معرفی انواع قهوه و تفاوت طعم آنها | شناخت بهترین نوع قهوه

انواع مختلف قهوه
انواع قهوه عربیکا
انواع قهوه ربوستا
تفاوت قهوه عربیکا و ربوستا
قهوه لیبریکا
قهوه اکسلسا
تفاوت انواع قهوه
طعم انواع قهوه
انواع قهوه تلخ
انواع قهوه‌های شیرین
بهترین نوع قهوه

آیا شما چقدر قهوه می‌نوشید؟ آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که دانه‌های قهوه چه انواعی دارند، هرکدام چه ویژگی‌هایی دارند یا اصلاً از کجا می‌آیند؟ احتمال اینکه پاسخ شما به این پرسش “بله” باشد، زیاد نیست. قهوه یکی از محبوب‌ترین و پرطرفدارترین نوشیدنی‌ها در سراسر دنیا به شمار می‌رود. اگر برایتان مهم است که چه نوع قهوه‌ای می‌نوشید و دوست دارید بیشتر درباره انواع آن بدانید، پیشنهاد می‌کنیم ادامه این مطلب را بخوانید.

همه دانه‌های قهوه به خانواده گیاهی “روناسیان” تعلق دارند. اما هر کدام از یک گونه و نوع جداگانه نیز به وجود آمده‌اند. به همین دلیل است که هر نوع قهوه، شکل و ظاهر مخصوص به خود را دارد. یکی دیگر از چیزهایی که به خوبی تفاوت بین قهوه‌ها را نشان می‌دهد، بو و مزه متفاوت آن‌هاست. برای مثال، ممکن است یک قهوه، طعم و بویی میوه‌ای یا گلی داشته باشد، در حالی که قهوه‌ای دیگر، مزه و عطری شبیه به کارامل یا شکلات دارد.

اسم انواع قهوه

همانطور که قبلاً گفتیم، قهوه در انواع مختلفی وجود دارد. چهار نوع اصلی قهوه شامل این موارد است: عربیکا، ربوستا، اکسلسا و لیبریکا. هر کدام از این قهوه‌ها طعم و مزه‌ی خاص و متفاوتی دارند.

مقاله تمپر قهوه چیست و تمپ کردن قهوه چگونه است؟ منبع بسیار خوبی برای یادگیری بیشتر است.

این موضوع را بهتر بشناسید با مطالعه ‌دم افزارهای قهوه.

انواع قهوهٔ عربیکا

برای آشنایی با انواع مختلف قهوه عربیکا، ابتدا باید خود قهوه عربیکا را بشناسیم. منظور از قهوه عربیکا، قهوه‌ای است که از گیاهی به نام Coffee Arabica به دست می‌آید. این گیاه، یکی از دو نوع اصلی قهوه در جهان است و نوع دیگر آن Coffee Canephora یا قهوه ربوستا نام دارد. در حال حاضر، حدود ۶۰ درصد از قهوه تولیدی در سراسر جهان از نوع عربیکا است.

اگر به این موضوع علاقه دارید، تفاوت قهوه کلمبیا با برزیل و اتیوپی را از دست ندهید.

مقاله قهوه کلمبیا چیست و معرفی انواع قهوه کلمبیا حاوی اطلاعات جامعی است.

خاستگاه اصلی قهوه عربیکا، کشور اتیوپی است. بسیاری معتقدند که این قهوه پس از اتیوپی، به یمن رفت و برای اولین بار در آنجا به صورت کشاورزی پرورش یافت. امروزه، عربیکا در بسیاری از مناطق جهان که آب و هوای مناسبی برای پرورش قهوه دارند، کشت می‌شود.

درختان قهوه عربیکا در طبیعت می‌توانند تا ۱۲ متر بلند شوند. این درختان گل‌های سفیدرنگی دارند و میوه‌هایی به نام گیلاس قهوه تولید می‌کنند. داخل هر گیلاس قهوه، معمولاً دو دانه وجود دارد. این دانه‌ها پس از جدا شدن از میوه، خشک و برشته می‌شوند تا قهوه عربیکای آماده مصرف تولید شود. البته، همه انواع قهوه از همین گیلاس‌ها به دست می‌آیند. در برخی موارد، یک گیلاس قهوه عربیکا فقط یک دانه دارد. این نوع قهوه که پیبری نامیده می‌شود، به دلیل کم‌یابی، قیمت بالاتری دارد.

