روش خیساندن در درست کردن قهوه
انواع قهوهسازهای روش خیساندن
قیفه یا ایبریک
فرنچ پرس
سایفون
کلد برو
امروزه روشهای دستی درست کردن قهوه در جهان بسیار محبوب شدهاند. اگرچه بیشتر روشهایی که مخصوصاً در خانه استفاده میکنیم، از نوع قطرهای هستند، اما نمیتوان نقش مهم قهوهسازهایی که با روش خیساندن، فنجانی قهوهٔ عالی برای ما میسازند را نادیده گرفت. قهوهسازهای روش خیساندن اساساً استفادهی آسانی دارند و به وسایل زیادی نیاز ندارند. از طرف دیگر، آنها گزینهی مناسبی برای افرادی هستند که در درست کردن قهوه حرفهای نیستند. اما برای اینکه بتوانید بهترین استفاده را از هرکدام از این قهوهسازها که در ادامه با آنها آشنا میشوید ببرید، بهتر است اول با مفهوم درست کردن قهوه به روش خیساندن آشنا شویم.
در صورت علاقهمندی، مطلب قهوه گرم یا قهوه سرد ؟ را از دست ندهید.
در اینجا میتوانید اطلاعات کاملتری درباره کیو گریدر کیست و چه نقشی در دنیای قهوه تخصصی دارد؟ بیابید.
روش غوطه وری در دم آوری قهوه
همانطور که از اسمش مشخص است، روش دمآوری غوطهوری یعنی قرار دادن قهوه آسیاب شده درون آب. به بیان سادهتر، در این روش، قهوه و آب با هم در تماس کامل هستند. قهوه برای مدتی در آب میماند تا کاملاً عصاره آن خارج شود و آماده نوشیدن گردد. یکی از مهمترین برتریهای این روش، کنترل بالایی است که شما روی مراحل دم کردن قهوه دارید.

در بعضی از روشهای درست کردن قهوه که به آنها «غوطهوری» میگویند، پودر قهوه برای مدتی در آب باقی میماند. به عنوان مثال، در روش «کاپینگ» که برای سنجش کیفیت قهوه انجام میشود، فرد میتواند طعم قهوه را در مراحل مختلف عصارهگیری بررسی کند. در روشهای غوطهوری دیگر مثل فرنچ پرس، در نهایت پودر قهوه از نوشیدنی جدا میشود.
تهیه قهوه به روش غوطهوری معمولاً کار سختی نیست و لازم نیست از اول تا آخر کار به طور دائم آن را چک کنید. قهوهای که با این روش درست میشود، معمولاً غلیظتر است و بافت سنگینتری دارد. در ادامه چند نکته مهم برای دم کردن قهوه به روش غوطهوری را مرور میکنیم:
اطلاعات جامعتری در مورد این موضوع را در قهوه کافئین دار یا قهوه بدون کافئین ؟ پیدا کنید.
برای درست کردن یک قهوه خوب لازم نیست صدها وسیله داشته باشید، اما چند وسیله اصلی هستند که برای داشتن کیفیت همیشگی ضروریاند: ترازو، آسیاب خوب، دماسنج و کتری.
آسیاب کردن: اندازه یکدست پودر قهوه یکی از مهمترین چیزهایی است که روی کیفیت دمآوری تأثیر میگذارد. خوشبختانه با ابزار مناسب میتوان این مسئله را به راحتی حل کرد. معمولاً هرچه پودر قهوه ریزتر باشد، زمان کمتری برای دم کشیدن لازم دارد و برعکس. بهتر است حالتهای مختلف آسیاب را امتحان کنید: اگر قهوهتان همیشه رقیق، کممزه یا ترش میشود، پودر آن را ریزتر آسیاب کنید؛ و اگر قهوه معمولاً تلخ و گس است، از پودر درشتتر استفاده کنید.
نسبت قهوه به آب: این نسبت یکی از پایهایترین نکات در دستور تهیه قهوه است. بسیاری از متخصصان پیشنهاد میکنند که به ازای هر یک لیتر آب، ۶۰ گرم قهوه استفاده کنید؛ یعنی تقریباً ۱ گرم قهوه به ازای ۱۶.۷ گرم آب. نسبتهای معمول و استاندارد بین ۱:۱۵ تا ۱:۱۷ هستند.
