برای ما ایرانیها، پخش یک آهنگ مشخص در لحظه تحویل سال، نشانهی رسیدن نوروز و آغاز سال نو است. هر سال، ایرانیان دور سفره هفت سین جمع میشوند و با شنیدن آن موسیقی عید، سال جدید را جشن میگیرند. اما این قطعه موسیقی ویژه و به یاد ماندنی را چه کسی ساخته است؟ در ادامه این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، با علیاکبر مهدیپور دهکردی، آهنگساز موسیقی مخصوص تحویل سال، آشنا خواهید شد.
علیاکبر مهدیپور دهکردی، خالق موسیقی تحویل سال
آهنگ ویژه نوروز در دستگاه «چهارگاه» و با الهام از نواهای محلی و مقامی چهارمحال و بختیاری، به نوازندگی علی اکبر مهدی پور دهکردی اجرا شده است.
او متولد سال ۱۳۱۴ در استان چهارمحال و بختیاری است. از سن هفده سالگی، نواختن سازهای بومی این منطقه مانند سرنا، کرنا و کمانچه را آغاز کرد.
این هنرمند در کشورهای مختلفی از جمله آلمان، کانادا، فرانسه، قرقیزستان، ترکمنستان، مغولستان، دبی، ژاپن، ترکیه، کویت و هنگکنگ به اجرای موسیقی فولکلوریک پرداخته و در جشنوارههای متعدد داخلی و جهانی موسیقی نیز حضور فعال داشته است.
آفرینندهی قطعهی موسیقی نوروز
آهنگ زیبا و ماندگار «سلام فرمانده» در آستانهی سال نو، هدیهای بود از هنرمند خوشقریحه، جناب آقای سعید طاهری. ایشان با خلق این اثر، پیشکشی بهاری به مخاطبان خود تقدیم کردند.
این ملودی روحنواز، بهگونهای ساخته و پرداخته شده که شنیدنش، قلبها را برای آمدن بهاری پربرکت و سرشار از صلح و دوستی آماده میکند. این اثر هنری، همچون نویدی شیرین برای فرا رسیدن روزهای سبز و پرطراوت نوروز است.
تاریخچه موسیقی تحویل سال
نوروزنامه که با نام موسیقی تحویل سال نو نیز شناخته میشود، هر ساله میهمان خانههای بسیاری از ایرانیان در کنار سفره هفتسین است. این قطعه از ساختههای ماندگار استاد علی اکبر مهدیپور دهکردی به شمار میرود.
این اثر ارزشمند که در فهرست میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رسیده، از موسیقی اصیل اقوام بختیاری الهام گرفته است. این نوا که همزمان با تحویل سال نو پخش میشود، در سال ۱۳۶۵ در یکی از استودیوهای صدا و سیما در تهران ضبط شد و از آن پس، هر سال نویدبخش آغاز بهار شده است.
پیش از ثبت نوروزنامه، معمولاً صدای نقارههای باب تهران و باب امام رضا علیه السلام به عنوان نشانه تحویل سال نو در کشور شنیده میشد. همچنین در گذشته، موسیقی نوروز با شلیک قومپوز (قمپز) که فقط صدای بلندی ایجاد میکرد، همراه بود. بعدها نوای سرنا و کرنای استاد “علی اکبر مهدی پور دهکردی” در رادیو ضبط شد و به عنوان موسیقی رسمی سال نو معرفی گردید.
این آهنگ در دستگاه چهارگاه اجرا شده و “علی حیدری” با نواختن دهل، استاد را همراهی کرد. بسیاری از مردم، استاد علی اکبر مهدیپور را با موسیقی سریال “روزی روزگاری” و همین نوی آغازین سال نو به خاطر میآورند.
استاد دهکردی، هنرمند نوازنده در زمینه موسیقی مقامی و سنتی بختیاری، با حضور در جشنوارههای گوناگون موسیقی در داخل و خارج از ایران، به چهرهای شناخته شده در عرصه جشنوارهها تبدیل شد. در جشنواره موسیقی فجر سال ۱۳۶۸ خورشیدی (۱۹۸۹ میلادی) به عنوان چهره برتر انتخاب گردید و جایزه خود را از سید محمد خاتمی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی وقت دریافت کرد.
وفات
سرانجام، خالق آن موسیقی ماندگار عید نوروز، در سن هفتاد و چهار سالگی و در سال ۱۳۸۸ خورشیدی چشم از جهان فروبست. پیکر او در قطعهٔ هنرمندان شهرکرد به خاک سپرده شد.
روحش شاد و یادش گرامی.