بریدن چوب مرحلهای اساسی در کارهای نجاری، دکوراسیون و ساختن لوازم چوبی است. استفاده از وسیله درست برای انجام این کار با دقت و سرعت خوب، اهمیت زیادی دارد. در این زمینه از ابزارهای مختلفی برای برش چوب استفاده میشود. بعضی از این ابزارها مانند ارههای دستی معمولی، ارههای کمانی، ارههای ژاپنی و ارههای باغبانی با نیروی دست کار میکنند. گروه دیگری هم مانند ارههای فارسیبر، گردبُر و عمودبُر وجود دارند که با موتورهای برقی، باتریدار یا بنزینی روشن میشوند. در این نوشته میخواهیم ابزارهای ویژه برش چوب را معرفی کنیم و کاربرد هر یک را توضیح دهیم.
رونیکس را بخوانید.
معرفی 17 ابزار برش چوب + بررسی کاربردها
قبل از اینکه کار برش یا هر فرآیند دیگری روی چوب را آغاز کنید، لازم است اصول ایمنی و نکات مهم برای حفظ سلامتی خود را به خوبی بدانید. اگر میخواهید با اصلیترین خطرات این کار و راههای پیشگیری از آنها آشنا شوید، توصیه میکنیم مقاله ایمنی کار با چوب را بخوانید. در آن مقاله هشت نکته کلیدی مطرح شده که رعایت آنها در هر کار چوبی لازم است.
برای بریدن چوب در اندازهها و شکلهای گوناگون، ابزارهای مختلفی وجود دارد. یکی از نکات مهم در این کار، شناخت انواع ابزار برش و کاربرد هر کدام است؛ چون هر وسیله برای نوع خاصی از برش مناسب است. به عنوان نمونه، با اره عمودبر میتوان چوب را در یک خط مستقیم برش داد؛ یا از اره گردبر برای برشهای عمیق چوب در جهتها و زوایای مختلف استفاده میشود.
انتخاب وسیله مناسب برای برش، نه تنها دقت کار را بیشتر و ایمنی را بهتر میکند، بلکه سرعت و بازدهی کار را هم بالا میبرد. همچنین اگر از هر ابزار در جای درست خود استفاده کنید، عمر آن نیز بیشتر میشود. در ادامه، ابزارهای مخصوص برش چوب را معرفی میکنیم تا با ۱۱ نمونه از پرکاربردترین آنها آشنا شوید.
1.اره دستی
از ارههای دستی میتوان به عنوان ابزاری بسیار قدیمی و کاربردی برای بریدن چوب نام برد. این ارهها معمولاً یک دسته چوبی یا پلاستیکی دارند و تیغهای فلزی با دندانههای ریز یا درشت برای برش استفاده میکنند. شکل دندانههای تیغه در انواع مختلف، متفاوت است. اگر دندانهها درشت باشند، برای چوبهای نرم مناسبترند؛ اما برای برش چوبهای سخت و قطعات ضخیمتر، بهتر است از ارههایی با دندانههای ریز و فشرده استفاده کرد. همچنین هرچه دندانهها درشتتر باشند، سرعت برش بیشتر میشود، ولی کار تمیز و دقیقتری نخواهید داشت.
وقتی میخواهیم ابزارهای برش چوب را معرفی کنیم، نمیتوانیم از انواع گوناگون ارههای دستی چشمپوشی کنیم.
2.اره باغبانی
اره باغبانی که گاهی به آن اره سامورایی هم میگویند، دارای دندانههای بزرگ و درشتی است. این طراحی باعث میشود تا بتواند چوب را به سرعت و با قدرت ببرد. این نوع اره بیشتر برای کارهایی مانند هرس شاخههای درختان و سایر فعالیتهای باغبانی مورد استفاده قرار میگیرد.
3.اره دوطرفه
ارههای دوطرفه به این دلیل این نام را گرفتهاند که در هر دو سمت تیغهی خود یک دسته دارند. از این نوع اره معمولاً برای بریدن چوب یا قطع کردن تنهی درختان استفاده میشود. در مواقعی که برشکاری سنگین است و به نیروی بیشتری نیاز دارید، ارهی دوطرفه میتواند کار را آسان کند.
4.اره مویی دستی
اره مویی ابزاری برای برشهای دقیق و ظریف است. از این اره معمولاً در هنرهایی مانند معرقکاری و دیگر صنایع دستی ظریف استفاده میکنند. تیغه آن بسیار نازک و دارای دندانههای ریز است که روی یک فریم یا کمان به شکل U نصب میشود.