آب: کیفیت آب در درست کردن قهوه بسیار مهم است. آب مناسب کمک میکند قهوه بهترین طعم خود را نشان دهد.
بر اساس گفتههای انجمن تخصصی قهوه (SCA)، دمای ایدهآل برای دم کردن قهوه، وقتی آب با پودر قهوه مخلوط میشود، بین ۱۹۵ تا ۲۰۵ درجه فارنهایت (۹۰.۵ تا ۹۶ درجه سانتیگراد) است. البته این دما ممکن است با توجه به وسیلهای که استفاده میکنید کمی تفاوت داشته باشد. جدا از دمایی که انتخاب میکنید، آنچه مهم است ثابت نگه داشتن دماست. برای جلوگیری از سرد شدن سریع قهوه، بهتر است قبل از شروع، قهوهجوش یا لیوان را با آب گرم گرم کنید.

انواع دم افزارهای روش غوطه وری
در روش دمآوری قهوه به شیوهٔ غوطهوری، پودر قهوه کاملاً در آب قرار میگیرد. به همین دلیل، هر وسیلهای که در آن قهوه مدتی در آب خیس بخورد و پس از دم کشیدن آماده سرو شود، در گروه ابزارهای روش غوطهوری قرار میگیرد. برخی از شناختهشدهترین این ابزارها عبارتاند از: جذوه، فرنچ پرس، سایفون و دستگاه کلدبرو.
ایبریک یا جذوه
ایبریک که با نام جذوه هم شناخته میشود، یک وسیلهٔ مخصوص برای درست کردن قهوه به سبک خاورمیانه است و معمولاً برای تهیهٔ قهوه ترک از آن استفاده میکنند.
این وسیله را از مواد مختلفی مثل مس، برنج، سرامیک یا فولاد ضدزنگ میسازند. جذوه معمولاً یک دستهٔ بلند دارد تا هنگام گرم کردن، دست کاربر نسوزد. همچنین لبهی آن به گونهای طراحی شده که ریختن قهوه در فنجان را راحتتر میکند.
اگرچه در گذشته بیشتر از نوع سنتی آن روی اجاق گاز استفاده میشد، امروزه نمونههای برقی آن نیز در بازار موجود است.
مقاله پیشنهادی: دم آوری قهوه با جذوه (کلیک کنید)
فرنچ پرس
فرنچ پرس یک وسیله ساده برای درست کردن قهوه است که میتوان از آن برای دم کردن چای هم استفاده کرد. اولین فرنچ پرس در سال ۱۸۵۲ توسط دو نفر به نامهای ژاک ویکتور دلفورژ و هنری اتومایر در فرانسه طراحی و ثبت شد.
این وسیله معمولاً از یک ظرف استوانهای، یک پیستون و یک صافی فلزی تشکیل شده است. وقتی با فرنچ پرس قهوه درست میکنید، در واقع از یک روش دستی استفاده میکنید، چون خودتان پیستون را فشار میدهید و نه با دستگاه این کار انجام میشود.
فرنچ پرس را به راحتی میتوان جابهجا کرد و همراه برد. بدنه آن از جنسهای مختلفی مثل شیشه یا پلاستیک ساخته میشود. حتی نوع مخصوصی از آن برای کوهنوردان و افرادی که به طبیعت گردی میروند نیز وجود دارد.
مقاله پیشنهادی: دم آوری قهوه با فرنچ پرس (کلیک کنید)
وکیوم یا سایفون پات
قهوهساز خلأ که با نام سایفون هم شناخته میشود، برای درست کردن قهوه از دو محفظه استفاده میکند و کار آن بر پایه فشار بخار و نیروی جاذبه زمین است. این وسیله نخستین بار در دهه ۱۸۳۰ میلادی ساخته شد. طراحی و اجزای سایفون متنوع است؛ محفظه آن ممکن است از جنس شیشه مقاوم، فلز یا پلاستیک باشد و فیلتر آن نیز از جنس صفحه فلزی، پارچه، کاغذ یا نایلون ساخته شود. با وجود اینکه استفاده از این دستگاه کمی پیچیده است، تا نیمههای قرن بیستم، سایفون گزینهای ارزشمند برای تهیه یک فنجان قهوه شفاف و خوشطعم به شمار میرفت. جالب است که این قهوهساز در کشورهایی مانند ژاپن و تایوان بسیار پرطرفدار است.
