این نوشته با مشارکت تیم مبلمان دانشگاه تهران و مجله رونیکس و با تلاش بیتا حموله، دانشجوی کارشناسی رشته مهندسی صنایع مبلمان دانشگاه تهران، تهیه شده است. انسانهای نخستین از تکهسنگها و چوبها به عنوان وسایل ابتدایی بهره میبردند. اما امروزه با پیشرفت فناوری، از ابزارهای قابل حمل استفاده میشود. منظور از ابزارهای قابل حمل، ابزارهایی است که به آسانی میتوان آنها را از جایی به جای دیگر برد. این گونه ابزارها اغلب برای استفاده در موقعیتهای گوناگون ساخته میشوند. این ابزارها معمولاً سبک و کوچک هستند و حمل آنها راحت است. در بخشهای بعدی این مقاله، نقش و اهمیت ابزارهای قابل حمل در صنعت مبلمان را بررسی خواهیم کرد.رونیکس را بخوانید.
نگاهی به تاریخچه ابزار در صنعت
با گذر زمان و رشد جوامع، ابزارهای دستی مانند چکش، اره و میخ ساخته شدند. این وسایل که بیشتر از فلز بودند، در کارهایی مثل درودگری و آهنگری به کار میرفتند. با آغاز انقلاب صنعتی و پدید آمدن ماشینها و فناوریهای نو، ابزارها نیز دگرگون شدند. به تدریج با بهتر شدن دانش الکترونیک و باتریسازی، ابزارهای برقی و قابل حمل مانند ارهبرقی، دریل، پیچگوشتیهای شارژی و کمپرسورهای هوا وارد بازار شدند. این ابزارها به خاطر کارآمدی زیاد و امکان استفاده در جاهای گوناگون، بسیار پرطرفدار شدند.
در سالهای اخیر، ابزارهای قابل حمل به شدت تحت تأثیر فناوریهای روز قرار گرفتهاند. ابزارهایی با باتریهای لیتیومیونی، امکان اتصال به اینترنت و حتی تجهیز شده به هوش مصنوعی به بازار آمدهاند. همچنین با پیشرفت فناوری، طراحی این ابزارها به گونهای شده که راحتتر در دست قرار میگیرند، سبکتر شدهاند و حمل آنها آسانتر است. در ادامه، به معرفی ابزارهای قابل حمل در صنعت مبلمان خواهیم پرداخت.
جایگاه ابزارهای پرتابل در صنعت مبلمان
ابزارهای قابل حمل و مناسب برای کار، جایگاه ویژهای در صنعت ساخت مبلمان دارند و تأثیر زیادی بر مراحل طراحی، تولید و نصب میگذارند. این ابزارها در انواع دستی، برقی و باتریخور موجود هستند. در زیر به چند نکته مهم درباره نقش این ابزارها در صنعت مبلمان اشاره میکنیم:
۱- بهبود سرعت و بازدهی تولید: ابزارهای قابل حمل به کارگران اجازه میدهند به آسانی در کارگاه یا محل نصب جابهجا شوند و کارها را با سرعت بیشتری انجام دهند. همچنین، با کمک ابزارهای برقی و قابل حمل، فرآیندهایی مانند برش زدن، سوراخ کردن و سرهمبندی سریعتر پیش میرود و در نتیجه سرعت ساخت مبلمان افزایش مییابد.
۲- دقت و کیفیت بهتر: ابزارهای قابل حمل معمولاً در برش و اندازهگیری از دقت بالایی برخوردارند و این امکان را به سازندگان میدهند تا قطعاتی دقیق تولید کنند. بهکارگیری ابزارهای دقیق و پیشرفته، کیفیت محصول نهایی را بالا میبرد و رضایت مشتریان را بیشتر میکند.
۳- طراحی و مواد سازگار: ابزارهای قابل حمل به طراحان کمک میکنند تا ایدههای نوآورانه خود را سادهتر اجرا کنند و طرحهای دشوار را بدون مشکل بسازند. با این ابزارها میتوان به آسانی از جنسهای گوناگون مانند چوب، فلز و پلاستیک برای تولید مبلمان استفاده کرد.