5.اره ژاپنی
ارههای ژاپنی از نظر شکل با ارههای معمولی فرق میکنند. تیغهی آنها نازکتر است و دندانههای ریز و به هم نزدیکی دارند. این ویژگی باعث میشود برشهایی بسیار تمیز و دقیق با آنها انجام دهید. همچنین به خاطر طراحی خاصشان، میتوانند به قسمتهای باریک و سختی از کار دسترسی پیدا کنند که استفاده از ارههای دیگر در آنجا ممکن نیست.
6.اره نوکی
اره نوکتیز یا نوکدار، برای بریدن سطوح منحنی و گرد مناسب است. این نوع اره دندانههای درشتی دارد و تیغهاش باریک و نوکتیز است. باریکی تیغه باعث میشود اره به آسانی وارد گوشههای تنگ و فضاهای محدود شود.
7.کمان اره
اره کمانی ابزاری است که برای بریدن طرحهای ویژه و دقیق روی چوب به کار میرود. شکل این اره مانند یک کمان است و تیغه آن در انواع گوناگونی ساخته میشود که هر کدام کاربرد خاص خود را دارد. در نوشتهای با عنوان «کمان اره چیست؟» به بررسی این وسیله پرداختهایم.
8.اره زنجیری
کاربرد: برای بریدن و هرس کردن درختان و نیز قطعهقطعه کردن چوب.
اره زنجیری که گاهی به آن اره درختبر یا اره موتوری هم گفته میشود، دارای یک تیغه بلند و مسطح است. بر روی این تیغه، یک زنجیر تیز و دندانهدار قرار گرفته که توسط یک موتور بنزینی یا برقی به حرکت درمیآید. حرکت سریع این زنجیر، امکان برش درختان و تقسیم کردن چوب را فراهم میکند.
نیروی مورد نیاز اره زنجیری میتواند از طریق بنزین یا برق تأمین شود. برای آشنایی بیشتر با این دستگاه و مدلهای مختلف آن، میتوانید به بخش مربوط به ارههای زنجیری رونیکس مراجعه کنید.
9.اره فارسی بر
ابزار بعدی که برای بریدن چوب معرفی میکنیم، اره فارسیبر نام دارد. وقتی در کارگاههای نجاری و ساخت مبلمان نیاز به برشهای مورب، زاویهدار و تزئینی روی چوب باشد، از این نوع اره استفاده میشود.
اگر برای کارهای معمولی یا یک کارگاه کوچک قصد خرید فارسیبر دارید، نوع دستی آن مناسب است. اما اگر کار شما زیاد و پیوسته است، بهتر است سراغ مدل برقی آن بروید.
فراموش نکنید که فارسیبرها در مدلها و اندازههای گوناگونی ساخته میشوند؛ مثل فارسیبر ثابت، کشویی و کشویی دوطرفه. همچنین موتور این دستگاهها میتواند تسمهای یا گیربکسی باشد. برای شناخت بیشتر انواع این محصول و کارایی هرکدام، میتوانید به صفحه «ارههای فارسی بر» در مجموعه رونیکس مراجعه کنید.
10.اره گرد بر
ارههای گردبر که با نام اره دیسکی نیز شناخته میشوند، ابزاری پرکاربرد در نجاری و کار با چوب هستند. این دستگاهها امکان برش دقیق چوب را در زوایا و عمقهای گوناگون فراهم میکنند. علاوه بر برشهای عرضی و طولی، از اره گردبر میتوان برای ایجاد شیار روی چوب، امدیاف و سایر صفحات چوبی نیز استفاده کرد. قابلیت جابهجایی و حمل آسان این ارهها، باعث گستردهشدن دامنه استفاده از آنها شده است.
ارههای گردبر بر پایه ویژگیهایی مانند توان موتور، سرعت دوران، اندازه تیغه و حداکثر عمق برش، دستهبندی میشوند. برای خرید و کسب اطلاعات بیشتر درباره این محصولات، میتوانید به صفحه «اره گردبر» در وبسایت رونیکس مراجعه کنید.
11.اره عمود بر
کاربرد: بریدن چوب، امدیاف، نئوپان و مواد مشابه در زاویههای گوناگون
وقتی صحبت از ابزارهای مخصوص برش چوب میشود، نمیتوان از ارههای عمودبر چشم پوشید. این دستگاهها از ابزارهای اصلی و بسیار مهم در کارگاههای نجاری، ساخت مبلمان، کابینتسازی و دیگر مشاغل مرتبط به شمار میروند. ارههای عمودبر دارای یک تیغه نازک و بلند هستند که با حرکت سریع بالا و پایین (حرکت ضربهای) عمل برش را انجام میدهند. طراحی خاص و تیغه باریک این ارهها به شما امکان میدهد تا به راحتی خطوط منحنی و برشهای زاویهدار ایجاد کنید.
