ترانه تنصیف، یکی از آهنگهای دلنشین و به یاد ماندنی است که با اجرای استاد محمدرضا شجریان جاودانه شده است. در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، داستان خواندنی و جالبِ ساخته شدن ترانه «سپیده» را خواهید شناخت.
برای درک عمیقتر این موضوع، مطلب چگونه تشخیص دهم کدام ساز موسیقی برای من بهتر است؟ را بخوانید.
تنصیف سپیده
«سپیده» که با نام «ایران، ای سرای امید» نیز معروف است، یکی از تصنیفهای ساختهشدهی محمدرضا لطفی است. سبک ساختن این آهنگ، به طور کامل از شیوهی تندنوازی و مضرابزنی محمدرضا لطفی بر روی سیمهای تار الهام گرفته است.
در آغاز، درآمدی تند بر روی نت «دو» در سیم زرد اجرا میشود و پس از آن، حرکتهای صعودی و ملودیهای گسترده و سریع و زیبا شنیده میشود. این آهنگ در دستگاه ماهور نواخته شده است. شعر آن را هوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه) سروده و با صدای استاد محمدرضا شجریان اجرا شدهاست.
برای گسترش دانش خود، مقاله آشنایی با زندگی نامه حسین نورشرق را مطالعه کنید.
داستان جالب خلق تنصیف سپیده
استاد فقید محمدرضا لطفی در مورد چگونگی خلق این قطعه چنین بیان کردهاند:
«تصنیف سپیده پس از مقدمهٔ آن ساخته شد. چند ماه قبل از اولین اجرای این اثر، به خانهٔ سایه رفتم و ملودی تصنیف را با سهتار برایش نواختم. او اشتیاق نشان داد که شعر آن را بسراید. از او درخواست کردم که هرچه سریعتر این کار را انجام دهد، زیرا زمان کنسرت نزدیک بود و بدون این تصنیف، کار ما کامل نمیشد.
فرآیند سرودن شعر زمان زیادی برد و من نگران شده بودم، تا اینکه یک هفته قبل از اجرای کنسرت، شعر آماده شد و من آن را نزد استاد شجریان بردم.»
آلبوم چاووش ۶
در نهایت این قطعه در آلبوم “چاووش ۶” با صدای استاد محمدرضا شجریان ارائه شد. در حقیقت، اجرای ایشان بود که باعث شد آهنگ “سپیده” به محبوبیت بسیار زیادی در موسیقی ایران دست پیدا کند. مدتی بعد، محمدرضا لطفی که آهنگساز این اثر بود، آن را در کنسرتی با خوانندگی محمد معتمدی اجرا و به صورت یک آلبوم تصویری منتشر کرد.
برای یادگیری پیشرفته، به نکات ضروری درهنگام خرید ساز مراجعه کنید.