کشف حقایق جالب درباره ظروف مسی و مزایای سلامتی آنها!
ظروف مسی از دیرباز در بسیاری از فرهنگ‌ها جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند. این ظروف نه‌تنها زیبا و چشم‌نواز هستند، بلکه گفته می‌شود برای سلامتی نیز مفید می‌باشند. برخی معتقدند که استفاده از این ظروف می‌تواند به حفظ تعادل بدن کمک کند.
یکی از ویژگی‌های جالب مس، خاصیت ضد میکروبی آن است. این ویژگی می‌تواند به پاک‌سازی آب و مواد غذایی کمک نماید. بسیاری از افراد نیز بر این باورند که نوشیدن آب از لیوان یا کوزه مسی، فواید زیادی برای بدن دارد.
اگرچه تحقیقات علمی همچنان در این زمینه ادامه دارد، اما تجربه نسل‌های مختلف، نشان‌دهنده محبوبیت و کاربرد گسترده این ظروف در زندگی روزمره است.
برای قرن‌های متمادی، مردم در نقاط مختلف جهان از ظروف مسی برای تهیه و سرو غذا استفاده کرده‌اند. دلیل این محبوبیت، ویژگی‌های خاص و فواید زیادی است که این ظروف برای سلامتی بدن دارند. در این نوشته، به نکات کلیدی درباره ظرف مسی می‌پردازیم؛ از جمله اینکه این ظرف چه تأثیری بر سلامتی می‌گذارد، چه خوبی‌ها و چه محدودیت‌هایی دارد و در زمان استفاده از آن باید چه نکاتی را رعایت کرد.
ظروف مسی از چه چیزی ساخته شده‌اند؟
ظروف مسی در اصل از جنس مس هستند، اما گاهی مواد دیگری هم به آنها اضافه می‌شود تا بادوام‌تر شوند و بهتر کار کنند. همچنین برای ایمنی بیشتر، ممکن است روی آنها را با یک لایه محافظ بپوشانند.
– مس خالص: ظروف مسی قدیمی معمولاً از مس خالص درست می‌شوند که گرم را خیلی خوب منتقل می‌کند. ممکن است این ظروف بدون پوشش باشند یا برای اینکه مس وارد غذا نشود، داخلشان یک لایه محافظ داشته باشند.
– فولاد ضد زنگ: بیشتر ظروف مسی جدید، مخصوصاً قابلمه و تابه‌ها، داخلشان با فولاد ضد زنگ پوشیده شده است. این لایه مانع تماس مستقیم مس با غذا می‌شود و احتمال نفوذ مس به خوراکی‌ها را کم می‌کند.
– قلع: بعضی از ظروف مسی، مانند برخی ماهیتابهها، با قلع پوشانده می‌شوند. قلع نسبت به مس کمتر با غذا واکنش نشان می‌دهد و مانند یک محافظ بین مس و مواد غذایی عمل می‌کند.
فرایند ساخت ظروف مسی
روش ساخت این ظروف بسته به نوع محصول، کاربرد آن و ویژگی‌های طراحی می‌تواند متفاوت باشد. بعضی از ظروف مسی توسط هنرمندان و صنعتگران با تجربه ساخته می‌شوند، مخصوصاً وقتی قرار است جنبه تزئینی داشته یا به شیوه سنتی تولید شوند. در مقابل، ظروفی که به تعداد زیاد تولید می‌شوند، معمولاً در کارخانه‌ها ساخته می‌شوند. در هر صورت، استفاده از مواد اولیه مرغوب و دقت در جزئیات برای ساخت ظروف مسی باکیفیت و بادوام بسیار مهم است. به طور کلی، مراحل ساخت این ظروف به شرح زیر است:
۱. انتخاب مس: کار با انتخاب ورق‌های مسی باکیفیت شروع می‌شود. این ظروف معمولاً از مس خالص ساخته می‌شوند، چون گرما را به خوبی منتقل می‌کند و برای کارهای مختلف مناسب است.
۲. شکل‌دهی: ورق‌های مسی برش داده شده و به شکل ظرف مورد نظر درمی‌آیند. برای ظروف آشپزی مثل قابلمه و تابه، شکل خاصی داده می‌شود و برای ظروف دیگر مثل وسایل تزئینی یا نگهداری، شکل‌دهی متفاوت است.