همه قهوه‌های تجاری در منطقه‌ای به نام “کمربند قهوه” پرورش می‌یابند که بین ۲۵ درجه شمالی و ۳۰ درجه جنوبی خط استوا قرار دارد. این مناطق به دلیل آب و هوای گرمسیری، بهترین شرایط را برای رشد قهوه دارند. اما برای تولید دانه‌های عربیکا با بالاترین کیفیت، فقط موقعیت جغرافیایی کافی نیست. قهوه عربیکا به آب و هوای معتدل، خاک مناسب و شرایط خاصی نیاز دارد. این گیاه معمولاً در مناطق مرتفع و در آب و هوایی که دمای آن در روز و شب تغییرات زیادی ندارد، بهتر رشد می‌کند. ارتفاع زیاد، خاک حاصلخیز و وجود فصل‌های مشخص بارانی و خشک، باعث می‌شوند میوه قهوه آرام‌تر برسد و در نتیجه طعم بهتری پیدا کند. برزیل، اتیوپی، کلمبیا، هندوراس و پرو از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان قهوه عربیکا در جهان هستند.

اکنون که با قهوه عربیکا آشنا شدیم، می‌توانیم به معرفی انواع مختلف آن بپردازیم.
قهوه عربیکا خانواده بزرگی دارد و انواع بسیار مختلفی را در بر می‌گیرد. برخی از این انواع فقط در مناطق خاصی از جهان قابلیت رشد دارند. معروف‌ترین انواع قهوه عربیکا عبارت‌اند از: تیپیکا، بوربون، کاتورا، کاتیمور، جکسون، کونا، پاکامارا و ویلابوس.

انواع قهوهٔ ربوستا

قهوه ربوستا، بعد از عربیکا، دومین قهوه محبوب در سراسر جهان است. اما این قهوه دقیقاً چه ویژگی‌هایی دارد؟

قهوه ربوستا که نام علمی آن Coffee canephora است، نخستین بار در قرن نوزدهم در کشور کنگو پیدا شد. خاستگاه اصلی این گیاه، مناطق مرکزی و جنوب غربی آفریقا است. امروزه حدود ۴۰ درصد از کل قهوه تولیدی در جهان، از نوع ربوستا است. کشت این قهوه بیشتر در نیمکره شرقی و به‌ویژه در کشورهای آفریقایی و اندونزی انجام می‌شود. ویتنام بزرگ‌ترین تولیدکننده ربوستا در جهان است و پس از آن کشورهایی مانند برزیل، اندونزی، هند، اوگاندا، مالزی، تایلند، فیلیپین، ماداگاسکار، گینه و گواتمالا در تولید آن نقش دارند.

گیاه ربوستا، درختچه‌ای کوتاه‌قامت اما بسیار مقاوم است. این گیاه می‌تواند دمای هوای تا ۳۰ درجه سانتی‌گراد را به خوبی تحمل کند. ربوستا در ارتفاعات پایین‌تر، حدود ۶۰۰ متر از سطح دریا رشد می‌کند و برای سالم ماندن به آب زیادی نیاز دارد. در طبیعت، ارتفاع این درخت ممکن است به ده متر برسد، اما در مزارع تجاری معمولاً آن را تا حدود پنج متر کوتاه نگه می‌دارند.

گل‌های سفید این گیاه، عطری شبیه به یاسمن دارند و میوه‌های آن پس از ۶ تا ۸ ماه، وقتی که کاملاً قرمز شوند، آماده چیدن هستند. درون هر میوه معمولاً دو دانه قهوه قرار دارد.

به طور کلی، دو نوع اصلی قهوه ربوستا وجود دارد: ارکتا و نگاندا. ارکتا به شکل درختچه‌ای بلند است و نگاندا به شکل درختچه‌ای پهن. نکته جالب اینجاست که گیاهان ربوستا و عربیکا گاهی در طبیعت با هم ترکیب شده و گونه‌های جدیدی به وجود می‌آورند. برخی از قهوه‌هایی که هنوز هم به عنوان عربیکا شناخته می‌شوند – مانند کاتیمور – در واقع حاوی ژن‌های ربوستا هستند. این ویژگی باعث می‌شود که این گیاهان برای مدتی در برابر بیماری‌ها مقاوم‌تر باشند. یکی از دلایل اصلی مقاومت بالای ربوستا در برابر آفات و بیماری‌ها، میزان کافئین بیشتر آن نسبت به عربیکا است.

برای گسترش دانش خود، مقاله بای‌پس دم آوری قهوه را مطالعه کنید.

مقاله پیشنهادی:
قهوه کامرشیال چیست و تفاوت قهوه اسپشیال و کامرشیال (کلیک کنید)

تفاوت قهوهٔ عربیکا و ربوستا

اگر با نام‌های قهوه عربیکا و ربوستا آشنایی نداشته باشید، احتمالاً فکر می‌کنید این دو، نام دو گیاه متفاوت با ویژگی‌های یکسان هستند. اما در واقع، این دو نوع قهوه با هم تفاوت‌های زیادی دارند.

