میکرومتر یک وسیلهی اندازهگیری بسیار دقیق است که برای سنجش ابعاد کوچک اجسام به کار میرود و به آن ریزسنج هم میگویند. از این ابزار در زمینههای گوناگونی مانند صنعت ماشینسازی، ساخت قطعات، بازرسی کیفیت و کارهای آزمایشگاهی استفاده میشود. در این نوشته میخواهیم ببینیم میکرومتر چیست و با مدلهای مختلف آن آشنا شویم.
رونیکس را بخوانید.
Micrometer چیست؟
در کارخانهها و کارگاهها، از وسایل گوناگونی برای سنجش ابعاد قطعات استفاده میشود. میکرومتر یکی از این ابزارهاست که به دلیل دقت بسیار بالا، کاربرد زیادی دارد. این دقت به حدی است که میتوان نمونههایی با دقت اندازهگیری ۰.۰۱ تا ۰.۰۰۱ میلیمتر را به سادگی از بازار خریداری کرد.
میکرومتر از چه اجزایی تشکیل شده است؟
میکرومتر از نظر شکل کلی بسیار شبیه به کولیس است. قسمتهای اصلی آن شامل موارد زیر میشود:
فک ثابت
این قطعه به قسمت اصلی میکرومتر ثابت شده و جابجا نمیشود.
فک متحرک
این قطعه به کمک یک پیچ مخصوص میتواند به جلو و عقب جابجا شود.
استوانه مدرج یا همان خطکش میکرومتر
این قطعه استوانهای شکل بر روی بدنه اصلی میکرومتر نصب شده است. روی آن درجهبندیهایی وجود دارد که فاصلهها را بر حسب میلیمتر و یکدهم میلیمتر نشان میدهد.
پوسته مدرج یا ورنیه میکرومتر
این پوشش بر روی بخش استوانهای و مدرج دستگاه قرار میگیرد و درجهبندی آن تا واحد یک صدم میلیمتر دقیق است.
انواع میکرومتر چیست؟
میکرومترها بسته به کاربرد و شکل ساختشان، گونههای متفاوتی دارند. از میکرومتر برای سنجش اندازههایی مانند قطر درونی، قطر بیرونی، ضخامت قطعه و موارد مشابه استفاده میگردد. برخی از انواع میکرومتر عبارتاند از:
میکرومتر خارجی
میکرومتر بیرونی وسیلهای است که برای سنجش دقیق قطر بیرونی اجسام به کار میرود. این نوع میکرومتر پرکاربردترین مدل محسوب میشود و در زمینههای گوناگونی مانند کارهای ماشینکاری، امور مکانیکی و ساخت قطعات صنعتی مورد استفاده قرار میگیرد.
میکرومتر داخلی
میکرومتر داخلی، یکی از انواع میکرومتر است. این ابزار برای اندازهگیری دقیق قطر داخلی سوراخها و فضاهای خالی به کار میرود.
میکرومتر عمق
با کمک میکرومتر میتوان عمق قطعات را هم اندازه گرفت. این نوع میکرومترها مجهز به یک پیچ هستند که با چرخاندن آن، میلهی اندازهگیر به درون سوراخ یا حفره فرستاده میشود. وقتی این میله به انتهای حفره برسد، میکرومتر مقدار عمق را نشان میدهد.
میکرومتر ورق
میکرومتر ورق یک ابزار اندازهگیری بسیار دقیق است که برای سنجش ضخامت انواع ورقها و صفحات، مانند فلز، پلاستیک و کاغذ به کار میرود. این دستگاه در بسیاری از زمینههای صنعتی کاربرد دارد، از جمله در صنعت چاپ و ساخت بستهبندی، تولید ورقهای فولادی، ساخت ورقهای فلزات غیرآهنی و نیز در صنایع تولید پلاستیک.
میکرومتر دیجیتالی
میکرومتر دیجیتالی یک وسیلهی دقیق برای سنجش ابعاد مختلف مانند ضخامت یا قطر قطعات است. برخلاف مدلهای قدیمی که صفحهی مدرج داشتند، این نوع میکرومتر نتیجه را روی یک صفحهنمایش دیجیتال نشان میدهد. دقت این ابزار معمولاً تا حد هزارم میلیمتر و حتی بیشتر است. کار با میکرومتر دیجیتالی آسانتر و سریعتر است و احتمال اشتباه در خواندن عدد نیز بسیار کم میشود.