شیوه کار قهوهساز سایفون به این صورت است: با گرم و سرد کردن محفظه پایینی، فشار بخار آب در آن تغییر میکند. این تغییر فشار ابتدا آب را به محفظه بالایی میفرستد و سپس باعث میشود دوباره به ظرف پایین برگردد. به طور دقیقتر، وقتی آب در بخش پایین به اندازه کافی داغ شود، فشار بخار آن از فشار هوای معمولی بیشتر میشود و بخشی از آب به جوش میآید و تبدیل به بخار میشود. از آنجا که بخار آب بسیار سبکتر از آب مایع است، مخلوط بخار و هوا در محفظه پایین به سرعت گسترش مییابد و وقتی فشار آن از فشار هوا بیشتر شد، آب باقیمانده را از طریق لولهای به نام سایفون به محفظه بالا هدایت میکند. آب در آنجا میماند تا زمانی که اختلاف فشار بین دو محفظه به اندازه کافی باشد. این اختلاف فشار با ادامه گرمدهی به محفظه پایین حفظ میشود. در مرحله بعد، پودر قهوه به آب داخل محفظه بالا اضافه میشود.
برای اطلاعات بیشتر، به مقاله کپک آسپرژیلوس اوریزه و نقش آن در فرآوری کوجی و آشپزی مدرن مراجعه کنید.
مقاله پیشنهادی: دم آوری قهوه با سایفون (کلیک کنید)
کلدبرو
کلدبرو که به آن قهوه سرددم هم میگویند، روشی برای درست کردن قهوه است. در این روش، پودر قهوه درشت را برای مدت طولانی، معمولاً بین ۱۲ تا ۲۴ ساعت، در آب سرد یا آب با دمای معمولی اتاق خیس میکنند. بعد از این مدت، مخلوط را از یک صافی کاغذی یا فلزی رد میکنند تا تفالهها جدا شود. نتیجه این کار، یک مایع غلیظ از قهوه است که بعضی وقتها آن را با یخ سرو میکنند.
شاید برایتان جالب باشد که بدانید قهوه کلدبرو ریشه ژاپنی دارد و در گذشته در آنجا به عنوان یک روش سنتی برای تهیه قهوه استفاده میشده است. از آنجایی که در این روش پودر قهوه با آب گرم تماس پیدا نمیکند، طعم آن با قهوههای معمولی که با آب گرم درست میشوند، کاملاً متفاوت است. دانههای قهوه موادی مانند کافئین و برخی روغنها را در خود دارند که در دمای بالا بهتر حل میشوند. با این حال، خیساندن قهوه در آب سرد به مدت ۲۴ ساعت، در مقایسه با دم کردن آن در آب ۹۸ درجه در فقط ۶ دقیقه، باعث میشود در نهایت قهوهای با کافئین بیشتر به دست بیاید.
برای گسترش دانش خود، مقاله 5 دلیلی که کاکائو برای سلامتی شما مفید است را مطالعه کنید.
مقاله پیشنهادی: دم آوری قهوه کلدبرو (کلیک کنید)
اگر به این موضوع علاقه دارید، حتماً کرک اول در رست قهوه چیست؟ را بخوانید.
روشها و وسایل مختلف برای درست کردن قهوه روزبهروز در حال بیشتر و پیشرفتهتر شدن هستند. تقریباً هر روز یک وسیله جدید برای دم کردن قهوه به روشی تازه به بازار میآید که طرفدارانش را هم پیدا میکند. در این میان، روش خیساندن یا غوطهوری به خاطر سادگی و اینکه کنترل خوبی روی مراحل کار میدهد، بسیار محبوب شده است، بهویژه بین افرادی که در خانه قهوه درست میکنند.