نحوه ساخت دیوارها چقدر بر میزان آسیبپذیری آنها در برابر زلزله اثر میگذارد؟ چه راههایی برای مقاومتر کردن دیوارها وجود دارد؟ آیا عبارت “وال پست” (Wall Post) را شنیدهاید؟ وال پست دقیقاً چیست و چرا در ساختمانها و سازهها از آن استفاده میشود؟ روش اجرای آن چگونه است؟ وال پستهای امروزی چه تفاوتهای کلیدی با نمونههای قدیمی دارند؟
در این نوشتار از مجله رونیکس، به بررسی وال پست و شیوه اجرای آن پرداخته میشود.
رونیکس را دنبال کنید!
وال پست چیست؟
وال پست چیست
وال پست یک عضو عمودی یا افقی در ساختمان است که شبیه ستون یا تیر به نظر میرسد، اما کارکرد آن متفاوت است. از وال پست برای وصل کردن دیوارها به ستونها، تیرها یا سقفهای بتنی و محکم کردن آنها استفاده میشود. در واقع وال پست نوعی قاب یا کلاف نگهدارنده است.
هدف اصلی از نصب وال پست در ساختمان، انتقال نیروهای ناشی از باد و زمینلرزه به اسکلت سازه و جلوگیری از ریزش دیوارها است. به بیان ساده، وال پست مانند یک نگهدارنده عمل میکند و باعث میشود دیوارها در زمان ساخت و همچنین در هنگام وقوع زلزله، پایدار بمانند و آسیب نبینند.
تعریفی دیگر از وال پست ها به نقل از سایت آهن اصفهان:
“وال پست که با نام وادار نیز شناخته می شود، با استفاده از کلاف هایی به شکل قائم یا افقی ساخته می شود. این محصول برای افزایش مقاومت سازه در برابر عوامل طبیعی مانند زلزله و حتی باد مورد استفاده قرار می گیرد. از وال پست برای اتصال میانقاب های سازه ای و غیر سازه ای به اسکلت ساختمان، استفاده می شود. میانقاب ها، دیواره هایی هستند که بر اساس اتصال یا عدم اتصال آن ها به سازه به دو دسته تقسیم و نام گذاری شده اند. “
وال پست در چه شرایطی باید استفاده شود؟
معمولاً از این بخش برای تحمل وزن ساختمان در مواقعی بهره میبرند که فاصله بین دو تکیهگاه دیوار زیاد باشد و به تیر کف یا تیر سقف متصل گردد.
بر اساس چهارمین ویرایش آییننامه 2800 ساختمان، صفحه 103، حداکثر طول دیوارهای غیر باربر بین دو کلاف عمودی، بین 6 متر تا 40 برابر ضخامت همان دیوار است؛ حداقل نسبت ضخامت به ارتفاع ديوار غيرباربر نبايد از ۱/۳۰ كمتر باشد و حداكثر ارتفاع ديوار غير باربر از سطح کف نیز باید ۳٫۵ متر باشد. اگر از این اندازهها بیشتر شد، باید دیوار غیر باربر با کمک وال پستهای افقی و عمودی، مهار و محکم شود.
وال پست به عنوان یک عضو تقویتکننده در سازهها، در مواقعی که نیاز به استحکام بیشتر دیوارها در مقابل نیروهای جانبی مثل باد یا زلزله احساس شود، باید مورد استفاده قرار گیرد. این بخش معمولاً در دیوارهای بلند و طویل، دیوارهای بیرونی و دیوارهای غیر باربر به کار میرود تا از جدا شدن یا ریزش آنها جلوگیری کند. نکات ایمنی در اجرای وال پست شامل به کارگیری مواد مرغوب، اجرای درست محل اتصالها و رعایت دقیق استانداردهای ساختمانی است که برای کارکرد مناسب و ایمنی ساختمان ضروری میباشد.
