یادگیری نحوه سرویس و مراقبت از چرخ خیاطی برای هر کسی که از آن استفاده میکند، بسیار مهم است. این توجه باعث میشود کمتر با مشکل در کار یا خرابی دستگاه روبرو شوید. با این حال، تعمیر چرخ خیاطی یک کار تخصصی است؛ یعنی برای تشخیص مشکل چرخ خیاطی، نیاز به آموزش کامل، دانش فنی و مهارت کافی دارید. علاوه بر این، برندهای مختلفی از چرخ خیاطی مثل کاچیران، ژانومه، برادر، سینگر، جک، هسکوارنا و … در بازار ایران وجود دارد. تعمیر هر برند و مدل، نکات و روشهای خاص خود را دارد. پس اگر با وجود نگهداری و سرویس درست، دستگاه شما مشکل پیدا کرد، حتماً به مراکز خدمات پس از فروش یا یک تعمیرکار باتجربه مراجعه کنید.
در این نوشته از مجله رونیکس، آموزش تعمیر چرخ خیاطی را به طور کلی و با نگاه به رایجترین مشکلات آن، به زبان ساده بیان میکنیم. خوب است به خاطر داشته باشید که اگر به کارهای فنی علاقه دارید، دستی به آچار دارید و میخواهید به عنوان یک تعمیرکار چرخ خیاطی فعالیت کنید، برای آموزش کامل تعمیر، حتماً در دورههای آموزشی تخصصی شرکت نمایید.
رونیکس را بخوانید!
عیب یابی چرخ خیاطی، قدم اول برای تعمیر
پیش از آن که به دنبال تعمیرکار برای چرخ خیاطی خود بگردید یا بخواهید سریع آن را باز کرده و خودتان تعمیرش کنید، کمی صبر کنید. اول ببینید مشکل اصلی از کجاست و چرا به وجود آمده.
ممکن است مدت زیادی است که دستگاه را سرویس نکردهاید؛ آن را تمیز نکردهاید یا قطعاتش نیاز به روغنکاری دارند. شاید سیمها یا پیچهای چرخ خیاطی شل یا خراب شدهاند. امکان دارد دستگاه افتاده یا ضربه دیده باشد و همین باعث خرابی قطعات داخلی آن شده باشد. شاید هم مشکل از ماسوره دستگاه است. پس در مرحله اول، عیبیابی چرخ خیاطی را فراموش نکنید.
چرا چرخ خیاطی یکسره شده است؟
گاهی ممکن است خودروی شما بدون اینکه پدال گاز را فشار دهید، به صورت خودکار گاز بخورد. در چنین مواقعی، اولین قدم این است که اتصالات و سیمهای مربوط به سنسورها را بررسی کنید.

اگر سیم سوکت سالم بود، باید قاب موتور را باز کنید تا محل اتصال سوکت را بررسی کنید. پیچهای آلن را با آچار مناسب شل کنید. در صورت نیاز، فولی چرخ را خارج نمایید تا تمام پیچهای این ناحیه باز شود و بتوانید به سوکت دسترسی پیدا کنید. سپس وضعیت اتصال سوکت و مشکلات احتمالی آن را چک کنید. ممکن است سوکت کثیف باشد یا روغن به داخل آن نفوذ کرده باشد. پس از رفع مشکلات سوکت، چرخ را سر جای خود ببندید و دوباره دستگاه را آزمایش کنید.
از کجا بفهمیم ماسوره و ماکو در چرخ خیاطی خراب شدهاند؟
مشکل در ماسوره و ماکو چرخ خیاطی معمولاً با چند نشانه مشخص میشود:
نخ در پشت کار جمع میشود و به هم میپیچد.
نخ گره میخورد و داخل ماسوره جمع میشود.
چرخ خیاطی هنگام دوخت صداهای غیرعادی و بلند تولید میکند.
نخ در پشت صفحهی زیر سوزن پاره میشود.
سوزن داخل ماسوره گیر میکند یا روی سطح ماسوره و ماکو خط و خراش ایجاد میشود.
هنگام روشن کردن چرخ، چرخدندهها و قطعات متحرک قسمت زیرین به درستی کار نمیکنند.

اگر با اینگونه مشکلات روبرو شدید، نشان میدهد که بخش ماسوره و ماکو یا جای ماسوره آسیب دیده است و باید آن را درست کرده یا بخشهای معیوب را عوض کنید.