بیشتر بخوانید: برای کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با ابزار اندازهگیری رونیکس کلیک کنید.
کاربرد میکرومتر چیست؟
پس از اینکه با مدلهای مختلف میکرومتر و بخشهای اصلی آن آشنا شدید، اکنون خوب است پنج مورد از مهمترین کاربردهای این وسیله را بدانید.
اندازهگیری قطعات مکانیکی
میکرومتر ابزاری است برای اندازهگیری بسیار دقیق. از آن برای سنجش قطر بیرونی، قطر درونی و همچنین طول قطعات ریز مکانیکی مانند پیچ، مهره، سیم و میله استفاده میشود. این دقت بالا کمک میکند تا قطعاتی با اندازههای بسیار دقیق و با حداقل خطا ساخته شوند.
کنترل کیفیت در تولید
در حوزههایی مانند ساخت خودرو، صنعت هواپیما و فضا و همچنین وسایل الکترونیکی، از میکرومتر برای اطمینان از اندازهگیری دقیق قطعات استفاده میشود. این ابزار کمک میکند تا ابعاد قطعات ساخته شده دقیقاً مطابق با اندازههای برنامهریزی شده باشد. انجام این اندازهگیریهای دقیق، برای حفظ کیفیت و کارایی درست محصولات اهمیت زیادی دارد.
تعمیر و نگهداری ماشینآلات
میکرومترها ابزارهایی هستند که برای سنجش میزان فرسودگی قطعات دستگاهها، مثل بلبرینگها، شفتها و سایر اجزای متحرک به کار میروند. این اندازهگیریها به کارشناسان کمک میکند تا بهتر تخمین بزنند چه زمانی باید قطعهای تعویض یا تعمیر شود.
آزمایشگاههای تحقیقاتی و توسعه
میکرومترها ابزارهایی هستند که در آزمایشگاهها به کار میروند تا اندازهگیریهای بسیار دقیقی انجام دهند. از این ابزارها هنگام طراحی و آزمایش مواد تازه یا نمونههای پژوهشی استفاده میشود. به عنوان مثال، میتوان با آنها ضخامت ورقههای فلزی، قطر سیمها یا اندازهی قطعات پلیمری را با دقت بالا اندازه گرفت.
ساخت و ساز
در کارهای ساختمانی، از میکرومتر گاهی برای سنجش ضخامت لایههای محافظ مانند رنگ یا پوششهای دیگر استفاده میشود. این اندازهگیری کمک میکند تا از ماندگاری و کیفیت مناسب این پوششها اطمینان حاصل شود.
سوالات متداول
میکرومتر و کولیس چه فرقی با هم دارند؟
این دو وسیله از نظر شکل و نحوه کار بسیار شبیه به هم هستند. اما تفاوت اصلی میکرومتر و کولیس در میزان دقت آنهاست. میکرومتر میتواند اندازهگیریهایی با دقت بسیار بالا، تا ۰.۰۰۱ میلیمتر انجام دهد.
میکرومتر چند نوع دارد؟
میکرومترها بسته به کاری که انجام میدهند و فناوری ساختشان، انواع مختلفی دارند. مانند میکرومتر داخلی، میکرومتر خارجی، میکرومتر عمق، میکرومتر ورق، میکرومتر دیجیتالی و غیره. معمولاً هر میکرومتر از یک فک ثابت، یک فک متحرک، یک استوانه درجهبندی شده، یک پوسته درجهبندی شده، صفحه نمایشگر و بخشهای دیگر تشکیل شده است.
رونیکس چه ابزارهای اندازهگیری میسازد؟
رونیکس با توجه به نیاز بازار و مصرفکنندگان، انواع مختلفی از ابزارهای اندازهگیری تولید میکند. مانند مترهای دستی، مترهای لیزری، کولیس، ترازهای بنایی و سایر محصولات.