معمولاً گفته می‌شود که قهوه ربوستا طعمی ساده و گاهی نه چندان خوشایند دارد. دانه خام ربوستا، پیش از برشته‌شدن، بویی شبیه به بادام زمینی خام دارد. در مقابل، عربیکا طیف گسترده‌ای از طعم‌ها را ارائه می‌دهد؛ دانه خام آن بویی نزدیک به بلوبری دارد و وقتی دم می‌آید، رایحه‌های میوه‌ای و گلی از خود نشان می‌دهد.

دانه‌های ربوستا از گیاهی مقاوم به دست می‌آیند که در ارتفاع کم — بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ متر — هم رشد می‌کند. این گیاه کمتر در معرض آفت قرار می‌گیرد، در هر هکتار محصول بیشتری می‌دهد و هزینه تولید پایین‌تری دارد. اما قهوه عربیکا بسیار حساس است و باید در آب‌وهوای نیمه‌گرمسیری پرورش یابد. بیشتر انواع عربیکا به رطوبت بالا، خاک حاصلخیز، هم سایه و هم آفتاب نیاز دارند. این گیاه در برابر بیماری‌ها و آفات آسیب‌پذیر است و به مراقبت زیادی احتیاج دارد. عربیکا برای رشد مناسب باید در ارتفاعات ۶۰۰ تا ۲۰۰۰ متری کاشته شود.

از دیگر تفاوت‌های مهم این دو نوع قهوه می‌توان به این موارد اشاره کرد:

برای مطالعه بیشتر، به قهوه پاناما چیست و معرفی انواع قهوه پاناما و خصوصیات آن سری سر بزنید.

– ربوستا سریع‌تر به بلوغ می‌رسد؛ حدود ۲ سال طول می‌کشد تا میوه دهد، در حالی که عربیکا ۴ سال زمان نیاز دارد.
– ربوستا کافئین بیشتری دارد: حدود ۲/۲ تا ۲/۷ درصد. اما عربیکا تنها ۱/۲ تا ۱/۵ درصد کافئین دارد.
– قهوه ربوستا میزان اسید کلروژنیک بیشتری دارد و به همین دلیل طعم آن نسبت به عربیکا تلخ‌تر است. مقدار این اسید در عربیکا ۵/۵ تا ۸ درصد و در ربوستا ۷ تا ۱۰ درصد است.
– شکل و رنگ دانه‌ها نیز با هم فرق دارد: دانه‌های ربوستا کوچک‌تر، گردتر و کلفت‌تر از عربیکا هستند و رنگ آن‌ها حتی قبل از برشته‌شدن هم تیره‌تر است.

قهوهٔ لیبریکا

قهوه لیبریکا که با نام قهوه لیبریا هم معروف است، نوعی گیاه قهوه از تیره روناسیان (Rubiaceae) محسوب می‌شود. این گیاه اصالتاً متعلق به مناطق غرب و مرکز آفریقاست، اما در کشورهایی مثل کلمبیا، ونزوئلا و جزیره جاوه نیز کشت می‌شود. درختان لیبریکا ارتفاع بسیار بلندی دارند و تا حدود ۲۲ متر نیز می‌رسند. برگ‌ها و میوه‌های این درخت در مقایسه با دیگر گونه‌های قهوه، جزو بزرگ‌ترین‌ها هستند.

ظاهر دانه‌های لیبریکا در مقایسه با قهوه عربیکا و ربوستا کاملاً متفاوت است. این دانه‌ها شکل نامتقارنی دارند و یک سمت آن‌ها کوتاه‌تر از سمت دیگر است. همچنین شیار وسط دانه‌های لیبریکا، نسبت به بقیه قهوه‌ها، حالت دندانه‌دارتر و مشخص‌تری دارد.

قهوه لیبریکا تنها حدود ۱.۵ درصد از قهوه تجاری جهان را تشکیل می‌دهد. کشت تجاری این قهوه ابتدا در فیلیپین آغاز شد و سپس توسط راهبان اسپانیایی به منطقه لیپا برده شد. همان‌طور که گفته شد، دانه‌های لیبریکا از عربیکا و ربوستا بزرگ‌ترند و به دلیل تولید کم و عرضه محدود، قیمت بالاتری دارند. میزان کافئین موجود در هر ۱۰۰ گرم قهوه لیبریکا حدود ۱.۲۳ گرم است که در مقایسه با عربیکا (۱.۶۱ گرم) و ربوستا (۲.۲۶ گرم) کمترین مقدار کافئین را دارد.