هنگام انتخاب و خرید یک اره عمودبر، به مواردی مانند قدرت موتور، جنس و استحکام تیغه، وزن دستگاه و راحتی آن در دست توجه داشته باشید. همچنین اگر میخواهید از این ابزار در مکانهای متفاوت و بدون محدودیت سیم برق استفاده کنید، مدلهای شارژی گزینه مناسبی هستند.
در صفحه اختصاصی «اره عمودبر» انواع مختلف این ابزار را به طور کامل معرفی کردهایم.
12.اره میزی
در دنیای ابزارهای برش چوب، ارههای میزی نقش مهمی ایفا میکنند. اگر به یک کارگاه نجاری سر بزنید، به احتمال زیاد این دستگاه را خواهید دید. از این ابزار عمدتاً برای برشهای طولانی و دقیق روی چوب و تخته استفاده میشود. علاوه بر این، ارههای رومیزی قابلیت انجام برشهای زاویهدار، دو طرفه و کناری را نیز دارند.
این ارهها دارای یک تیغه گرد هستند که روی یک میز ثابت نصب شده است. میز کار آن نیز معمولاً به ابزارهایی مثل نقاله برای تنظیم زاویه، گونیا، خطکش و دیگر تنظیمکنندهها مجهز است تا فرآیند برش کاری را سادهتر و دقیقتر کند. هنگام انتخاب و خرید یک اره میزی، بهتر است به طراحی کلی، اندازه میز، قدرت موتور و لوازم جانبی آن توجه کنید. برای اطلاعات کاملتر میتوانید صفحه مربوط به «اره رومیزی» در وبسایت رونیکس را مطالعه کنید.
13.اره افقی بر
ارههای افقی بر یکی از ابزارهای اصلی برای بریدن چوب و امدیاف هستند که میتوانند برشهای متنوع و منحنیهای مختلفی ایجاد کنند.
این ارهها از ابزارهای بسیار کاربردی در کار با چوب به شمار میروند، ولی معمولاً آنگونه که باید به آنها توجه نمیشود. به ارههای افقی بر، ارههای همهکاره هم گفته میشود؛ چون در زمینههای گوناگون صنعت چوب از آنها استفاده میشود. تیغه این ارهها قابل تعویض است و همین ویژگی باعث میشود که بتوان از آنها برای برش ورقهای چوبی، امدیاف، فلزات، آلیاژها، پلکسی گلاس و موارد مشابه نیز بهره برد.
علت نامیدن این دستگاه به اره افقی بر، به شیوه معمول کار با آن برمیگردد. در بیشتر موارد، برای انجام برش با این اره باید دستگاه را به صورت افقی روی قطعه کار قرار داد. البته طراحی آن به گونهای است که در شرایط خاص میتوان زاویه تیغه را تغییر داد و حتی از آن به صورت عمودی نیز استفاده کرد. همچنین، ارههای افقی بر مانند ارههای عمود بر، با حرکت رفت و برگشتی تیغه، عمل برش چوب را انجام میدهند.
در صفحه مربوط به «اره افقی بر» رونیکس، این محصول به طور کامل معرفی و بررسی شده است.
14.اره نواری
در کارگاههای چوببری و صنایع مرتبط با چوب، برای بریدن چوب به صورت اریب و نیز تقسیم آن به قطعات کوچکتر، معمولاً از ارههای نواری استفاده میشود. این دستگاهها با نام اره فلکه نیز معروف هستند. ارههای نواری عموماً در دو نوع خوابیده (افقی) و ایستاده (عمودی) ساخته میشوند.
اره نواری افقی بیشتر در کارگاههای بزرگ به کار میرود که نیاز به برشهای زیاد و پیاپی دارند. این مدل معمولاً به یک جک هیدرولیک مجهز است که به کاربر در هدایت تیغه کمک میکند و توانایی برش چوبهای ضخیم را نیز فراهم میآورد.
اره نواری عمودی یا ایستاده، اغلب در کارگاههای کوچک مورد استفاده قرار میگیرد. این نوع ارهها با تیغههای گوناگونی عرضه میشوند و حتی در کارهای هنری مانند منبتکاری نیز کاربرد دارند.