چگونه صفحه مدرج کشش چرخ خیاطی را تعمير کنیم؟
در دستورالعمل تعمیر چرخ خیاطی، تنظیم و درست کردن صفحه شمارهدار کشش نخ، کاری لازم برای مراقبت و کارکرد بهتر دستگاه است. این صفحه به شما کمک میکند تا مقدار کشیدگی نخ هنگام دوخت را کنترل کنید. برای تعمیر و تنظیم صفحه مدرج کشش چرخ خیاطی، این مراحل را دنبال کنید:
دستگاه را خاموش کنید. این کار از رخ دادن هرگونه اتفاق ناگوار جلوگیری مینماید.
صفحه شمارهدار کشش را باز نمایید. این بخش معمولاً نزدیک سوزن یا در قسمت جلوی چرخ خیاطی قرار گرفته است.
صفحه را خوب بررسی کنید. اگر آلوده یا کثیف است، آن را پاک کنید. توجه داشته باشید که پایه چرخ باید بالا باشد. اگر صفحه آسیب فیزیکی دیده باشد، ممکن است لازم باشد آن را عوض کنید.
با در نظر گرفتن برند و مدل چرخ خیاطی و با مراجعه به دفترچه راهنمای آن، صفحه کشش را تنظیم کنید.
بعد از انجام تنظیمات، صفحه را با دقت ببندید و مطمئن شوید همه قطعات سر جای خود هستند و به خوبی محکم شدهاند.
در پایان، یک دوخت آزمایشی انجام دهید تا از تنظیم صحیح کشش نخ اطمینان پیدا کنید.
چرا چرخ خیاطی صدا میدهد؟ چطور آن را تعمیر کنیم؟
صدای زیاد چرخ خیاطی میتواند علتهای مختلفی داشته باشد. در این بخش از آموزش تعمیر چرخ خیاطی، این دلایل را مرور میکنیم:
۱. نیاز به روغنکاری: اگر مدت زیادی از چرخ خیاطی استفاده کردهاید، ممکن است به خاطر خشکی و اصطکاک بین قطعات داخلی، دستگاه صدا بدهد. بهتر است طبق راهنمای دفترچه دستگاه، آن را روغنکاری کنید. روغن مخصوص چرخ خیاطی مانند روغن رونیکس میتواند مناسب باشد.
۲. ماسوره نامناسب: گاهی صدای بلند دستگاه به خاطر ماسورهای است که با چرخ خیاطی شما سازگار نیست. ماسورهها ممکن است ظاهری مشابه داشته باشند، ولی اندازههای متفاوتی دارند. هنگام خرید دقت کنید ماسوره متناسب با مدل دستگاه شما باشد. ماسوره کوچکتر یا بزرگتر میتواند باعث ایجاد صداهای ناهنجار یا حتی اختلال در دوخت شود.
۳. جمع شدن پرز در ماسوره: با گذشت زمان، پرز پارچه در ماسوره جمع میشود و میتواند مسیر سوزن را مسدود کند. این موضوع نه تنها باعث سر و صدا میشود، بلکه کیفیت دوخت را هم پایین میآورد. تمیز کردن منظم چرخ خیاطی از این مشکل جلوگیری میکند.
۴. شل شدن پیچ صفحه سوزن: روی صفحه سوزن، پیچی وجود دارد که سوزن را ثابت نگه میدارد. پس از استفاده طولانی، ممکن است این پیچ شل شود. بهتر است قبل از هر بار کار با دستگاه، این قسمت را بررسی و در صورت نیاز پیچ را محکم کنید.
۵. مشکل سوزن دستگاه: سوزن شکسته، خمیده یا بیکیفیت نیز میتواند دلیل صدای غیرعادی چرخ خیاطی باشد. اگر چنین حالتی پیش آمد، کار را متوقف کرده، سوزن را عوض کنید و سپس ادامه دهید.
۶. گیر کردن پیچ ماسوره: در چرخهای خیاطی قدیمی، گاهی پیچ ماسوره گیر میکند و باعث ایجاد صداهای ناخوشایند میشود. در این صورت، کار را قطع کرده و مشکل گیرکردگی ماسوره را برطرف کنید.
