پیچهای آلن و ستارهای به خاطر شکل و کاربردی که دارند، با پیچهای معمولی مثل پیچهای سرصاف یا چهارسو فرق میکنند. برای کار با این پیچها باید از آچار مخصوص خودشان، یعنی آچار آلن یا آچار ستارهای، استفاده کرد. اما این دو آچار چه تفاوتی با هم دارند؟ در این نوشته از مجله رونیکس، به بررسی تفاوتهای آچار آلن و ستارهای میپردازیم. رونیکس را بخوانید.
پیچ آلن و پیچ ستارهای، از تاریخچه تا کاربرد
پیش از آنکه آچار آلن و ستارهای را با هم مقایسه کنیم، بهتر است ابتدا با ویژگیهای پیچ آلن و پیچ ستارهای آشنا شویم. شاید برایتان جالب باشد که پیچ آلن نخستین بار در سال ۱۹۳۶ در آلمان ساخته شد؛ اما در آن زمان هنوز استانداردهای مشخصی برای اندازههای سرپیچ، طول رزوه و بخش بدون رزوه آن وجود نداشت. پس از سالها مطالعه و آزمایش، سرانجام در سال ۱۹۶۰ این پیچ مطابق با استانداردهای جهانی تولید شد. شکل ششضلعی سر این پیچ باعث میشود نیروی پیچش بهطور یکنواخت پخش شود و در نتیجه اتصال بین پیچ و قطعه محکمتر و بادوامتر خواهد بود. به دلیل استحکام و مقاومت بسیار بالایی که دارد، امروزه از انواع پیچ آلن در زمینههای گوناگونی مانند ساختمانسازی، راهسازی، صنعت خودرو، اتصال قطعات فلزی و موارد مشابه استفاده میشود.
شرکت تکسترون برای نخستین بار در سال ۱۹۶۷ میلادی، پیچهای ستارهای را با نام تجاری کمکار به بازار عرضه کرد. طراحی این پیچ در واقع تکاملیافته پیچ آلن بود که شکل سر آن به یک ستاره ششپر تغییر پیدا کرد. امروزه از این نوع پیچ در زمینههای بسیار متنوعی استفاده میشود. از وسایل الکترونیکی و اجزای داخلی رایانه و لپتاپ گرفته تا موتورسیکلت و دوچرخه، برای محکم کردن قطعات مختلف، از پیچ ستارهای کمک میگیرند.
متن بازنویسی شده:
این محصول یک عدد ستارهای الوان و بلند از برند آلن با کد RH 2043 است. این ستاره شش گوش بوده و توسط شرکت رونیکس تولید شده است.
انواع و کاربردهای آچار آلن
آچار آلن (که با نامهای Allen wrench یا Hex key هم شناخته میشود) در شکلهای گوناگونی ساخته میشود. رایجترین نوع آن، آچار آلن به شکل حرف L است. قسمت کوتاهتر این آچار برای سفت کردن یا شل کردن پیچهایی که نیاز به نیروی بیشتری دارند کاربرد دارد و قسمت بلندتر آن برای مواقعی استفاده میشود که دسترسی به پیچ سخت یا محدود است.
آچار آلن یا آچار ششگوش در شکلهای مختلفی ساخته میشود. از جمله میتوان به آچار آلن سهطرفه، نوع T شکل، نوع P شکل، نوع با سری گرد، نوع مغناطیسی، نوع چاقویی و دیگر مدلها اشاره کرد. این آچارها از نظر اندازه و همچنین تعداد گوشههای سری نیز با یکدیگر تفاوت دارند.
آچارهای آلن رونیکس در مدلهای گوناگون و با کیفیت بالا تولید میشوند. این آچارها در اندازههای مختلف، هم به صورت تکی و هم در قالب ستهای کامل عرضه میگردند و در ساخت آنها از معتبرترین استانداردهای جهانی پیروی شده است تا نیازهای مختلف مشتریان را به خوبی برطرف کنند.
آچارهای آلن در زمینههای بسیار متنوعی مورد استفاده قرار میگیرند. از صنایع چوب و ساخت مبلمان گرفته تا خودروسازی، صنعت هوافضا، تعمیر دوچرخه و موتورسیکلت و همچنین تعمیرات ظریف و حساس لوازم الکترونیکی، همگی تنها بخشی از کاربردهای گسترده این ابزار هستند.
انواع و کاربردهای آچار ستارهای
آچار ستارهای با الهام از آچار آلن ساخته شد. این آچار به جای داشتن شش ضلع، شش لبه یا پره دارد. برخی شرکتها هم نمونههای ۱۰ یا ۱۲ پره تولید میکنند، اما طراحی اصلی و ثبتشده آچار ستارهای (که به TORX معروف است) دارای شش پره است. در طول زمان، شکل این آچار بهبود یافته و پرههای آن تغییر کردهاند. برای نمونه، در ابتدا نوک پرهها تیز بود، اما بعداً برای چسبندگی بهتر، لبهها به شکل پخ درآمدند.
آچار ستارهای سوراخدار، یک ابزار ویژه است که برای باز و بسته کردن پیچهای ستارهای که وسط آنها یک پین کوچک قرار دارد، ساخته شده است. این آچارها را با نام آچار ستارهای امنیتی نیز میشناسند، زیرا معمولاً در کارهای روزمره از آنها استفاده نمیشود.
آچارهای ستارهای در دو گونه اصلی T و E وجود دارند. نوع T شبیه پیچگوشتی است و داخل سر پیچهای ستارهای فرو میرود. نوع E که به آن بکس ستارهای هم گفته میشود، بیشتر برای کار با مهرههای ستارهای یا ششپر طراحی شده است.