۴- صرفهجویی در هزینه: بهرهگیری از این ابزارها، نیاز به کارگران زیاد را کمتر میکند. همچنین، دقت بالای ابزارها باعث میشود مواد اولیه کمتری هدر رود و ضایعات کاهش یابد.
۵- ایمنی و آسایش در کار: بسیاری از ابزارهای قابل حمل با شکل و اندازهای راحت ساخته میشوند که خستگی و آسیبهای ناشی از کار طولانی در کارگاههای تولید مبلمان را کم میکنند. افزون بر این، ابزارهای امروزی معمولاً دارای قابلیتها و سیستمهای ایمنی هستند که خطرات احتمالی هنگام کار را کاهش میدهند.
| بیشتر بخوانید: فواید طراحی ارگونومیک مبلمان |
انواع ابزارهای پرتابل در صنعت مبلمان
ابزارهاي اندازه گيري و خط كشي
وسایل اندازهگیری و ترسیم، گونههای گوناگونی دارند و برای سنجش طول، بلندی، زاویه و دیگر ویژگیهای فیزیکی به کار میروند. هرچه این ابزارها دقیقتر باشند، کیفیت کار بالاتر میرود و اشتباه در اندازهگیری کمتر میشود.
دستگاه متر ليزري
متر لیزری یک وسیله الکترونیکی است که با تاباندن پرتو لیزر، مسافت بین دو نقطه را محاسبه میکند. این دستگاه از دقت بسیار خوبی برخوردار است و میتواند فاصلههای زیاد را در زمان کوتاهی اندازه بگیرد. بعضی از انواع آن حتی میتوانند مساحت و حجم یک فضا را نیز محاسبه کنند. متر لیزری ۳۰ متری رونیکس مدل RH-9139، سبک وزن، کوچک و مقاوم در برابر آب است و تا محدوده ۳۰ متر را اندازهگیری میکند. صفحه نمایش این متر لیزری روشن و دارای پسزمینه رنگی است که خواندن اعداد روی آن را آسان میکند.
دستگاه تراز ليزري
تراز لیزری یک وسیلهی کاربردی است که با کمک نور لیزر، خطهای کاملاً صاف و تراز را روی سطوح مختلف نشان میدهد. از این ابزار اغلب در ساختمانسازی، نصب کابینت، کاشیکاری و کارهای مشابه استفاده میشود تا مطمئن شویم کار به صورت کاملاً افقی یا عمودی پیش میرود. دستگاه با فرستادن پرتو لیزر، یک خط نورانی واضح روی دیوار یا زمین ایجاد میکند. بیشتر مدلهای آن قابلیت تنظیم زاویه و انتخاب دقت مورد نظر را نیز دارند.
ابزارهاي برش كاري
ابزارهای برش برای شکل دادن و قطعه کردن چوب و مواد دیگر استفاده میشوند. این ابزارها در مدلهای گوناگونی ساخته شدهاند که هر کدام کاربرد و مشخصات مخصوص به خود را دارند.
اره چكشي پرتابل
اره چکشی یا اره عمودبر، یک ابزار برش است که تیغهای به شکل عمودی دارد. این وسیله به خاطر توانایی انجام برشهای دقیق و منحنی شکل، در کارهای تزیینی و هنری بسیار استفاده میشود. این اره میتواند در زاویههای گوناگون برش بزند و برای شکلهای منحنی و طرحهای پیچیده مناسب است. همچنین میتوان از آن برای برش مواد مختلفی مثل چوب و پلاستیک بهره برد.
اره گرد بر پرتابل
اره گرد یا اره دیسکی، ابزاری است با یک تیغه گرد و دایرهای شکل. از این وسیله برای بریدن چوب بهصورت مستقیم و سریع استفاده میشود. این اره سرعت عمل زیادی دارد و در برشهای راست و صاف، دقت خوبی از خود نشان میدهد. برای کار روی تختههای پهن و صفحههای چوبی بزرگ گزینه مناسبی است. همچنین میتوان عمق برش آن را تنظیم کرد.