چگونه کمپلت را تنظیم یا تعمیر کنیم؟
یکی از دلایل شکستن سوزن چرخ خیاطی در حین کار، تنظیم نبودن یا مشکل داشتن قطعهای به نام کمپلت است. برای درست کردن آن، ابتدا پیچ کمپلت را شل کنید. سپس شاخک کمپلت را طوری قرار دهید که از وسط سوزن عبور کند. دقت کنید که قبل از تنظیم کمپلت، سوزن باید در بالاترین نقطه حرکت خود باشد. بعد از این کار، دستگاه را نخ کنید و با چرخاندن چرخ دستی، از درستی تنظیمات اطمینان حاصل کنید. سپس قطعات را محکم در جای خود ببندید. حالا میتوانید با چرخ خیاط کار کنید. اگر پس از دوخت، قسمت زیرین یا رویی دوخت مرتب نبود، با تنظیم نخ بالا و نخ ماکو، نوع دوخت را با جنس و ضخامت پارچه هماهنگ کنید. اگر پس از انجام این تنظیمات، سوزن همچنان میشکند، لازم است کمپلت را تعویض کنید.
چطور دسته چرخ خیاطی را تعمیر کنیم؟
عواملی مثل گیر کردن چرخدنده و بخشهای داخلی دسته چرخ خیاطی، روغنکاری ناکافی، فشار زیاد هنگام چرخاندن دسته، جمع شدن گرد و خاک در اجزای دسته، گیر کردن سوزن دستگاه و موارد مشابه میتوانند باعث سنگین شدن و سفتی دسته چرخ خیاطی شوند. در چنین شرایطی، پس از خاموش کردن دستگاه و باز کردن درپوش دسته، قطعات داخل آن را از نظر آسیب یا شکستگی بررسی کنید و در صورت نیاز آنها را عوض نمایید. همچنین اتصالات و مفصلهای مربوط به دسته را کنترل کرده و در صورت لزوم تعویض کنید. در پایان، درپوش دسته را محکم ببندید و با انجام یک تست دوخت از درست کار کردن دستگاه اطمینان حاصل کنید.
چگونه قطعات داخل چرخ خیاطی را تعمیر کنیم؟
اگر چرخ خیاطی شما افتاد یا ضربهای به آن وارد شد، ممکن است قطعات داخل آن مانند تسمهها، کلاچ، فنر و دیگر اجزا آسیب ببینند یا بشکنند. برای چرخهای خیاطی جدید، کامپیوتری یا انواع مخصوص گلدوزی، حتماً باید مشکل را به یک تعمیرکار ماهر نشان دهید. هرگز خودتان دستگاه را باز نکنید و در قطعات داخلی آن دستکاری نکنید؛ چون حتی یک اشتباه کوچک میتواند باعث از کار افتادن کامل چرخ خیاطی شود و مجبور شوید دستگاه جدیدی جایگزین کنید.
چطور موتور چرخ خیاطی را تعمیر کنیم؟
توجه داشته باشید که تعمیر موتور چرخ خیاطی تنها باید توسط یک تعمیرکار برق ماهر و با تجربه انجام شود. در اینجا تنها توضیح مختصری ارائه میشود. برای درآوردن ذغالهای گرافیتی موتور، باید پیچهای روی آن را با پیچگوشتی باز کنید. موتور روی دو یاتاقان میچرخد و فنرها ذغال را به جای خود فشار میدهند. سپس پولیها، آرمیچر و بالشتکها را از هم جدا کرده و تمام قسمتهای سیمپیچ را تمیز کنید. سطح کموتاتور را با کاغذ سنباده نرم، صاف و تمیز کنید. همچنین اگر ذغالها ساییده شده و کوچک شدهاند، باید آنها را با ذغالهای جدید جایگزین کنید.
ابزار رونیکس، همراه شما در تعمیر چرخ خیاطی
در این راهنمای آموزشی مجله رونیکس، به بررسی مشکلات معمول چرخ خیاطی پرداختهایم و روش رفع آنها را به زبان ساده بیان کردهایم. اگر میخواهید تعمیر چرخ خیاطی را به شکل تخصصی و حرفهای یاد بگیرید، علاوه بر آموزشهای فنی و کسب تجربه لازم، باید یک جعبه ابزار کامل و مناسب نیز برای خود تهیه کنید. رونیکس، به عنوان یک برند معتبر و سازنده ابزارهای باکیفیت، در این مسیر همراه شما خواهد بود.
سوالات متداول
چه نوع چرخ خیاطی برای گلدوزی خوب است؟
چرخ خیاطیهایی که قابلیت دوخت در همه جهتها را دارند، معمولاً گزینه مناسبی برای گلدوزی محسوب میشوند.
علت شکستن سوزن چرخ خیاطی چیست؟
شکستن سوزن میتواند چند دلیل اصلی داشته باشد. از جمله این دلایل میتوان به تنظیم نبودن قاب ماکو، استفاده از سوزن نامناسب، کشیدن پارچه به صورت نادرست و همچنین بستن نادرست سوزن در جای خود اشاره کرد.