۳. درزگیری و اتصال: برای ظروف پخت و پز، قسمت‌های مختلف به هم متصل و درزگیری می‌شوند. این مرحله شامل وصل کردن دسته، درپوش و سایر اجزا برای کامل کردن ساختار ظرف است.
۴. پوشش داخلی: اگر ظرف نیاز به پوشش محافظ داشته باشد، در این مرحله لایه‌ای از موادی مثل فولاد ضدزنگ یا قلع به آن اضافه می‌شود. این پوشش مانع تماس مستقیم مس با مواد داخل ظرف شده و احتمال ورود مس به غذا را کم می‌کند.
۵. صیقل و پرداخت: در این مرحله، سطح ظرف صیقل داده می‌شود تا صاف و براق شود. این کار بر زیبایی محصول نهایی بسیار تأثیرگذار است.
۶. کنترل کیفیت: ظروف ساخته‌شده از نظر ایمنی، کارایی و ظاهر بررسی می‌شوند. این بازرسی شامل آزمایش عدم نشت، یکنواختی پوشش و استحکام کلی ظرف است.
۷. تزئین و حکاکی: برخی از ظروف مسی با نقش‌ها و طرح‌های زیبا تزئین می‌شوند. این کار معمولاً توسط هنرمندان انجام می‌شود و باعث افزایش زیبایی و ارزش ظرف می‌شود.
۸. بسته‌بندی و ارسال: پس از پایان مراحل کنترل کیفیت و تزئینات، ظروف بسته‌بندی شده و برای فروش به بازار یا ارسال به مشتریان آماده می‌شوند.
خواص ظروف مسی برای بدن
– خاصیت ضد باکتری: مس به طور طبیعی با میکروب‌ها مبارزه می‌کند و به همین دلیل برای نگهداری و تهیه غذا بسیار مناسب است. این ویژگی جلوی رشد باکتری‌های مضر را می‌گیرد و برای نگهداری آب ایده‌آل است.
– انتقال عالی گرما: مس گرم را به خوبی منتقل می‌کند و باعث می‌شود غذا هنگام پختن به طور یکسان حرارت ببیند. این قابلیت کمک می‌کند تا دما به خوبی کنترل شود و احتمال سوختن یا داغی بیش از حد غذا کمتر شود.
– کمک به گوارش: بر اساس آموزه‌های طب سنتی، نوشیدن آبی که در ظرف مسی نگهداری شده باشد، به هضم غذا کمک می‌کند. زیرا مقداری از مس وارد آب می‌شود و دستگاه گوارش را تقویت می‌نماید.
– مس، یک ماده معدنی ضروری: مس یک عنصر لازم و حیاتی برای بدن انسان است. این ماده در ساخت سلول‌های قرمز خون، حفظ سلامت استخوان‌ها، تقویت سیستم عصبی و بهبود عملکرد ایمنی بدن نقش دارد. وقتی غذا در ظرف مسی پخته می‌شود، مقدار کمی مس جذب غذا شده و نیاز بدن به این ماده را تأمین می‌کند.
– ویژگی‌های ضد التهاب: مس به خاطر توانایی آن در کاهش التهاب معروف است. نوشیدن آب از لیوان مسی می‌تواند التهاب بدن را کمتر کند و ممکن است نشانه‌های برخی بیماری‌ها مانند آرتریت را بهبود بخشد.
فواید و مضرات ظروف مسی
کاربرد این قابلمه و ماهیتابهها، مانند هر وسیله آشپزخانه دیگری، خوبی‌ها و کاستی‌هایی دارد. برای نمونه می‌توان به این موارد اشاره کرد:
مزایا
1- **پخت یکنواخت:** مس به دلیل قابلیت بالای انتقال حرارت، گرما را به شکلی یکسان در همه‌جای ظرف پخش می‌کند. این ویژگی مانع از ایجاد نقطه‌های بسیار داغ می‌شود و از سوختن غذا جلوگیری می‌کند.
