محمود فرشچیان، یکی از بزرگترین و مشهورترین نقاشان ایران و جهان است که هنرش زبانزد همگان میباشد. او در زمینه نقاشی مینیاتور و نگارگری سبک خاص خود را دارد و آثارش با ظرافت و زیبایی بینظیری خلق شدهاند.
آثار استاد فرشچیان ترکیبی از اصالت هنر ایرانی و نوآوریهای شخصی اوست. رنگآمیزی قوی، طراحی دقیق و خلق صحنههای پراحساس از ویژگیهای بارز کارهای او به شمار میروند. بسیاری از تابلوهای ایشان بر اساس داستانهای تاریخی، مذهبی و ادبیات فارسی خلق شدهاند و هر بینندهای را تحت تأثیر قرار میدهند.
تابلوهای معروفی مانند “عصر عاشورا”، “پنجمین روز آفرینش” و “ضامن آهو” از جمله شاهکارهای ایشان هستند که نه تنها در ایران، بلکه در موزههای معتبر جهان نیز نگهداری میشوند.
هنر استاد فرشچیان تنها یک نقاشی ساده نیست، بلکه داستانی است که با قلم مو روایت میشود و احساسات عمیقی را به قلب بیننده منتقل میکند. به همین دلیل، او را نه تنها یک نقاش، بلکه یک storyteller تصویری میدانند که هنرش برای همه مردم جهان، با هر فرهنگ و زبانی، قابل درک و ستودنی است.

محمود فرشچیان، نقاش سرشناس ایرانی، در چهارم بهمنماه سال ۱۳۰۸ در شهر اصفهان به دنیا آمد. او تأثیر زیادی بر هنر نقاشی سنتی ایران گذاشت. بیش از پنجاه اثر از این هنرمند بزرگ در موزهای به نام خودش، در مجموعه کاخ سعدآباد، در معرض دید عموم قرار دارد.
همچنین برخی از کارهای او توسط دیپلماتهای ایرانی مانند کمال خرازی و محمدجواد ظریف، به عنوان هدیه به مقامات کشورهای دیگر اهدا شده است. محمود فرشچیان در سال ۱۳۹۳، نشان افتخار «جهادگر عرصه فرهنگ و هنر» را دریافت کرد.
زندگی نامه محمود فرشچیان
پدر محمود فرشچیان که در زمینه فروش فرش اصفهان فعالیت داشت، او را به کارگاه نقاشی میرزا آقا امامی برد. در آنجا، استعداد چشمگیر فرشچیان در نقاشی توسط استاد امامی تشخیص داده شد. او پس از یادگیری نزد میرزا آقا امامی و عیسی بهادری و همچنین فارغالتحصیلی از مدرسه هنرهای زیبای اصفهان، برای ادامه تحصیل به اروپا رفت. او در آنجا مدتها وقت خود را در موزهها گذراند و به دقت آثار هنرمندان اروپایی را مطالعه کرد. خودش تعریف میکند که در آن روزها، اولین کسی بود که با کتاب و قلمش به موزه وارد میشد و آخرین نفری بود که از آنجا خارج میگشت.
پس از بازگشت به ایران، فرشچیان فعالیت هنری خود را در اداره کل هنرهای زیبای تهران شروع کرد. بعدها به سمت مدیریت اداره ملی هنرهای زیبا منصوب شد و همچنین به عنوان استاد در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران به تدریس پرداخت. او اکنون در نیوجرسی آمریکا زندگی میکند و به صورت فصلی و دورهای به ایران سفر میکند. یک فیلم مستند با نام «عشقپرداز» نیز برای بزرگداشت او ساخته شده که کارگردانی آن را حمید کاویانی بر عهده داشته و هنرمندانی مانند عزتالله انتظامی و پرویز پورحسینی در آن حضور دارند. روایت این فیلم با صدای زیبا بروفه همراه است و در مراسم رونمایی از پنجمین کتاب فرشچیان به نمایش درآمد.
محمود فرشچیان سه فرزند به نامهای علیمراد، لیلا و فاطمه دارد. پسرش، علیمراد، در ایالت فلوریدای آمریکا پزشک است و لیلا نیز در نیوجرسی ساکن است و به عنوان تحلیلگر رفتار مشغول به کار میباشد.
سبک آثار
فرشچیان پایهگذار سبک ویژهای در نقاشی ایرانی است که در عین وفاداری به قالبهای کلاسیک، از روشهای نوین برای گسترش دادن قلمرو این هنر بهره میبرد. او با این کار، جان تازهای به نقاشی ایرانی بخشید و با الهام از پیوند دیرینهٔ تاریخ با شعر و ادب، استقلال بیشتری به این هنر بخشید که پیش از این کمتر دیده میشد.