وال پستها چند نوع هستند؟
وال پستها بر اساس روش نصب به سه گروه اصلی تقسیم میشوند: وال پست عمودی، وال پست افقی و وال پست ترکیبی. در فرآیند طراحی یک ساختمان، انتخاب هر یک از این انواع به سازه و میزان فشارهایی که به آن وارد میشود بستگی دارد. به همین دلیل، جزئیات فنی وال پست باید حتماً توسط مهندسان معماری و عمران مورد بررسی و تأیید قرار گیرد.
همچنین، وال پستها را میتوان از نظر ساخت به دو دسته مدرن و سنتی نیز تقسیم کرد که هر کدام روش اجرای خاص خود را دارند.
والپستهای عمودی، افقی و ترکیبی: شباهتها و تفاوتها
انواع وال پست
وال پست عمودی و وال پست افقی، هر دو بخشی از ساختمان هستند که نقش سازهای ندارند، اما برای کمک به تحمل وزن و فشارهای وارد بر ساختمان طراحی میشوند. تفاوت اصلی آنها در روش نصب و جهت قرارگیریشان است.
وال پست عمودی به صورت ایستاده و در راستای ستونهای ساختمان نصب میشود. کار اصلی آن، کمک به تحمل وزن و بارهای عمودی است. وال پست افقی نیز یکی از اجزای مهم در طراحی دیوارها محسوب میشود، اما به صورت خوابیده و در جهت مخالف ستونها اجرا میشود. وظیفه آن مقابله با نیروها و فشارهای افقی است.
در مناطقی که احتمال زلزله یا وزش بادهای شدید وجود دارد، معمولاً از وال پست ترکیبی استفاده میکنند. در این روش، یک وال پست عمودی و یک وال پست افقی با هم به کار گرفته میشوند تا استقامت و ایمنی ساختمان افزایش یابد.
کدامیک بهتر است؟ وال پست سنتی یا وال پست جدید؟
نصب وال پستهای قدیمی، فرآیندی دشوار و طولانی است. این نوع وال پستها همچنین پهنای کمتری دارند و استحکام پایینتری نسبت به نمونههای امروزی دارند. علاوه بر این، استفاده از وال پستهای سنتی باعث سنگینتر شدن سازه و افزایش بار مرده ساختمان میشود. این موضوع سبب میگردد تا ساختمان در زمان وقوع زلزله، تحت فشار و نیروی زیادی قرار گیرد. به همین دلایل، امروزه استفاده از وال پستهای قدیمی تقریباً متوقف شده است.
نصب وال پستهای جدید و آماده، بسیار سادهتر و سریعتر از انواع سنتی آن است. هنگام استفاده از وال پست آماده، به راحتی میتوان نوار آن را با دستگاه فرز، به اندازه ارتفاع دیوار برش داد. وال پست آماده عمودی و افقی، وال پست منقطع، وال پست نبشی و … نمونههایی از این اجزای پرکاربرد و غیرسازهای در طراحی دیوارها هستند.
اجرای وال پست در اسکلت بتنی
نصب دیوار جداگر در سازههای بتنی
به دلیل اهمیت و حساسیت نصب دیوار جداگر، باید به دقت مراحل اجرای آن را دنبال کنید. روش اجرای دیوار جداگر در قاب بتنی به این شکل است که ابتدا باید محل دقیق آن را مطابق با نقشههای اجرایی مشخص کنید. سپس، پس از نصب صفحههای اتصال در کف و سقف، از گیرههای مخصوص برای ردیف کردن بلوکها استفاده کنید تا دو دیوار مجزا به صورت مناسب به یکدیگر متصل شوند. حتماً هنگام ساختن دیوار، فضای لازم برای نصب دیوار جداگر را خالی بگذارید.
اگر صفحه پایه را قبل از عملیات بتنریزی نصب نکردهاید، باید صفحههای اتصال را با استفاده از پیچهای مهاری به تیرهای بالا و پایین وصل کنید. استفاده از میخهای فولادی سه سانتیمتری که با میخکوب نصب میشوند، برای اتصال صفحهها به بدنه تیرها گزینه مناسبی نیست.
