ممکن است عبارت «آواز ابوعطا» به گوشتان خورده باشد، ولی شاید دقیقاً ندانید که در دنیای موسیقی به چه معناست. به همین دلیل، در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز میخواهیم این موضوع موسیقایی را برای شما روشنتر کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.
آواز ابوعطا
آواز ابوعطا یکی از چهار آواز اصلی در دستگاه شور در موسیقی ایرانی امروز است. سه آواز دیگر افشاری، دشتی و بیات ترک هستند. این آواز با نامهای دیگری مثل سارنج (صلحی) و دستان عرب نیز معروف است.
برای یادگیری پیشرفته، به مهمترین پیانیست زنده در جهان مراجعه کنید.
در موسیقی سنتی ایران، واژه “آواز” به مجموعهای از گوشههای موسیقی گفته میشود که معمولاً با هم و جدا از یک دستگاه اجرا میشوند. این کلمه در دو معنای دیگر هم استفاده میشود: یکی به عنوان قالب یا فرم موسیقی آواز، و دیگری به عنوان نوع خاصی از آواز که وزن و متر ثابتی ندارد.
توصیه میکنیم حتماً مقاله دلیل شباهت ربنای استاد شجریان و آواز ام کلثوم را مطالعه کنید.
اطلاعات جامعتری در مورد این موضوع را در میکروفن های مناسب برای ضبط صدا و ساخت استودیوی خانگی پیدا کنید.
ابوعطا
نام ابوعطا از عبارت “ابو ایتام” گرفته شده که به معنی پدر یتیمان است. برخی از طایفههای ایل قشقایی نیز با نام ایل ایتام شناخته میشوند. این آواز، مانند سارنگ ثبت شده که نام پرندهای خوشآواز است.
در نظام دستهبندی ردیف موسیقی ایرانی، ابوعطا جایگاه مشخصی دارد. نت محوری آن، درجه چهارم گام شور است و محدوده نغمهپردازی آن تا درجه هشتم این گام ادامه مییابد. در واقع گام ابوعطا همان گام شور است، اما تفاوت در نتهای تأکید (درجه دوم شور) و نت محوری ابوعطا (درجه چهارم شور) است که فضای ملودیک آن را از آواز شور متمایز میکند.
ابوعطا آوازی غمگین و دروننگر است؛ هرچند شدت این غم در مقایسه با آواز دشتی کمتر است. در گوشه حجاز که اوج ابوعطا به شمار میرود، این حس غم به دلیل نزدیکی به فضای دشتی به بالاترین حد خود میرسد.
حالوهوایی که این آواز به شنونده میدهد، او را از دنیای بیرون به دنیای درونی خود میکشاند. به همین دلیل، زمان مناسب برای شنیدن ابوعطا، هنگام غروب آفتاب یا در ساعات پایانی شب است.