاری

چهل درصد از ساختار این الکترودها را سلولز تشکیل می‌دهد. این الکترودها با برق مستقیم (DC) فعالیت می‌کنند و گازهای هیدروژن و دی‌اکسیدکربنی که در حین کار آزاد می‌شوند، از قوس الکتریکی در برابر گازهای مضر موجود در هوا محافظت می‌کنند.
از مزایای دیگر الکترودهای سلولزی می‌توان به این موارد اشاره کرد:
پوشش سرباره نازک و بدون چسبندگی زیاد
قابلیت استفاده در حالت‌های گوناگون جوشکاری
ایجاد قوس الکتریکی محکم و پایدار
نفوذ زیاد و عمق مناسب جوش

الکترود اکسیدی با پوشش ضخیم

الکترودهای اکسیدی با یک پوشش شیمیایی حاوی منگنز، سیلیکات و اکسید آهن تولید می‌شوند. این الکترودها قابلیت کار با هر دو نوع جریان برق مستقیم (DC) و متناوب (AC) را دارند. جوش ایجاد شده توسط این الکترودها، سطحی هموار و یکدست دارد. از دیگر ویژگی‌های مثبت این الکترودها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
پوشش ضخیم
جداسازی آسان سرباره
رونیکس انواع دستگاه‌های هوا برش را تولید می‌کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر کلیک کنید.

انواع الکترود جوشکاری از نظر نوع ساخت

یکی دیگر از ویژگی‌هایی که برای دسته‌بندی انواع سیم جوش در نظر می‌گیرند، روش ساخت آن است. الکترودهای جوشکاری بر اساس شیوه تولیدشان به گروه‌های زیر تقسیم می‌شوند:

الکترود کم هیدروژن

در پوشش این نوع الکترودها، مقدار بسیار کمی هیدروژن به کار رفته است. از این الکترودها معمولاً برای جوش دادن فولادهایی که درصد کربن بالایی دارند، استفاده می‌کنند.

الکترود چسبان سریع با نرخ رسوب بالا

سرعت تشکیل رسوب در الکترودهای چسبان، بالا است. این موضوع به دلیل مقدار فراوان پوشش موجود بر روی این نوع از الکترودهای جوشکاری رخ می‌دهد.

الکترود انجماد سریع با قوس مقاوم

الکترودهایی که با روش سرد کردن بسیار سریع تولید می‌شوند، یک قوس الکتریکی پایدار و مقاوم ایجاد می‌کنند. میزان سرباره در این الکترودها بسیار کم است. از این نوع الکترودهای انجماد سریع می‌توان در حالت‌ها و وضعیت‌های گوناگون جوشکاری بهره برد.

جوشکاری با دستگاه رونیکس – راهنمای استفاده

این دستگاه برای انجام کارهای جوشکاری طراحی شده است. در اینجا به روش کار با آن به زبان ساده می‌پردازیم.

ابتدا مطمئن شوید که دستگاه در یک جای صاف و پایدار قرار گرفته است. سپس کابل‌های برق و اتصال به قطعه کار (کابل اتصال به زمین) را به درستی وصل کنید. دقت کنید که این اتصالات محکم باشند تا از جرقه یا مشکل در کار جلوگیری شود.

بعد، با استفاده از کلید یا پیچ تنظیم، شدت جریان مناسب برای نوع فلز و ضخامت قطعه‌ای که می‌خواهید جوش بدهید را انتخاب کنید. معمولاً برای فلزات نازک‌تر، جریان کمتر و برای ضخیم‌ترها، جریان بیشتری نیاز است.

حالا می‌توانید دستکش مخصوص و ماسک محافظ صورت خود را بپوشید. این وسایل از شما در برابر جرقه‌ها و نور شدید جوشکاری محافظت می‌کنند.

الکترود (میله جوش) مناسب را در انبر دستگاه قرار دهید و آن را محکم کنید. سپس نوک الکترود را به نقطه‌ای که می‌خواهید جوش بدهید نزدیک کنید و قوس الکتریکی را ایجاد نمایید. یک فاصله کم و ثابت را بین الکترود و قطعه کار حفظ کنید و آن را به آرامی در امتداد خط جوش حرکت دهید.

پس از پایان کار، ابتدا قوس را قطع کنید و سپس دستگاه را خاموش نمایید. اجازه دهید محل جوش خنک شود. در آخر، با چکش مخصوص، سرباره (پوسته روی جوش) را به آرامی جدا کنید تا خط جوش تمیز و یکدست نمایان شود.

همیشه نکات ایمنی مانند کار در محیطی با تهویه مناسب و دور از مواد اشتعال‌زا را رعایت کنید.

الکترود انجماد پرشده با دانه‌های یکنواخت

الکترودهایی که با روش پر کردن و انجماد تولید می‌شوند، دارای پوششی ضخیم هستند. این نوع پوشش به الکترود کمک می‌کند تا سرباره را به خوبی از منطقه جوش خارج کند و همچنین باعث ایجاد دانه‌های ریز و یکدست در محل اتصال جوش می‌شود.

