علامت فرماتا در موسیقی چیست؟ + نحوه اجرا

پربازدیدترین این هفته:

دیگران در حال خواندن این صفحات هستند:

اشتراک گذاری این مطلب:

هر روز، موسیقیدانان با تعداد زیادی از واژه‌ها و مفهوم‌های مربوط به دانش موسیقی سر و کار دارند. اگرچه این مفاهیم بسیار فراوان و گوناگون هستند، ولی یک نوازندهٔ حرفه‌ای باید همهٔ آن‌ها را به خوبی فرا بگیرد. در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، می‌خواهیم یکی از این اصطلاحات مهم به نام فرماتا را برای شما توضیح دهیم.

فرماتا در موسیقی چیست؟

پیش از آن که به سراغ معنی و کاربرد فرماتا برویم، بیایید کمی به ریشه این واژه بپردازیم. فرماتا در اصل یک کلمه ایتالیایی است که معنای آن “توقف”، “ایست” یا “مکث” است. این معنا به خوبی نشان می‌دهد که این علامت در موسیقی چه کاری انجام می‌دهد. در گفتار روزمره، گاهی به فرماتا “چشم پرنده” هم می‌گویند که این نام به شکل ظاهری آن اشاره دارد. برخی از آهنگسازان امروزی، فرماتا را کمی تغییر داده‌اند. به جای شکل معمول آن که شبیه یک نیم‌دایره است، از فرماتاهای مربعی و مثلثی شکل هم استفاده کرده‌اند تا مدت زمان کشش نت را نشان دهند؛ البته این شکل‌ها چندان رایج و رسمی نیستند. حالا که با معنی و شکل این علامت آشنا شدیم، بهتر است نگاهی به کاربرد اصلی آن در موسیقی بیندازیم.

فرماتا در قرن پانزدهم به دنیای موسیقی وارد شد. این علامت معمولاً بالای نُت و گاهی هم زیر آن قرار می‌گیرد؛ همچنین می‌توان آن را روی سکوت یا حتی خط میزان هم گذاشت. فرماتا نشان می‌دهد که آن نُت باید مدت زمان بیشتری نسبت به ارزش اصلی خودش کشیده شود. حتماً اولین پرسشی که برایتان پیش می‌آید این است که دقیقاً چقدر باید آن را نگه داریم؟ پاسخ این است که این موضوع یک تصمیم شخصی است و به نظر و سلیقهٔ نوازنده یا رهبر گروه بستگی دارد. در ارکسترهای بزرگ، معمولاً رهبر ارکستر است که تعیین می‌کند نُت‌های دارای فرماتا چقدر کشیده شوند. در مقابل، نوازندگانی که تنها می‌نوازند، خودشان در این مورد تصمیم می‌گیرند. معمول‌ترین حالت این است که با گذاشتن فرماتا، زمان اجرای نُت دو برابر شود.