15.اره مویی برقی
اره مویی برقی عمدتاً در ساخت مبلمان، معرقکاری، حکاکی و دیگر فعالیتهای هنری مورد استفاده قرار میگیرد. به همین دلیل در معرفی ابزارهای تخصصی برش چوب، به این دستگاه نیز اشاره شده است. اگر قصد دارید روی چوب، طرحهای دقیق و پیچیدهای ایجاد کنید، ارههای مویی میتوانند گزینه مناسبی باشند. این ارهها معمولاً بدنهای به شکل U دارند و تیغه آنها مانند ارههای عمودبر، به صورت عمودی حرکت میکند. همچنین روی بدنه، یک میز برش کوچک تعبیه شده که کنترل بهتر قطعه کار را برای کاربر ممکن میسازد.
هنگام خرید اره مویی برقی، عواملی مانند قدرت موتور، جنس تیغه و ظرفیت برش دستگاه را در نظر بگیرید. برای شناخت بیشتر این دستگاهها میتوانید به صفحه «اره مویی برقی» مراجعه کنید.
16.برش چوب با دستگاه لیزر
امروزه برای بریدن صفحات چوب، به جز ارههای معمولی، از دستگاههای برش لیزری یا سیانسی نیز استفاده میشود. این دستگاهها در ساخت محصولات تزئینی و تبلیغاتی نقش مهمی دارند. به عنوان نمونه، اگر نیاز به تولید انبوه یک کالای تبلیغاتی داشته باشید، دستگاه سیانسی کار را بسیار آسانتر میکند. علاوه بر برش، این دستگاهها قابلیت حکاکی روی سطح چوب را نیز دارند. دقت بسیار بالا، ظرافت در اجرا و سرعت عمل در انجام تعداد زیادی برش، از ویژگیهای کلیدی دستگاههای برش لیزری محسوب میشود.
برای برش لیزری چوب، دستگاههای مختلفی وجود دارد که لیزر دیودی و لیزر CO2 از شناختهشدهترین انواع آنها هستند.
17.اور فرز نجاری
از دستگاه اور فرز برای سوراخ کردن، ایجاد قوس، شیار و لبههای تزئینی روی چوب و امدیاف استفاده میشود.
در کارگاههای تولیدی، وقتی نیاز به طرحهای منحنی و تزئینی باشد، میتوان از این دستگاه کمک گرفت. اور فرز این امکان را فراهم میکند که طرحهای ظریف و پیچیده روی سطح چوب ایجاد شود. این وسیله بیشتر در کارگاههای ساخت مبلمان، کابینت و همچنین برای کارهای هنری کاربرد دارد.
اور فرزها در انواع گوناگون و با اندازهها و توان موتورهای مختلف ساخته میشوند. بر این اساس، آنها را معمولاً در سه گروه اصلی دستهبندی میکنند: سنگین، متوسط و سبک. برای آشنایی کامل با این دستگاه، میتوانید مقاله «اور فرز نجاری چیست» را مطالعه کنید.
سخن آخر
برای بریدن چوب به شکلهای مختلف، لازم است از وسیلههای مناسب استفاده کنید. انتخاب درست ابزار، هم کار را سریعتر و ایمنتر میکند و هم باعث میشود دستگاههای برش شما مدت بیشتری سالم بمانند. در این نوشته، ابزارهای ویژه برش چوب را معرفی کردیم. اگر درباره نحوه استفاده از هر یک از این ابزارها پرسشی دارید، در بخش نظرات پاسخ شما را خواهیم داد.
سؤالات متداول
اره زنجیری بنزینی مناسبتر است یا برقی؟
قدرت ارههای زنجیری معمولاً بر اساس توان موتورشان سنجیده میشود. بنابراین انتخاب بین بنزینی یا برقی بودن، بیشتر به نیاز و شرایط کاری شما بستگی دارد. به عنوان مثال، اگر در محلی کار میکنید که به برق دسترسی ندارید، بهتر است از اره زنجیری بنزینی استفاده کنید.
آیا میتوان تیغه ارههای دستی را تیز کرد؟
بله، تیغه ارههای دستی قابل تیز کردن هستند. با رعایت نکات صحیح نگهداری از اره، میتوانید مدت زمان استفاده از آن را افزایش دهید و از کند شدن تیغه آن جلوگیری کنید.
اره دیسکی چیست؟
ارههای دیسکی در واقع همان ارههای گردبر هستند. چون تیغه این ارهها به شکل یک دیسک (دایره) است، گاهی به آنها اره دیسکی هم گفته میشود.