انواع الکترود جوشکاری از نظر جنس مفتول

همانطور که پیش‌تر گفتیم، الکترود از یک میله‌ی مرکزی و یک پوشش روی آن تشکیل می‌شود. جنس این میله‌ی مرکزی نیز یکی دیگر از ویژگی‌هایی است که برای دسته‌بندی انواع الکترود به کار می‌رود. الکترودهای جوشکاری بر پایه‌ی جنس میله‌ی آنها به گروه‌های زیر تقسیم می‌شوند:

فولاد کم کربن

فولاد ضد زنگ

نیکل

آلومینیوم

پلی اتیلن

انواع الکترود جوشکاری از نظر ضخامت پوشش

ضخامت لایه رویی الکترودهای جوشکاری، معیار دیگری برای گروه‌بندی آن‌ها به شمار می‌رود. این ضخامت بر میزان نفوذ جوش، پایداری قوس الکتریکی و استحکام اتصال ایجادشده اثر می‌گذارد. الکترودهای جوشکاری بر پایه ضخامت پوشش، به دسته‌های زیر تقسیم می‌شوند:

الکترود با پوشش نازک
الکترود با پوشش متوسط
الکترود با پوشش ضخیم
الکترود با پوشش بسیار ضخیم

نامگذاری انواع الکترودهای جوشکاری

نام الکترودهای جوشکاری بر پایه استاندارد A.W.S تعیین می‌شود. این حروف، نشان‌دهنده انجمن جوشکاران آمریکا است. بر پایه این استاندارد، هر الکترود با یک کد شش رقمی یا حرفی مشخص می‌گردد.
حرف اول، نوع جریان برق مورد نیاز را نشان می‌دهد. اگر در ابتدای نام الکترود حرف E دیده شود، یعنی این الکترود برای جوشکاری با قوس الکتریکی به کار می‌رود. اگر دو حرف اول RG باشد، یعنی از این الکترود می‌توان در جوشکاری با گاز استفاده کرد.
دو رقم بعدی، استحکام کششی الکترود را بر حسب پوند بر اینچ مربع بیان می‌کند.
حرف چهارم در نام الکترود، وضعیت و حالتی را که می‌توان با آن جوشکاری کرد، مشخص می‌نماید. جدول زیر، حالت‌های مختلف جوشکاری را نشان می‌دهد.

نشانه پنجم در این کد، نوع عایق یا پوشش روی الکترود را مشخص می‌کند که معنی آن از روی جدول مربوطه پیدا می‌شود.

اگر روی یک الکترود جوشکاری عدد E6010 نوشته شده باشد، معنای آن این است: این الکترود برای کار با قوس الکتریکی طراحی شده است. استحکام کششی آن برابر با 60 هزار پوند بر هر اینچ مربع است و می‌توان آن را در هر وضعیت و زاویه‌ای برای جوشکاری به کار برد. همچنین، پوشش محافظ این الکترود از جنس سلولز و سدیم کربنات (پرسلولز) ساخته شده است.

جوشکاری با دستگاه‌های رونیکس – برای کاربران
اگر می‌خواهید یک دستگاه اینورتر جوشکاری بخرید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب «راهنمای خرید اینورتر جوشکاری» را بخوانید.

سیم جوش چیست و چه تفاوتی با الکترود دارد؟

سیم جوش یک ابزار دیگر برای جوشکاری است. این سیم در واقع جایگزین الکترود در برخی روش‌های جوشکاری می‌شود. فرق اصلی آن با الکترود معمولی در پوشش آن است. سیم جوش معمولاً پوشش ندارد و فقط از یک مفتول ساده تشکیل شده است. سیم‌های جوش به دو گروه اصلی فلزی و غیرفلزی تقسیم می‌شوند. کار با سیم جوش سرعت خوبی دارد و می‌تواند جوشی یکدست ایجاد کند.

همچنین به نقل از سایت پاشا جوش:
“سیم جوش یکی از قطعات پرکاربرد و مهم در صنعت جوشکاری است. این قطعه برای پر کردن فضاهای خالی بین دو قطعه و ایجاد اتصال بین آنها استفاده می‌شود. در حقیقت زمانی که بخواهید دو ماده که عمدتا فلز هستند را به هم جوش دهید، باید از سیم جوش برای این کار استفاده کنید. سیم جوش در بین فلزات قرار گرفته و طی عمل جوش، باعث اتصال بین آنها می‌شود. برای همین است که نقش سیم جوش در جوشکاری بسیار مهم است و نمیتوان از آن چشم‌پوشی کرد. سیم‌ جوش‌ها انواع بسیار زیادی دارند و بر اساس نوع فلز، کاربرد و پوشش به دسته‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. اما به طور کلی سیم جوش‌ها در دو نوع سیم جوش توپر (Solid Wires) و سیم جوش توپودری (Cored Wires) تقسیم‌بندی می‌شوند.”

انتخاب بهترین الکترود جوشکاری بر اساس نیاز کاربر

پس از آشنایی با مدل‌های مختلف الکترود جوشکاری و کاربرد هر کدام، مرحله بعدی، انتخاب مناسب‌ترین نوع است. در پایان، هر فرد باید الکترودی را برگزیند که با پروژه‌اش هماهنگی دارد. این تصمیم همچنین به نوع دستگاه جوشکاری موجود نیز وابسته است. اگر شما هم پیش‌تر از الکترود یا دستگاه جوشکاری استفاده کرده‌اید، دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول

اگر شدت جریان دستگاه جوش با نوع الکترود هماهنگ نباشد، چه مشکلاتی پیش می‌آید؟
اگر آمپر دستگاه کمتر از حد لازم برای الکترود باشد، جوش ایجاد شده محکم و عمیق نخواهد بود. همچنین اگر آمپر دستگاه بیش از حد مجاز برای الکترود باشد، باعث سوختن سریع الکترود می‌شود.

آیا امکان تنظیم آمپر دستگاه مطابق با نیاز کاربر وجود دارد؟
دستگاه‌های جوش اینورتر رونیکس این امکان را فراهم می‌کنند که کاربر بتواند بسته به نوع کار و جنس الکترود، شدت جریان دستگاه را به دلخواه تنظیم کند.