اسماعیل ادیب خوانساری در سال ۱۳۱۹ برای نخستین بار به رادیو ایران دعوت شد. در ادامه این نوشته از وبلاگ آموزشگاه موسیقی الهام، با اولین خواننده مردی که صدایش از رادیو ملی ایران پخش شد، آشنا خواهید شد.
نخستین خواننده مرد در رادیو ملی ایران که بود؟
اسماعیل ادیب خوانساری وقتی ۳۹ سال داشت، برای اولین بار به برنامههای رادیو ملی ایران دعوت شد. در آن زمان، او با موزیسینها و نوازندگان سرشناس زیادی همکاری نزدیک داشت. از جمله این هنرمندان میتوان به ابوالحسن صبا، علی اکبر شهنازی، حسین یاحقی، حبیب سماعی، عبدالحسین شهنازی، مهدی خالدی و مرتضی محجوبی اشاره کرد.
زندگینامه
اسماعیل ادیب خوانساری، خواننده و استاد موسیقی آوازی، یکی از سه استاد بزرگ سبک آواز اصفهان بود. او اهل شهر خوانسار و در سال ۱۲۸۰ در همین شهر متولد شد.
این موضوع را بهتر بشناسید با مطالعه همهچیز درباره دستگاه میدی کنترلر!.
در صورت علاقهمندی، مطلب حسین علیزاده، نامزد دریافت ۳ جایزه گرمی را از دست ندهید.
برای یادگیری پیشرفته، به فرم موسیقی نوکتورن چیست؟ مراجعه کنید.
پدرش میرزا محمود خوانساری، روحانی بود و استادان موسیقی ادیب شامل عندلیب گلپایگانی (تولایی)، سید رحیم اصفهانی، حبیب شاطر حاجی و نایب اسدالله بودند. او همچنین به طور غیرمستقیم از شیوه طاهرزاده نیز تأثیر گرفت.
در این مقاله بیوگرافی هاوارد شور | آهنگ ساز ارباب حلقهها، سکوت برهها، هابیت اطلاعات مفیدی آمده است.
توصیه میشود به مطالعه مقاله راه های تقویت صدای ساز ویلون ادامه دهید.
وضعیت مالی خانوادهشان مناسب نبود و پدرش با درآمد کمی که از کشاورزی و باغداری به دست میآورد، زندگی را میگذراند. پدرش او را به مکتب فرستاد تا پس از یادگیری فارسی، عربی و علوم دینی، راهی نجف اشرف شود و در حوزه علمیه به تحصیل بپردازد و مانند روحانیون شود.
توصیه میکنیم این مطلب معرفی ساز ارهو | کمانچه چینی از جنس پوست مار پیتون! را حتماً بخوانید.
ادیب تا سن چهارده سالگی این درسها را در خوانسار آموخت. چون صدای زیبایی داشت، به پیشنهاد پدرش، مؤذن شهر شد.

نخستین گوینده مرد در رادیوی سراسری ایران چه کسی بود؟
برای درک عمیقتر این موضوع، مطلب گلیساندو در موسیقی به چه معناست؟ را بخوانید.
در آغاز کار رادیو در ایران، برنامهها بیشتر با صدای گویندگان زنده پخش میشد. در میان اولین گروهی که به این کار پرداختند، نام یک مرد نیز به چشم میخورد. او «ابوالقاسم آزادالملک» نام داشت که از پیشگامان این عرصه محسوب میشود. وی با صدایی که برای مخاطبان آشنا بود، در کنار دیگر همکارانش، برنامههای مختلف رادیویی را برای شنوندگان ارائه میکرد.
مقاله مهارت خود را در نوازندگی پیانو بالا ببرید منبع بسیار خوبی برای یادگیری بیشتر است.
علاقه به هنر
از این زمان به بعد، عشق به شعر و موسیقی در وجود ادیب نفوذ کرد و به خواندن سرودههای شاعران بزرگ فارسی روی آورد. در این راه، بیشتر از همه با کارهای مولانا، حافظ و سعدی انس گرفت و وقت خود را با آنها گذراند. وقتی حدود پانزده سال داشت، گاهی در خلوت، غزلهای سعدی را با صدایی زیبا و آرام برای خود تکرار میکرد.
مقاله بیوگرافی احمد پژمان | اولین آهنگسازی که اُپرایش روی صحنه رفت! منبع بسیار خوبی برای یادگیری بیشتر است.