قهوهٔ اکسلسا

اگرچه در گذشته اکسلسا را یک نوع کاملاً جداگانه از قهوه می‌دانستند، اما امروزه آن را بیشتر به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های لیبریکا طبقه‌بندی می‌کنند. با این حال، هنوز هم در مورد دسته‌بندی دقیق این قهوه اختلاف نظر وجود دارد و بسیاری از کارشناسان، اکسلسا را یک گونه مستقل و متمایز می‌شناسند.

درخت اکسلسا از نظر اندازه و شرایط آب و هوایی مورد نیازش، بسیار شبیه به لیبریکا است، اما دانه‌های آن و در نهایت قهوه‌ای که تولید می‌کند، تفاوت زیادی با لیبریکا دارد. دانه‌های اکسلسا کوچک‌تر و گردترند و حتی از نظر شکل ظاهری کمی شبیه به دانه‌های قهوه ربوستا هستند. وقتی این قهوه در محیط ایده‌ال خود پرورش یابد، طعمی لذیذ و ترکیبی از میوه‌ها و توت‌ها به خود می‌گیرد و اگر به صورت تیره برشته شود، رگه‌هایی از طعم شکلات نیز در آن حس می‌شود. متأسفانه به دلیل شناخت کم از اکسلسا، بازار چندان گسترده‌ای برای این قهوه وجود ندارد.

برای خرید و مشاهده قیمت قهوه تخصصی کلیک کنید

تفاوت انواع قهوه

یکی از ویژگی‌های جالب قهوه، تنوع زیاد آن است. همانطور که پیش‌تر اشاره شد، انواع مختلف قهوه با هم تفاوت دارند و این تفاوت‌ها به طور مستقیم روی مزه‌ی نهایی قهوه اثر می‌گذارند. در واقع، این گوناگونی‌هاست که باعث ایجاد چنین طیف وسیعی از قهوه می‌شود.

دو نوع عربیکا و ربوستا، حدود ۹۸ درصد از قهوه‌ی تولیدی جهان را تشکیل می‌دهند. قهوه عربیکا خودش انواع بسیار زیادی دارد و از نظر عطر و طعم، طیف گسترده‌ای را پوشش می‌دهد؛ به همین دلیل پرطرفدارترین نوع قهوه محسوب می‌شود. سهم بالای عربیکا و ربوستا باعث شده دو نوع دیگر، یعنی لیبریکا و اکسلسا، کمتر به چشم بیایند. در ادامه، نگاهی می‌اندازیم به تفاوت‌های اصلی مزه بین عربیکا و ربوستا.

مهم‌ترین تفاوت میان انواع قهوه، طعم و بوی آن‌هاست. هر یک از انواع عربیکا، ربوستا، اکسلسا و لیبریکا با توجه به آب و هوای منطقه‌ای که در آن پرورش می‌یابند، طعم ویژه‌ای پیدا می‌کنند. همچنین، مقدار اسیدهای موجود در هر نوع قهوه متفاوت است و این مسئله یکی از عوامل مهم در تعیین طعم نهایی آن به شمار می‌رود.

انواع قهوه از نظر مقدار کافئین نیز با هم فرق دارند. ربوستا بیشترین میزان کافئین را دارد، در حالی که لیبریکا کمترین مقدار کافئین را داراست. هرکدام از این انواع قهوه برای رشد مطلوب، به شرایط آب و هوایی و ارتفاع خاصی از سطح دریا نیاز دارند.

طعم انواع قهوه

با این که هر نوع قهوه طعم خاص خود را دارد، اما خوب است بدانید که حتی دانه‌های قهوه از یک نوع مشخص، اگر از مزرعه‌های مختلفی بیایند، ممکن است از نظر کیفیت و مزه کمی با هم فرق داشته باشند. در واقع، شرایط آب و هوایی غیرقابل پیش‌بینی و شیوه‌های مختلف فرآوری، باعث می‌شوند که طعم نهایی قهوه در فنجان شما متفاوت باشد. با این حال، برای هر نوع قهوه می‌توان ویژگی‌های کلی را نام برد که طعم اصلی آن را توصیف می‌کنند. در ادامه، به مشخصات طعمی دو نوع اصلی قهوه، یعنی عربیکا و ربوستا، می‌پردازیم.