2- **مقاومت و دوام:** اگر از این ظرف‌ها به خوبی مراقبت شود، سال‌های طولانی و حتی برای چندین نسل قابل استفاده خواهند بود. با سفیدکاری منظم، می‌توانید ظاهری تازه و نو برای آنها حفظ کنید.
3- **فواید برای سلامتی:** همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، این ظرف‌ها می‌توانند برای سلامت بدن مفید باشند؛ از جمله کمک به بهتر هضم شدن غذا و تأمین مس مورد نیاز بدن.
4- **زیبایی و جلوه:** این ظروف ظاهری زیبا و چشمگیر دارند و با حضور خود، فضای آشپزخانه را جذاب‌تر و چشمنوازتر می‌کنند.
5- **کاربردهای متنوع:** می‌توان از ظرف مسی برای انواع روش‌های پخت مانند تفت‌دادن، سرخ کردن، جوشاندن و پختن در فر استفاده کرد. همچنین به دلیل کنترل عالی دما، برای درست کردن دسرها و شیرینی‌ها نیز گزینه‌ای ایده‌آل هستند.
مضرات ظروف مسی
در ادامه، نکاتی درباره استفاده از ظروف مسی آورده شده است:
۱. **واکنش با بعضی غذاها:** مس ممکن است با خوراکی‌های ترش یا قلیایی واکنش نشان دهد. این واکنش باعث آزاد شدن ذرات مس در غذا می‌شود. در نتیجه، ممکن است طعم فلزی در غذا حس شود و اگر مقدار آن زیاد باشد، می‌تواند برای سلامتی مضر باشد.
۲. **نیاز به مراقبت:** برای اینکه ظروف مسی همیشه براق و زیبا بمانند، باید به طور مرتب تمیز و جلا داده شوند. اگر به خوبی از آنها مراقبت نشود، به مرور زمان کدر و مات می‌شوند.
۳. **هزینه زیاد:** ظرف‌های مسی مرغوب معمولاً قیمت بالاتری نسبت به ظروف ساخته‌شده از جنس‌های دیگر مانند استیل یا چدن دارند.
۴. **محدودیت در استفاده روی اجاق‌ها:** این ظروف معمولاً روی اجاق‌های القایی کار نمی‌کنند، مگر اینکه کف آنها یک لایه فولاد ضدزنگ یا یک صفحه مغناطیسی داشته باشد.
۵. **سنگین بودن:** ظروف مسی اصل معمولاً وزن زیادی دارند و بلند کردن و جابه‌جایی آنها می‌تواند سخت باشد.
چه غذاهایی را نباید در ظروف مسی پخت؟
– غذاهای ترش: بهتر است از پختن خوراکی‌های ترش مثل گوجه فرنگی، آبلیمو و سرکه در قابلمه مسی پرهیز کنید. این مواد می‌توانند با مس واکنش دهند و باعث آزاد شدن مس در غذا شوند که مصرف زیاد آن برای سلامتی ضرر دارد.
– غذاهای قلیایی: موادی مانند جوش شیرین یا بکینگ پودر هم ممکن است با مس ترکیب شده و یون‌های مس را وارد غذا کنند. برای این نوع مواد بهتر است از ظرف دیگری استفاده کنید.
– غذاهای شیرین: پختن خوراکی‌های خیلی شیرین در ظرف مسی ممکن است باعث سیاه شدن ظرف شود و لکه‌هایی ایجاد کند که تمیز کردن آن سخت است.
– پخت‌وپز طولانی: وقتی غذا برای مدت طولانی روی حرارت می‌ماند، به‌ویژه اگر مواد اولیه ترش داشته باشد، ممکن است مقدار بیشتری مس وارد غذا شود. برای غذاهایی که زمان پخت زیادی نیاز دارند (مانند خورش‌ها) یا سس‌های ترش، بهتر است از ظروف غیرمسی استفاده کنید.
– نگهداری غذا: باقی‌مانده غذا را در ظرف مسی نگذارید، چون تماس طولانی‌مدت غذا با مس باعث جذب بیشتر آن می‌شود. برای نگهداری، ظروف شیشه‌ای یا پلاستیکی گزینه بهتری هستند.
درباره ظروف سنگی