هر سازی برای نواختن صحیح باید کوک شود و کالیمبا نیز همین قاعده را دارد. کوک این ساز به موقعیت و طول تیغههای آن وابسته است؛ پس باید بیاموزید که چطور هر تیغه را در جای مناسب خود قرار دهید. خوشبختانه، کوک کردن کالیمبا کار پیچیدهای نیست، اما نیازمند دقت و حوصله است. در ادامه، گام به گام شما را برای کوک کردن این ساز دلنشین همراهی میکنیم. اگر علاقهمند به یادگیری بیشتر درباره کالیمبا هستید، سری هم به وبلاگ مدیر تولز بزنید.
چه زمانی لازم است کالیمبا را کوک کنیم؟
اکثر کالیمباهای امروزی برای چندین ماه کوک خود را نگه میدارند. بنابراین بهتر است هر دو ماه یکبار آنها را کوک کنید. اگر زیاد و با شدت تمرین میکنید، پیشنهاد میشود این کار را هر هفته انجام دهید. گاهی در موقعیتهای خاصی لازم است کالیمبایتان را دوباره کوک کنید، حتی اگر همین یک روز قبل آن را کوک کرده باشید. از جمله این موقعیتها میتوان به افتادن ساز، برخورد ضربه به آن یا گیر کردن تیغهها به یک شیء دیگر اشاره کرد.
وسایل مورد نیاز
۱. چکش مخصوص کالیمبا
وقتی یک کالیمبا میخرید، معمولاً یک چکش کوچک مخصوص هم همراه آن دریافت میکنید. از این چکش برای ضربه زدن به تیغهها و جابهجا کردن آنها استفاده میشود. برخی افراد به جای چکش، از وسایل دیگری مثل سکه یا حتی از انگشتان خود برای تنظیم تیغهها کمک میگیرند. هرچند این روشها ممکن است کار را پیش ببرند، اما خطر آسیب دیدن ساز شما وجود دارد. علاوه بر این، چکش مخصوص به شما امکان میدهد تیغهها را با دقت بسیار بالا و به اندازه میلیمتر جابهجا کنید. به همین دلیل، بهترین و ایمنترین وسیله برای کوک کردن کالیمبا، همان چکش مخصوص آن است.
۲. تیونر
تیونر وسیلهای است که برای تشخیص و تنظیم دقیق نتها به کار میرود. این ابزار میتواند به صورت فیزیکی باشد یا به شکل یک برنامه روی تلفن همراه نصب شود. امروزه بیشتر افراد ترجیح میدهند از اپلیکیشنهای کوک استفاده کنند. خوشبختانه برنامههای مختلفی برای کوک کالیمبا وجود دارد که هم برای اندروید و هم برای آیفون در دسترس هستند. در ادامه، چند نمونه از محبوبترین و کاربردیترین اپلیکیشنهای کوک کالیمبا معرفی شده است:
– Smart Kalimba (اسمارت کالیمبا)
– Datuner
– gStrings
۳. آچار آلن
گاهی اوقات ممکن است برای کوک کردن کالیمبا به یک آچار آلن نیز نیاز پیدا کنید. این آچار معمولاً وقتی استفاده میشود که پس از کوک، صدای وزوز یا لرزش ناخواسته از تیغهها به گوش برسد. در بیشتر موارد، این آچار همراه با خود کالیمبا فروخته نمیشود و در صورت نیاز، باید آن را جداگانه تهیه کنید.
مراحل کوک کردن کالیمبا
۱. فرقی نمیکند که از تیونر معمولی یا از برنامه تیونر روی موبایل استفاده میکنید؛ در هر دو حالت، تیونر یا گوشی را نزدیک کالیمبا قرار دهید.
۲. یک تیغه را فشار دهید و به نام نتی که روی آن نوشته شده توجه کنید. اگر نت درست کوک شده باشد، تیونر همان نام نت را با رنگ سبز و در مرکز صفحه نشان میدهد. اگر نت کوک نباشد، تیونر باز هم همان نت را با رنگ نارنجی یا قرمز و در سمت چپ یا راست صفحه نمایش میدهد. گاهی اوقات وقتی نت خیلی ناکوک است، تیونر حتی نام نت دیگری را نشان میدهد!
۳. وقتی مطمئن شدید که یک نت ناکوک است، باید به جهت عقربه تیونر دقت کنید. اگر عقربه به سمت راست حرکت کرد، برای کوک کردن کالیمبا باید از بالا به تیغه ضربه بزنید. اگر عقربه به سمت چپ رفت، باید از پایین به تیغه ضربه بزنید. به زبان ساده، ضربه زدن از بالا باعث بمتر شدن صدا میشود و ضربه زدن از پایین صدا را زیرتر میکند.
۴. وقتی طول همه تیغهها را تنظیم کردید، ممکن است دوباره صدای وزوز از ساز بشنوید. در این حالت دو کار مهم باید انجام دهید: اول با آچار آلن پیچهای تیغهها را کمی شل یا سفت کنید (اگر سازتان پیچ ندارد، میتوانید این کار را با دست انجام دهید). دوم اینکه فاصله بین تیغهها را یکسان کنید. در یک کالیمبای کوک شده، همه تیغهها باید فاصله یکسانی از هم داشته باشند.
چطور کالیمبا را روی یک کلید متفاوت کوک کنیم؟
بیشتر کالیمباهایی که امروزه میبینید، روی گام دو (C) تنظیم شدهاند. اما گاهی برای نواختن بعضی آهنگها لازم است کالیمبا را روی گام دیگری کوک کنید. اگر تمام آهنگها را فقط روی یک گام اجرا کنید، متوجه خواهید شد که بسیاری از آنها شبیه نسخه اصلی خودشان به نظر نمیرسند. به همین دلیل، یادگیری کوک کردن کالیمبا روی گامهای مختلف، مهارت مفیدی است.
برای این کار لازم نیست جای تیغهها را عوض کنید، فقط کافی است این مراحل را دنبال کنید:
۱. ابتدا گام آهنگ مورد نظرتان را پیدا کنید. میتوانید با یک جستجوی ساده در اینترنت، این اطلاعات را به دست آورید. برای آهنگهای خارجی میتوانید از این عبارت استفاده کنید و به جای نقطهها، نام آهنگ را بنویسید:
What is the key of …
۲. نتهای مربوط به گام مورد نظر را پیدا کنید. مثلاً اگر میخواهید کالیمبا را روی گام دو ماژور (C Major) کوک کنید، میتوانید نتهای این گام را با جستجو در اینترنت ببینید. در این مرحله باید به وجود نتهای دیز یا بمل در گام جدید دقت کنید.
۳. در مرحله آخر، باید تفاوتهای بین گام فعلی کالیمبا و گام جدید را بررسی کنید. ممکن است در گام فعلی شما، نت «دو دیز» وجود نداشته باشد، اما در گام جدید لازم باشد. در این صورت، باید با استفاده از چکش مخصوص، تمام نتهای «دو» را به «دو دیز» تغییر دهید. این کار را برای تمام نتهایی که باید عوض شوند تکرار کنید تا کالیمبا روی گام دلخواه شما کوک شود.