اره گردبر نجاری رونیکس مدل ۴۳۱۸ با قطر ۱۸۰ میلیمتر و توان ۱۳۵۰ وات، موتور قدرتمندی دارد و میتواند با سرعت ۶۰۰۰ دور در دقیقه بچرخد. طراحی راحت و وزن سبک این اره باعث میشود کاربر در حین کار خسته نشود.
اره افقي بر (همه كاره) پرتابل
اره افقی که با نام اره ساب هم آن را میشناسند، دارای یک تیغه متحرک است. این تیغه به شکل افقی روی چوب یا مواد دیگر قرار میگیرد و آن را میبُرد. این نوع اره برای بریدن سریع و همچنین برای جاهایی که کار کردن سخت است، بسیار مناسب میباشد. این وسیله میتواند جنسهای مختلف را ببرد، وزن کمی دارد و به راحتی قابل جابهجایی است.
اره زنجيري پرتابل
اره موتوری که به آن اره زنجیری هم میگویند، یک وسیله قدرتمند برای برش چوبهای قطور است. از این ابزار بیشتر برای قطع درختان بزرگ، شاخههای ضخیم، یا خرد کردن تنههای چوب به قطعات کوچکتر استفاده میشود.
عمل برش توسط یک زنجیر تیز و دندانهدار انجام میگیرد که به دور یک قطعه فلزی بلند به نام ساطور میچرخد. این زنجیر با حرکت سریع خود، چوب را میبرد.
ارههای موتوری در سه نوع اصلی موجود هستند: بنزینی، برقی و شارژی که هر کدام برای شرایط کاری مختلفی مناسباند.
ابزارهاي ابزارزني
ابزارزنی وسیلهای است که با آن میتوان روی چوب، شکلهای دقیق، لبههای تزئینی و برشهای منظم ایجاد کرد. این دستگاه معمولاً دارای تیغههایی است که میتوان آنها را عوض کرد تا طرحها و الگوهای گوناگونی روی چوب پیاده شود. این ابزار برای ایجاد فرمهای خمیده و گوشهدار ایدهآل است و هم در کارهای تزئینی و هم در ساختن لوازم چوبی مانند مبلمان کاربرد دارد. همچنین با تنظیم سرعت آن میتوان روی جنسهای مختلف چوب کار کرد.
| بیشتر بخوانید: رعایت استاندارد در ساخت مبلمان |
دستگاه فرزهاي پرتابل
دستگاه فرز وسیلهای است که برای بریدن، تراشیدن، شکل دادن و کندهکاری روی مواد گوناگون مانند چوب به کار میرود. این دستگاه دارای تیغههای گردی است که در اندازههای مختلف موجودند و با چرخش بسیار سریع خود، سطح چوب را میتراشند و تغییر شکل میدهند. از انواع این دستگاه میتوان به فرز انگشتی، مینی فرز، فرزهای مینیاتوری، اور فرز و اور فرز مشتی اشاره کرد.
مینی فرز شارژی ۲۰ ولتی رونیکس مدل ۸۹۰۱ با قطر صفحه ۱۱۵ میلیمتر، دارای موتور قدرتمندی است که تا ۸۵۰۰ دور در دقیقه سرعت میگیرد. این مینی فرز سبک و خوشدست است و به دلیل داشتن دسته جانبی ضد لرزش، کار با آن آسان بوده و باعث خستگی کاربر نمیشود.
دستگاه چوبسابي پرتابل
ساب چوب یک وسیله کاربردی است که برای هموار و صاف کردن سطح چوب به کار میرود. این دستگاه میتواند ضخامت چوب را به طور یکسان کم کند و آن را برای کارهای بعدی مانند رنگکاری یا پوشش دادن آماده سازد. همچنین برای صاف کردن چوبهای ناصاف و ایجاد سطحی یکدست بسیار مناسب است.
ابزار سوراخ كاري
ابزارهای سوراخکاری برای ایجاد حفرههای دقیق در اجسام گوناگون مثل چوب، فلز یا پلاستیک به کار میروند. این وسایل ممکن است دستی باشند یا با برق و باتری کار کنند.