تابلوهای او قدرتمند، تازه و پرتحرک هستند و در آنها تلفیقی جذاب از عناصر کهن و مدرن به چشم میخورد که در واقع نشانههای سبک منحصربهفرد او به شمار میروند. از ویژگیهای برجستهٔ کار او میتوان به قوهٔ تخیل بسیار بالا، پویایی نقشها، خلق فضاهای چرخشی و منحنی، خطوط نرم و درعینحال استوار و نیز بهکارگیری رنگهای سیال و روان اشاره کرد. آثار فرشچیان درواقع پیوندی دلنشین بین اصالت و نوآوری ایجاد میکنند.
منبع الهام آثار او، شعر کهن، ادبیات فارسی، قرآن، کتابهای آسمانی مسیحیان و یهودیان و همچنین تخیل ژرف و پربار خود اوست. فرشچیان سهم بزرگی در شناساندن هنر ایران به دنیای هنر بینالمللی داشته است. از او برای سخنرانی در دانشگاهها و مراکز هنری بسیاری دعوت شده و تاکنون شش کتاب و مقالههای فراوانی دربارهٔ آثارش منتشر گردیده است.
موزه و دانشگاه محمود فرشچیان
موزه استاد فرشچیان در سال ۱۳۸۰ در محوطه کاخ سعدآباد گشایش یافت. این موزه بیش از ۵۰ اثر از این هنرمند بزرگ را در خود جای داده است.
همچنین در تاریخ ۳۰ مهرماه ۱۳۹۷، دانشگاهی با نام محمود فرشچیان شروع به کار کرد. نام کامل این مرکز آموزشی، «دانشگاه هنرهای اسلامی-ایرانی استاد فرشچیان» است که به عنوان بخشی از دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت میکند.
آثار محمود فرشچیان
نبرد رستم و اژدها، یک اثر هنری از استاد فرشچیان
این نقاشی برای کتاب رباعیات عمر خیام خلق شده است.
نقاشی برای کتاب شاهنامه فردوسی
نقاشی برای دیوان حافظ
تصویری از پهلوانان نامدار شاهنامه
دیگر کارهای استاد فرشچیان
تابلوی «پنجمین روز آفرینش»: در این اثر هنری، همه موجودات زمین و آسمان در حال ستایش و نیایش خداوند هستند.
تابلوهای آسمان چهارم و شام غریبان
طرح پنجمین ضریح حرم امام رضا (ع)
تابلوی «ضامن آهو»: طراحیای از چهره امام رضا (ع)
تابلوی «یتیم نوازی علی (ع)»: که نام اصلی آن «پناه» است، مهربانی و توجه حضرت علی به یتیمان را به تصویر کشیده است.
طرح ضریح جدید برای آرامگاه امام حسین (ع)
تابلوی «ستایش»: به گفته استاد فرشچیان، این تابلو برداشتی از مفهوم آیه ‘یسَبِّحُ لِلَّهِ مَا فِی السَّمَاوَاتِ وَمَا فِی الأرْضِ’ است.
تابلوی «شمس و مولانا»: که الهامگرفته از یکی از شعرهای مولاناست.
آخرین جلد از مجموعه پنج جلدی کتاب آثار محمود فرشچیان
دستنوشتههای شخصی فرشچیان
تابلوی «عصر عاشورا»
تابلوی «ابراهیم نبی»: تابلوی ابراهیم ع در آتش، گلستان شدن آتش بر ابراهیم ع
جوایز
افتخارات و جوایز بینالمللی:
• تندیس طلایی هنر از کشور ایتالیا
• مدال طلایی از جشنوارهی بینالمللی هنر در آمریکا
• نشان افتخار برای تلاشگران عرصه فرهنگ و هنر
• انتخاب به عنوان چهرهی ماندگار
• ثبت نام در فهرست اندیشمندان قرن بیستویکم
• برگزیده در چهاردهمین جشنواره رادیو و تلویزیون استان اصفهان
• دریافت نشان نخل طلایی هنر از ایتالیا
• نشان درجه یک هنری
• دیپلم افتخار از آکادمی اروپا در ایتالیا
• مدال طلای جشنواره بینالمللی هنر در بلژیک
• تندیس طلایی اسکار از ایتالیا
• مدال طلای هنرهای مرتبط با نظام از ایران
• دیپلم شایستگی از دانشگاه هنر ایتالیا
• جایزه اول از وزارت فرهنگ و هنر ایران
• مدال طلای آکادمی هنر و کار از ایتالیا
پیشنهاد: دنیای زیبا و جذاب نقاشی را تجربه کنید.