ریتم در موسیقی یعنی حرکت منظم و پشت سر همِ ضربها که به آهنگ نظم و حالت میدهد. ریتم یکی از پایههای اصلی موسیقی است و هر کسی که سازی مینوازد، باید آن را به خوبی یاد بگیرد. اگر شما هم در حفظ و رعایت ضربهای موسیقی مشکل دارید، خواندن این مطلب میتواند کمکتان کند تا با روشهای بهبود و تقویت ریتم آشنا شوید. برای مطالعه درسهای بیشتر درباره مبانی موسیقی، میتوانید به وبلاگ مدیر تولز مراجعه کنید.
۱. ریتم را با حرکات بدن اجرا کنید!
سازهای موسیقی را کنار بگذارید و این بار از بدن خود برای ایجاد ریتم کمک بگیرید. میتوانید با حرکات مختلفی مثل کف زدن، ضربه زدن با پا یا حتی حرکات موزون، ریتم یک آهنگ را اجرا کنید. نکته اصلی این است که حرکت شما کاملاً هماهنگ با ریتم موسیقی باشد.
شاید فکر کنید این کار ساده و شبیه بازی بچههاست، اما باید بگوییم این تصور اشتباه است. تنها موزیسینها و نوازندگان حرفهای میتوانند به طور کامل و دقیق با ریتم حرکت کنند. اگر هنوز ریتم را به خوبی درک نکردهاید، انجام این تمرین برایتان دشوار خواهد بود. با این حال، این روش یک راه مؤثر برای تقویت درک ریتم است و با تمرین مداوم، قطعاً پیشرفت خواهید کرد.
۲. تمرینات ریتم خوانی انجام دهید.
تمرینهای ریتمخوانی باعث میشوند مدت زمان هر نت را به خوبی درک کنید. برای اینکه فقط روی ریغم تمرکز کنید و حواستان به نام یا صدای نتها پرت نشود، میتوانید از روش شمردن کمک بگیرید. در این روش، به جای گفتن اسم نتها، آنها را با اعداد میخوانید؛ یعنی به جای نتها، اعداد ۱، ۲، ۳ و ۴ را بیان میکنید.
اگر هنوز در رعایت زمانبندی نتها مشکل دارید، بهتر است هر ضرب را به دو قسمت تقسیم کنید. برای این کار، بعد از هر عدد، یک «و» هم اضافه کنید؛ یعنی به این شکل بخوانید: «۱ و ۲ و ۳ و ۴ و».
۳. کسر میزانها را یاد بگیرید.
کلید اصلی درک ریتم یک آهنگ، شناخت کسر میزان است. اگر میخواهید ریتم موسیقی را بهتر درک کنید، باید با نحوه تحلیل کسر میزانهای مختلف آشنا شوید. در کسر میزان، عدد بالا به شما میگوید که در هر میزان چند نت وجود دارد و عدد پایین نشان میدهد که ارزش زمانی هر نت چقدر است.
برای محاسبه ارزش زمانی نتها، کافی است ارزش نت گرد را بر عدد پایین کسر میزان تقسیم کنید. به این مثال توجه کنید: فرض کنید کسر میزان شما ۳ روی ۲ است. عدد ۳ یعنی در هر میزان سه نت داریم. عدد ۲ هم یعنی هر نت به اندازه یک نت سفید ارزش زمانی دارد.
۴. برای تقویت ریتم در موسیقی با مترونوم تمرین کنید.
خیلی از هنرجوها از تمرین با مترونوم خوششان نمیآید و دوست دارند هرچه زودتر از شر آن خلاص شوند. اما اگر میخواهید حس ریتمتان در موسیقی قوی شود، باید زیاد از مترونوم کمک بگیرید. با این وسیله میتوانید اول با سرعتهای آهسته تمرین کنید و بعد آرام آرام به سرعتهای بالاتر برسید. همچنین با تغییر دادن سرعت مترونوم، بهتر متوجه تفاوت ریتمهای گوناگون میشوید. حتی نوازندههای ماهر هم هنوز در خیلی از تمرینهایشان از مترونوم استفاده میکنند؛ مخصوصاً وقتی که میخواهند برای بار اول قطعۀ جدیدی را یاد بگیرند. پس بهتر است شما هم استفاده از مترونوم را به یک عادت همیشگی تبدیل کنید.