عربیکا و ربوستا از نظر طعم کاملاً با هم تفاوت دارند. عربیکا طعمی میوه‌ای و سبک دارد و برای نوشیدنی‌های اسپرسویی که با شیر ترکیب می‌شوند، گزینه مناسبی است. در مقابل، ربوستا طعمی قوی و غنی دارد که در یک فنجان اسپرسو به خوبی خودش را نشان می‌دهد. عربیکا معمولاً به خاطر طعم‌های میوه‌ای معروف است، اما ربوستا طرفداران خاص خود را دارد که عاشق طعم‌های شدید و واضح آن هستند. دانه‌های عربیکا بسته به منطقه کشت، طعم‌های گوناگونی پیدا می‌کنند؛ ممکن است طعمی شیرین با حس میوه‌ای داشته باشند یا حتی مزه‌هایی شبیه غلات و آجیل در آن‌ها پیدا شود. همچنین عربیکا معمولاً ترشی (اسیدیته) بیشتری دارد. از طرفی، ربوستا معمولاً طعم‌هایی نزدیک به شکلات تلخ و گاهی بادام دارد. برخلاف تصور بعضی افراد، ربوستا لزوماً قهوه‌ای بدطعم و خیلی تلخ نیست؛ اگر در شرایط خوبی پرورش یابد، به روش درستی فرآوری شود و برشته‌کاری مناسبی داشته باشد، می‌تواند قهوه‌ای با طعم‌های پیچیده و دلپذیر ارائه دهد.

انواع قهوهٔ تلخ

در بخش قبل با انواع مزه‌های قهوه آشنا شدیم. همانطور که اشاره کردیم، قهوه عربیکا به خاطر آب و هوای محل رشد و همچنین مقدار اسید خاصی که دارد، نسبت به بقیه انواع قهوه، طعم تلخ‌تری دارد. با این حال، نمی‌توان گفت قهوه ربوستا همیشه یک نوشیدنی تلخ ارائه می‌دهد؛ اگر شرایط کشت و فرآوری آن مناسب باشد، طعم قهوه ربوستا نیز می‌تواند به خوبی عربیکا، دلچسب و خوشایند باشد.

مقاله پیشنهادی:
تفاوت قهوه کلمبیا با برزیل و اتیوپی (کلیک کنید)

انواع قهوه‌های شیرین

ممکن است برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که چه نوع قهوه‌ای از همه شیرین‌تر است؟ در پاسخ باید گفت که معمولاً طعم شیرین در قهوه عربیکا بیشتر حس می‌شود. قهوه عربیکا به خاطر ویژگی‌های طبیعی‌ای که دارد و همچنین شرایط آب و هوایی که در آن رشد می‌کند، در مقایسه با دیگر گونه‌های قهوه، شیرینی بیشتری دارد. همین شیرینی دلچسب، همراه با طعم‌های میوه‌ای و گلی، باعث شده است که عربیکا به پرطرفدارترین قهوه در سراسر جهان تبدیل شود.

بهترین نوع قهوه

اما سؤال اصلی اینجاست: بهترین قهوه کدام است؟ آیا می‌توان گفت قهوه عربیکا از ربوستا بهتر است، یا ربوستا از لیبریکا و اکسلسا مرغوب‌تر است؟ به احتمال زیاد پاسخ منفی است. در واقع، نمی‌توان یک نوع قهوه را به عنوان برترین انتخاب معرفی کرد. زیرا علاوه بر ویژگی‌های طبیعی هر نوع دانه قهوه که طعم خاصی ایجاد می‌کند، عوامل بسیار دیگری هم در کیفیت نهایی قهوه تأثیرگذارند. ممکن است یک دانه قهوه ذاتاً باکیفیت و دارای قابلیت بالایی برای ایجاد طعمی غنی و پیچیده باشد، اما به دلیل فرآوری نادرست یا مهارت ناکافی در برشته‌کاری، هرگز به بهترین حالت خود نرسد. با این حال، فقط می‌توان گفت که قهوه عربیکا به دلایلی که در این مقاله هم اشاره شد، نسبت به سایر انواع قهوه از محبوبیت بیشتری برخوردار است.

برشته‌کاران قهوه تلنت در همه محصولات خود، چه قهوه‌های ترکیبی و چه تک‌خاستگاه، با شناخت ویژگی‌های ذاتی هر قهوه و استفاده از مدرن‌ترین روش‌های برشته‌کاری، همواره تلاش می‌کنند تا طعم‌های نهفته در دل هر دانه را آزاد کنند، کیفیتی پایدار ارائه دهند و در نهایت، تجربه‌ای بی‌نظیر از نوشیدن یک فنجان قهوه خلق نمایند. با اطمینان قهوه تلنت را نوش جان کنید و مطمئن باشید که طعم واقعی و کیفیت اصیل هر نوع قهوه را حس خواهید کرد.