مهارت شنیداری به توانایی ما در گوش دادن، فهمیدن و تشخیص صداهای مختلف در موسیقی گفته میشود. وقتی این مهارت را تقویت میکنیم، در واقع داریم “گوش موسیقی” خود را قویتر میسازیم.
این کار باعث میشود حافظه موسیقایی بهتری پیدا کنید، مفهوم ریتم، فاصلههای صوتی، هارمونی و کوک را به خوبی درک کنید، در نوازندگی یا خواندن از لحاظ موسیقایی پیشرفت کنید، توانایی بداههنوازی در شما افزایش یابد و همچنین پایه محکمی برای فعالیت حرفهای در زمینه آواز داشته باشید.
برای آشنایی با راههای تقویت گوش موسیقی میتوانید ادامه این مطلب را در وبلاگ مدیر تولز مطالعه کنید.
روش های تقویت گوش موسیقیایی
توجه به صداهای محیط
از جایی شروع کن که کاری سادهتر از آن وجود ندارد. هر جا که هستی، چشمانت را ببند تا فقط با دنیای صداها ارتباط داشته باشی. بعد، با دقت به آهنگ و ریتم هر صدایی که به گوشت میرسد، گوش بسپار.
توجه به جزییات موسیقی
به بخشهای مختلف آهنگ با دقت گوش دهید. هر قطعه موسیقی از لایههای گوناگونی تشکیل شده که مانند پازل در کنار هم قرار میگیرند و با ترکیب این لایهها، آهنگ نهایی به وجود میآید. در تصویر زیر، میتوانید نمای این لایهها را در یک نرمافزار ساخت موسیقی مشاهده کنید. در واقع، تنظیم و چیدمان آهنگ در همین محیط انجام میشود.
آواز بخوانید
یک روش دیگر این است که همزمان با خواندن آواز، ملودی اصلی آهنگ را نیز با ساز بنوازید. ملودی اصلی معمولاً ساختار پیچیدهای ندارد و با هر سازی میتوان آن را اجرا کرد. این کار به هماهنگی بیشتر بین دستها و ذهن شما کمک میکند. این کار سخت نیست؛ فقط کافی است الگوی اصلی آهنگ و گام آن را که معمولاً ماژور است، پیدا کنید.
سعی کنید بدون نت بنوازید
اگرچه نواختن کامل یک آهنگ بدون نتهای موسیقی کار دشواری است، اما این روش تمرین، تأثیر زیادی در تقویت گوش موسیقایی شما خواهد داشت.
در پلتفرمهایی مانند یوتیوب و اسپاتیفای، مجموعههای آمادهی زیادی از آهنگها موجود است. یکی از مزیتهای یوتیوب این است که میتوانید سرعت پخش آهنگ را کم کنید تا بخشهای سریع و پیچیده را بهتر درک کنید. پیشنهاد میکنیم در ابتدا با آهنگهای سادهتر شروع کنید.
به بیس دقت کنید
یک راه عالی برای قویتر کردن مهارت شنیداری، این است که به خط ملودی بیس گوش دهید و آن را تمرین کنید. البته لازم نیست حتماً این قسمت با گیتار بیس نواخته شده باشد. میتوانید این روش را حتی روی آهنگهای بتهوون یا جاستین بیبر هم امتحان کنید.
نوع ساز اهمیت چندانی ندارد. نکتهٔ اصلی این است که با دقت گوش کنید و دقیقاً همان چیزی را که میشنوید، اجرا کنید.
معمولاً بیس نقش هارمونی و پسزمینه را در آهنگ دارد. بنابراین اگر بتوانید خط بیس یک آهنگ را درک کنید، به طور غیرمستقیم، شناخت شما از توالی آکوردها بهتر میشود و میتوانید این آکوردها را در آهنگهای دیگر هم تشخیص دهید.
بعد از اینکه روی بیس مسلط شدید، میتوانید سراغ شناسایی آکوردها بروید و تشخیص دهید که هر آکورد مینور است، ماژور یا انواع دیگر. وقتی آکوردها را شناسایی کردید، میتوانید با چک کردن نتایج در اینترنت، ببینید که چقدر در تشخیص خود دقیق بودهاید.
در ابتدا از آهنگهای ساده شروع کنید و به تدریج سراغ قطعات پیچیدهتر بروید.
کوک بودن همیشگی ساز
یک نکته خیلی مهم این است که همیشه قبل از شروع تمرین، از کوک بودن ساز خود مطمئن شوید. این کار کم کم به شما کمک میکند تا صدای درست و اصلی سازتان را به خاطر بسپارید و اگر روزی ساز از کوک خارج شد، بتوانید متوجه آن شوید.
به این ترتیب، گوش شما به تدریج قویتر میشود و پس از مدتی میتوانید تفاوت بین نتهای مختلف را به خوبی تشخیص دهید. فراموش نکنید که اگر با سازی که کوک نیست تمرین کنید، گوش شما سردرگم میشود. چون هر بار که ساز میزنید، یک صدای نادرست و متفاوت میشنوید. این موضوع میتواند جلوی پیشرفت شما در تشخیص صداها را بگیرد و یادگیری را سخت کند.
مسیر چالش را ادامه بدهید
وقتی شما اصول اولیه موسیقی – یعنی ریتم، ملودی، هارمونی و جلوههای صوتی – را به خوبی یاد گرفته باشید و در آنها مهارت نسبی پیدا کرده باشید، تنها یک راه پیش روی شماست: اینکه دائماً خود را با چالشهای تازه روبرو کنید تا همیشه در مسیر رشد و بهتر شدن قدم بردارید. اگر فکر میکنید به این مرحله رسیدهاید، بهتر است سراغ زمینههای جدید موسیقی بروید و توانایی شنیداری خود را در مسیرهای دیگری گسترش دهید.
نوشتن جملههای موسیقایی و دنبالههای آکوردی پیچیده، یادگیری پردازش صداهای الکترونیکی، شروع یادگیری یک ساز ایرانی (اگر تا به حال با موسیقی ایرانی آشنا نبودهاید) و تلاش برای آفرینش قطعههای موسیقی اصیل و جدید… همه اینها میتوانند برای شما چالشهای جذابی باشند. به یاد داشته باشید که دنیای موسیقی بسیار گسترده است و جنبههای ناشناخته زیادی دارد. هر چقدر بیشتر در آن غرق شوید، باز هم میتواند شما را متعجب کند و علاقهمند نگه دارد.
برای اینکه نتیجه خوبی بگیرید، بهتر است تمرینهای پیشنهادی را دستکم هفتهای دو یا سه بار انجام دهید تا گوش شما تقویت شود و به شنیدن دقیق و حرفهای عادت کند، درست مانند کسی که با تمرین مداوم، در رانندگی ماهر میشود.