اگر به این موضوع علاقه دارید، سازندگان آهنگ میم مثل مادر | معرفی آهنگساز+خواننده+نوازنده را از دست ندهید.
برای درک عمیقتر این موضوع، مطلب بیوگرافی فیلیپ گلس | از بنیانگذاران موسیقی مینیمال را بخوانید.
مقاله کریستوفوری؛ مخترع اولین پیانو حاوی اطلاعات جامعی است.
ادیب از سال ۱۳۰۳ تا ۱۳۰۹ گاهی در اصفهان و گاهی در تهران زندگی میکرد. در سال ۱۳۰۹ به کارهای دولتی پیوست و فعالیت اداری خود را از شانزدهم مهرماه همان سال در بلدیه – که همان شهرداری تهران امروزی است – شروع کرد.
برای مطالعه بیشتر، به کالیوپ یا پیانوی بخار چیست؟ سری سر بزنید.
کارهای هنری او روی صفحات گرامافون ۷۸ دور (صفحات سنگی)، برنامههای رادیویی، آوازها و تصنیفهایی با ساز و ارکستر و همچنین تعداد زیادی ضبطهای شخصی و خانگی باقی مانده است.
از میان آوازهای محلی بختیاری (که با ارکستر انجمن موسیقی ملی اجرا شده) میتوان به «شلیل» و «خون دل» اشاره کرد. ادیب خوانساری در برنامههای «برگ سبز» و «گلهای جاویدان» نیز اجراهای متعددی داشته است.
تدریس و شاگردان
اسماعیل ادیب خوانساری مدتی در مدرسه علی موسیقی که استاد خالقی بنیان گذاشته بود، به آموزش آواز پرداخت. از شاگردان او در آن دوره میتوان مرحوم احمد ابراهیمی را نام برد.
پس از تأسیس مرکز حفظ و اشاعه موسیقی به سرپرستی داریوش صفوت در سال ۱۳۴۹، از ادیب نیز برای تدریس آواز در این مرکز دعوت شد.
بین سالهای ۱۳۵۱ تا ۱۳۵۵، استاد هوشنگ ابتهاج (سایه) که مسئول بخش موسیقی رادیو ایران بود، از او خواست تا به هنرجویان مشتاق آواز در رادیو آموزش دهد.
از جمله کسانی که به طور مستقیم از آموزشهای ادیب بهره بردند، حسن کسایی، هنگامه اخوان و فخری ملکپور هستند. اکبر گلپایگانی نیز بسیار از او آموخت و ریزهکاریهای سبک آواز اصفهان را نزد وی فراگرفت.
حسن کسایی از هنرمندانی است که آثار بسیاری، هم خصوصی و هم رادیویی، با ادیب خوانساری دارد. او در فاصله سالهای ۱۳۳۴ تا ۱۳۳۵ به مدت یک سال در منزل ادیب در تهران ساکن بود و نزد او درس میگرفت.
آنچه از این استاد برجسته باقی مانده، شامل ضبطهای شخصی و خانگی و همچنین ردیف آوازی اوست که در سالهای پایانی عمرش ثبت شده است.
ردیف آوازی ادیب را عباس خوشدل، آهنگساز و موزیسین، به درخواست وزیر فرهنگ و هنر وقت، ضبط و نگهداری کرد. این اثر پس از انقلاب توسط انتشارات چهارباغ منتشر شد.
ادیب برای هنر خود ارزش و احترام بسیاری قائل بود. او خود در این باره گفته: «هیچگاه از کسی در ازای خواندن نوا پول نگرفتهام؛ زیرا این کار را دون شخصیت یک هنرمند میدانم.» از ویژگیهای ویژه این استاد آواز میتوان به حس معنوی و عرفانی در کارهایش، بیان درست شعر و حفظ جوهره آن، و همچنین روشهای بینظیرش در اجرای تحریرها اشاره کرد.
در این مقاله میکروفن دینامیک چیست؟ اطلاعات مفیدی آمده است.
برای گسترش دانش خود، مقاله هرچیزی که باید درباره موسیقی درمانی بدانید! را مطالعه کنید.
وفات
این هنرمند در نهایت، در ششم فروردینماه سال ۱۳۶۱ و در ۸۱ سالگی چشم از جهان فروبست. او پیش از درگذشت، مدتها از ضعف جسمانی رنج میبرد و در بستر بیماری بود.