دريل پرتابل
دریل قابل حمل یکی از پراستفادهترین ابزارها برای ایجاد سوراخ و بستن پیچ روی چوب، فلز و مواد دیگر است. در بازار، گونههای مختلفی از دریلها مانند دریلهای شارژی، دستی، برقی، ایستاده و چکشی وجود دارد که هر یک در زمینههای گوناگون صنعتی کاربرد دارند.
دستگاه منگنه كوب پرتابل
این وسیله برای به هم پیوستن تکههای چوب، انواع دیگر مواد، یا نصب روکشها و پارچهها با کمک منگنههای فلزی یا پلاستیکی ساخته شده است. از آن بیشتر در کارهای تزئینی، ساخت مبلمان و پوششهای داخلی استفاده میشود. منگنهکوبها در دو دسته اصلی قرار میگیرند: نوع دستی و شارژی که برای پروژههای سبک و کوچک مناسبند، و نوع برقی و بادی که برای کارهای حجیمتر و صنعتی به کار میروند.
دستگاه ميخ كوب پرتابل
این وسیله برای وصل کردن تکههای چوب و صفحات چوبی دیوار به کمک میخهای ویژه ساخته شده است. کار آن کوبیدن سریع و دقیق میخها درون چوب است. این ابزار در دو گونه موجود است: نوع دستی آن برای کارهای سبک و کوچک به کار میرود و نوع برقی یا بادی آن که برای پروژههای صنعتی و سنگین مناسب است و با سرعت و دقت بیشتری عمل میکند.
ابزار رندهكاري
صاف و هموار کردن چوب، مرحلهای کلیدی در کار نجاری به شمار میرود. این فرآیند که رندهکاری نام دارد، برای ایجاد سطحی یکدست و صیقلی روی چوب انجام میشود. برای این کار، ابزارهای گوناگونی در دسترس است که هر کدام برای هدف مشخصی طراحی شدهاند. به طور کلی، هم رندههای سنتی که با دست کار میکنند و هم رندههای امروزی که با برق کار میکنند، در این صنعت مورد استفاده قرار میگیرند.
دستگاه رنده برقي پرتابل
رنده برقی یک وسیله کاربردی است که با برق کار میکند و به صورت خودکار و بسیار سریع، سطح چوب را هموار و صاف میکند. معمولاً از این دستگاه برای کارهای بزرگ و در مواقعی که سرعت و بازدهی بالا مهم است، استفاده میشود.
انواع مختلفی از رندههای برقی وجود دارد: نوع دستی آن برای پروژههای کوچک مناسب است، نوع ثابت و کارگاهی برای صاف کردن تختههای پهن و کلفت به کار میرود و نوع مدور آن هم برای ایجاد طرحها و شکلهای تزیینی روی چوب استفاده میشود.
به طور کلی، رندهها هم برای صاف کردن سطح چوب و هم برای یکسان کردن ضخامت آن کاربرد دارند.
ابزار سنباده زني
سنبادهزن یک وسیله کاربردی و ضروری در نجاری و کار با چوب است. از این ابزار برای هموار کردن و آمادهسازی رویه چوب، پاک کردن رنگهای قدیمی و برطرف کردن ناهمواریهای سطح چوب استفاده میشود تا در نهایت سطحی صاف و یکدست به دست آید. سنبادهزنها در مدلهای گوناگونی ساخته میشوند که هر نوع آن برای کار مشخصی مناسب است.
سنباده لرزان پرتابل
این سنباده با حرکت چرخشی خود کار میکند و بیشتر برای صاف کردن سطوح گسترده و هموار به کار میرود. به خاطر حرکت دورانی که دارد، احتمال ایجاد خط و خراش روی کار کمتر میشود. میتوان انواع کاغذهای سنباده با درجههای زبری متفاوت را روی آن سوار کرد و برای کارهای دقیق نیز مناسب است. سنباده لرزان رونیکس مدل 6402 با توان ۲۲۰ وات، دارای موتوری قوی و پرسرعت است. این مدل لرزش کمی دارد و نرم کار میکند؛ همچنین اندازهی جمع و جور و وزن سبکی دارد.