پس از اتمام دیوارچینی، چهار عدد میلگرد را به صفحههای اتصالی که در کف و سقف کار گذاشته شدهاند، جوش دهید. سپس میلگردها را با سیم مخصوص آرماتوربندی به گیرهها محکم ببندید. در مرحله پایانی، بعد از ریختن بتن درون قالبها و گرفتن بتن، قالبها را باز کنید. به این ترتیب، دیوار جداگر در سازه بتنی همتراز با ضخامت دیوار ساخته خواهد شد.
اجرای وال پست در اسکلت فلزی
دیوارهای مهاربند در سازههای فولادی
امروزه در ساخت بسیاری از ساختمانها از اسکلتهای فولادی استفاده میشود. از آنجا که این نوع اسکلتها ممکن است در برابر نیروهای جانبی حرکت کنند، بهکارگیری دیوارهای مهاربند در سازههای فولادی، به ویژه در طبقات بالاتر، اهمیت زیادی در کنترل این جابهجاییها دارد.
نحوه اجرای دیوار مهاربند در سازه فولادی تقریباً شبیه به اجرای آن در سازه بتنی است؛ با این تفاوت که در این روش، دیوار مهاربند با جوشکاری به تیرها و ستونهای فلزی متصل میشود. برای انجام این جوشکاری میتوان از دستگاههای جوش مختلفی مانند انواع دستگاه جوش رونیکس استفاده کرد.
در این مطلب از مجله رونیکس، به معرفی وال پست و شیوههای نصب آن پرداختیم. امیدواریم این مقاله برای شما سودمند بوده باشد و درک بهتری از این موضوع پیدا کرده باشید.
{“@context”:”https://schema.org”,”@type”:”FAQPage”,”mainEntity”:[{“@type”:”Question”,”name”:”از چه المانی به عنوان جایگزین وال پست میتوان استفاده کرد؟n”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”میلگرد بستر به تازگی به عنوان جایگزین وال پست مورد توجه قرار گرفته است. مزایای میلگرد بستر عبارتند از: سهولت نصب، وزن سبک سازه، استحکام بالا، انعطافپذیری بیشتر و اتصال قوی دیوارهای دوجداره.n”}},{“@type”:”Question”,”name”:”وال مش (وال پست مش) چیست؟n”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”وال مش دیوار، نوعی کلاف و یکی از انواع وال پست بوده و برای مهار و کنترل دیوارهای غیر سازهای ساخته میشود. وال مشها مانند توری عمل میکنند و جایگزینی عالی برای وال پستهای قدیمی هستند.n”}},{“@type”:”Question”,”name”:”وال مش چگونه اجرا میشود؟n”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”نوارهای وال مش با عرضهای از پیش تعیین شده، به صورت عمودی بر روی دیوار، قرار میگیرند. این نوارهای ساختهشده از فایبرگلاس، در طول دیوارچینی با استفاده میخ، به صورت موقت روی دیوار نصب میشوند. نهایتا وال مش با پلاسترهای گچی یا سیمانی پوشانده میشود.”}}]}
سوالات متداول
چه عنصری را میتوان به جای وال پست به کار برد؟
میلگرد بستر اخیراً به عنوان یک جایگزین برای وال پست مورد استقبال قرار گرفته است. از مزایای میلگرد بستر میتوان به آسانی نصب، سبکی وزن سازه، مقاومت زیاد، انعطاف بهتر و اتصال محکمتر دیوارهای دو لایه اشاره کرد.
وال مش (وال پست مش) چیست؟
وال مش دیوار، نوعی کلاف و یکی از انواع وال پست است که برای مهار و کنترل دیوارهای غیرسازهای ساخته میشود. وال مشها عملکردی مشابه توری دارند و جایگزین مناسبی برای وال پستهای سنتی محسوب میشوند.
وال مش چگونه نصب میشود؟
نوارهای وال مش با عرضهای از پیش تعیینشده، به صورت عمودی روی دیوار قرار میگیرند. این نوارهای ساختهشده از فایبرگلاس، در حین دیوارچینی با میخ به طور موقت روی دیوار ثابت میشوند. در پایان، وال مش با پلاسترهای گچی یا ملات سیمانی پوشانده میشود.