آچارهای ستارهای در دو گروه اصلی T و E ساخته میشوند. گروه T شامل سایزهای T1 تا T100 و گروه E شامل سایزهای E2 تا E24 است. این دو گروه با هم تفاوت دارند و نمیتوان آنها را کاملاً جایگزین یکدیگر دانست. به عنوان نمونه، آچار ستارهای E2 از نظر اندازه، فاصله بین لبهها و بیشترین گشتاوری که میتواند تحمل کند، مشابه آچار ستارهای T5 است. جزئیات و مشخصات هر نوع از این آچارها در جدول زیر آورده شده است.
| E~T | فاصله لبه تا لبه | محدوده گشتاور | سایز | ||
| اینچ (in) | میلیمتر (mm) | پوندفوت (lb·ft) | نیوتنمتر (N.m) | ||
| 0,035 | 0,90 | 0,015-0,022 | 0,02-0,03 | T1 | |
| 0,039 | 1,00 | 0,052-0,066 | 0,07-0,09 | T2 | |
| 0,047 | 1,20 | 0,10-0,13 | 0,14-0,18 | T3 | |
| 0,053 | 1,35 | 0,16-0,21 | 0,22-0,28 | T4 | |
| E2 | 0,059 | 1,50 | 0,32-0,38 | 0,43-0,51 | T5 |
| 0,069 | 1,75 | 0,55-0,66 | 0,55-0,66 | T6 | |
| 0,083 | 2,10 | 1,0-1,3 | 1,0-1,3 | T7 | |
| 0,094 | 2,40 | 1,6-1,9 | 1,6-1,9 | T8 | |
| 0,102 | 2,60 | 2,1-2,5 | 2,8-3,4 | T9 | |
| 0,110 | 2,80 | 2,7-3,3 | 3,7-4,5 | T10 | |
| 0,132 | 3,35 | 4,7-5,7 | 6,4-7,7 | T15 | |
| E4 | 0,156 | 3,95 | 7,7-9,4 | 10,5-12,7 | T20 |
| E5 | 0,177 | 4,50 | 11,7-14,0 | 15,9-19 | T25 |
| 0,201 | 5,10 | 16,6-19,8 | 22,5-26,9 | T27 | |
| E6 | 0,220 | 5,60 | 22,9-27,6 | 31,1-37,4 | T30 |
| E7 | 0,232 | 5,90 | T35 | ||
| E8 | 0,266 | 6,75 | 39,9-48,0 | 54,1-65,1 | T40 |
| 0,312 | 7,93 | 63,4-76,1 | 86-103,2 | T45 | |
| E10 | 0,352 | 8,95 | 97-117 | 132-158 | T50 |
| E12 | 0,447 | 11,35 | 161-189 | 218-256 | T55 |
| E16 | 0,530 | 13,45 | 280-328 | 379-445 | T60 |
| E18 | 0,618 | 15,70 | 460-520 | 630-700 | T70 |
| E20 | 0,699 | 17,75 | 696-773 | 943-1048 | T80 |
| 0,795 | 20,20 | 984-1094 | 1334-1483 | T90 | |
| E24 | 0,882 | 22,40 | 1359-1511 | 1843-2048 | T100 |
مقایسه آچار آلن و ستاره ای
حالا میخواهیم تفاوتهای اصلی بین آچار آلن و آچار ستارهای را بررسی کنیم. اولین نکتهای که به چشم میآید، شکل ظاهری این دو ابزار است. سر آچار ستارهای، به جای آن که ششضلعی باشد، به شکل یک ستاره با شش پَر ساخته شده است. همین طراحی خاص باعث میشود اتصال محکمتر و بهتری بین آچار و پیچ ستارهای برقرار شود. در نتیجه نیروی بیشتری منتقل شده و باز یا بسته کردن پیچ آسانتر میگردد.
آچار ستارهای به دلیل همین ساختار منحصر به فرد، اغلب در صنایع ظریف مانند الکترونیک استفاده میشود، جایی که برای اتصال قطعات حساس و کوچک به کار میرود.
همچنین نوعی از آچار ستارهای وجود دارد که وسط آن سوراخ است. این مدل مخصوص پیچهای ستارهای پیندار است و کاربردهای تخصصی و محدودی دارد. مثلاً برای باز کردن پیچ شیر گاز در پکیجهای دیواری معمولاً از این آچار استفاده میکنند.
در نهایت میتوان گفت که با مقایسه این دو آچار، سادهترین راه برای تشخیص آنها از یکدیگر، نگاه کردن به شکل سر آنهاست.
سخن آخر
در این نوشته از مجله رونیکس، به سراغ دو ابزار پرکاربرد یعنی آچار آلن و آچار ستارهای رفتهایم. ویژگیها و موارد استفاده هر یک را مرور کرده و سپس آنها را با هم سنجیدهایم. به نظر شما اصلیترین فرق بین آچار آلن و آچار ستارهای چیست؟ دیدگاههای خود را با ما در بخش نظرات همین صفحه در میان بگذارید.
سوالات متداول
مهمترین فرق بین آچار آلن و آچار ستارهای (که به آن آچار خورشیدی هم میگویند) در شکل سر آنهاست. سر آچار آلن به شکل ششضلعی است، اما سر آچار ستارهای شکلی شبیه یک ستاره با چندین پَر دارد.
آچار ستارهای با سایز T30 معمولاً برای چه کاری استفاده میشود؟
این آچار بیشتر در صنایع سنگین مانند تعمیرات جرثقیل، قطارها، اسکلتهای فلزی بزرگ و کارهای مشابه به کار میرود.
چطور میتوانیم انواع آچار آلن و آچار ستارهای برند رونیکس را بخریم؟
شما میتوانید برای خرید این آچارها و دیگر محصولات رونیکس، به فروشگاههای معتبر ابزارآلات در سراسر کشور مراجعه کنید.