سنباده ديسكي پرتابل
این دستگاه دارای یک صفحه گرد است که با سرعت بسیار زیاد میچرخد. معمولاً از این نوع سنباده برای صاف کردن و پرداخت سطوح بزرگ و قطعات ضخیم استفاده میشود و به دلیل قدرت و سرعت بالایی که دارد، برای این کارها بسیار مناسب است.
سنباده غلطكي پرتابل
سنباده غلطکی که به آن سنباده تانکی هم میگویند، از یک نوار سمباده تشکیل شده که دور یک استوانه میچرخد. این نوع سنباده برای کار روی سطوح وسیع و سفت گزینه بسیار خوبی است. قدرت و سرعت عملکرد آن بالا است و میتواند لایههای ضخیم رنگ یا ناهمواریهای چوب را به خوبی برطرف کند. به خاطر قدرت و سرعت زیاد این دستگاه، هنگام کار با آن باید دقت بیشتری به خرج داد و کنترل آن نسبت به دیگر انواع سنباده نیازمند توجه بیشتری است.
ابزار پاشش رنگ
این ابزارها دقیقاً برای آن ساخته شدهاند که بتوانید سطوح گوناگون را به سرعت، با کیفیتی یکدست و بینقص رنگ آمیزی و پوشش دهید.
دستگاه پيستوله پرتابل
پیستوله رنگ، ابزاری است که برای پاشیدن رنگ روی سطوح مختلف به کار میرود. این دستگاه معمولاً از یک مخزن برای نگهداری رنگ، یک لوله و یک نازل (سری) تشکیل شده است. رنگ داخل مخزن ریخته میشود و با فشار از طریق نازل به صورت پودر یا ذرات ریز روی کار پاشیده میشود.
پیستولهها در دو نوع اصلی وجود دارند: پیستولههای بادی (هوای فشرده) و پیستولههای بدون هوا. در نوع بادی، هوای فشرده رنگ را به ذرات بسیار ریز تبدیل کرده و روی سطح میپاشد. این روش برای رنگآمیزی سطوح بزرگ و صاف مانند دیوارها مناسب است.
نوع بدون هوا، به جای هوا از فشار هیدرولیکی یا پمپاژ قوی برای پاشش رنگ استفاده میکند. این روش معمولاً در پروژههای صنعتی و بزرگ کاربرد دارد و میتواند لایهای یکدست و ضخیم از رنگ ایجاد کند.
همچنین پیستولههای برقی برای کارهای کوچک و خانگی طراحی شدهاند، در حالی که پیستولههای صنعتی یا بادی با مخزن بزرگ و قدرت بالا، برای کارهای سنگین و محیطهای صنعتی به کار میروند.
ابزارهای پرتابل از چه موادی و چگونه ساخته میشوند؟
این ابزارها اغلب از فلزات محکمی مثل فولاد، آلومینیوم و برنج ساخته میشوند که بسیار بادوام و مقاوم هستند.
برای بخشهایی که نیاز به حرکت مکانیکی ندارند، معمولاً از پلاستیکهای سبک و ضربهگیر مانند ABS و پلیکربنات استفاده میکنند.
گاهی هم در ساخت این ابزارها از سرامیکهای ویژهای بهره میبرند که مقاومت بسیار بالایی دارند.
علاوه بر اینها، مواد ترکیبی یا کامپوزیت نیز کاربرد زیادی دارند؛ زیرا با ترکیب چند ماده مختلف، هم سبک میشوند و هم استحکام خوبی پیدا میکنند.
| بیشتر بخوانید: جایگاه فناوری در مبلمانچندمنظوره |
فرآیندهای تولید ابزارهای پرتابل
برای ساخت قطعات فلزی از روش ریختهگری بهره میبرند. پس از این مرحله، قطعات با دقت برش و پرداخت میشوند تا اندازههای دقیق و سطحی هموار پیدا کنند. سپس قطعات گوناگون کنار هم چیده شده و به یکدیگر وصل میشوند. در این بخش، موتور، باتری و دیگر بخشهای الکتریکی نیز نصب میگردد. پس از سرهمبندی، ابزارها از نظر کیفیت بررسی و آزمایش میشوند تا مطمئن شوند همه استانداردهای لازم را دارند. برای محافظت در برابر زنگزدگی و افزایش عمر، برخی از ابزارها با پوششهای ضدزنگ یا رنگ پوشانده میشوند. در پایان، ابزارها بستهبندی شده و برای ارسال به دست مشتری آماده میگردند.
اجزای ابزارهای پرتابل
در این قسمت، اجزای مختلف ابزارهای دستی و قابل حمل را مرور کرده و ویژگیهای هر بخش را شرح میدهیم.
**پوسته اصلی:** این بخش، اسکلت و محافظ ابزار است که تمام قطعات را در خود جای داده و استحکام لازم را فراهم میکند. طراحی پوسته باید به گونهای باشد که در دست گرفتن و کار با ابزار راحت و بدون زحمت باشد.
**دسته:** دسته ابزار باید به شکل مناسبی طراحی شود تا کاربر بتواند آن را به آسانی و با اطمینان در دست بگیرد. در برخی ابزارها، پوششهای مخصوصی روی دسته قرار دارد که از لیز خوردن دست در حین کار جلوگیری میکند.
**منبع انرژی یا موتور:** نیروی مورد نیاز ابزار معمولاً از باتریهای قابل شارژ یا اتصال به برق تأمین میشود. در ابزارهای برقی، موتور وظیفه انجام کارهای گوناگون مانند برش یا سوراخکاری را بر عهده دارد.
**قطعات عملیاتی:** این بخش خود شامل اجزای مختلفی است که در ادامه توضیح داده میشوند.
**تیغهها یا نوک ابزار:** بسته به نوع کار، ممکن است ابزار دارای تیغههای برش، مته یا سریهای مختلف پیچگوشتی باشد.
**سیستمهای انتقال حرکت:** این بخش شامل چرخدندهها، بلبرینگها و دیگر مکانیسمهایی است که حرکت ابزار را روان و آسان میکنند.
**کنترلها و صفحه نمایش:** دکمهها و کلیدها برای روشن و خاموش کردن یا تنظیم سرعت و قدرت ابزار به کار میروند. همچنین ممکن است نمایشگرهای LED یا LCD اطلاعاتی مانند میزان باتری یا سرعت کار را نشان دهند.
**سیستم ایمنی:** قفل ایمنی برای جلوگیری از روشن شدن ناخواسته و پوششهای محافظتی برای ایمنی بیشتر کاربر و کاهش خطر آسیب طراحی شدهاند.
**جعبه و لوازم همراه:** بسیاری از ابزارهای قابل حمل، همراه با کیف یا جعبهای مناسب برای حملونقل عرضه میشوند. گاهی باتری اضافی، سریهای مختلف و دیگر لوازم کمکی نیز در بستهبندی قرار داده میشوند تا کار کاربر را آسانتر کنند.
**جمعبندی**
ابزارهای قابل حمل نه تنها کارایی و کیفیت کار در صنعت مبلمان را بالا میبرند، بلکه انعطاف و سهولت بیشتری نیز برای طراحان و سازندگان فراهم میکنند. این ابزارها امروزه بخشی ضروری از فرآیند تولید و نصب مبلمان به شمار میروند. طراحی چنین ابزارهایی چند مرحله دارد و به دقت در جزئیات، توجه به نیازهای کاربر و بهرهگیری از فناوریهای نوین نیازمند است. این فرایند مستلزم طراحی دقیق، انتخاب مواد باکیفیت و استفاده از تکنولوژیهای پیشرفته است. این ابزارها در حوزههای مختلفی مانند نجاری، کارگاههای مبلمانسازی و کابینتسازی، تعمیرات و ساختمانسازی کاربرد گستردهای دارند. صنعتگران باید با در نظر گرفتن نیازهای خود، از ابزار مناسب استفاده کنند تا محصولی دقیق و با کیفیت بسازند و رضایت مشتریان را جلب نمایند. رونیکس، با تفکری جهانی و پایبندی به استانداردهای بینالمللی در تولید همه محصولات خود، ابزارهایی با کیفیت برتر به بازار عرضه کرده است. این برند همواره همراه تولیدکنندگان در صنایع گوناگون بوده و با ارائه ابزارهای تخصصی، به پیشرفت و موفقیت آنها کمک میکند.