میخواهید راههای پیدا کردن فاصله را بهتر بشناسید؟
گاهی لازم است بدانیم چقدر از یک چیز دور هستیم یا فاصله دو نقطه چقدر است. پیدا کردن این فاصله، “تخمین مسافت” نام دارد. روشهای مختلفی برای این کار وجود دارد که بعضی ساده و بعضی دیگر نیاز به ابزار دارند.
در ادامه، چند روش معمول را با هم مرور میکنیم.

تعیین فاصله بین دو نقطه را در مجموع، تخمین مسافت مینامند. امروزه با پیشرفت فناوری و قرار دادن ماهوارههای مختلف در فضا، این امکان به وجود آمده که بتوان با استفاده از دستگاههای موقعیتیاب (GPS)، فاصلهها را به سرعت و با دقت زیاد محاسبه کرد. اما مشکل اینجاست که بیشتر این ماهوارهها توسط کشورهای دیگر ساخته و در مدار قرار داده شدهاند و از نظر آنها، مرزهای ایران ناامن محسوب میشود. به همین دلیل، این سیستمها در داخل ایران موقعیت دقیقی را ارائه نمیدهند. در نتیجه، آشنایی با روشهای قدیمی و سنتی تخمین مسافت، میتواند به ما برای جهتیابی بهتر کمک کند.
تخمین مسافت چیست؟
تخمین مسافت به زبان ساده یعنی فاصلهی تقریبی بین دو نقطه را اندازه بگیریم. این کار بیشتر در امور نظامی استفاده میشود.
روش انجام آن به این صورت است:
– ابتدا روی سلاح، درجه مناسب را برای هدف انتخاب میکنیم. این مرحله بسیار حیاتی است؛ زیرا اگر اشتباه کنیم، موقعیت خود را به دشمن نشان دادهایم و او میتواند به راحتی ما را هدف قرار دهد.
– سپس اطلاعات به دست آمده را به صورت دقیق و واضح به فرمانده گزارش میدهیم تا همه همتیمیها آن را به خوبی درک کنند.
در تخمین مسافت، دو حالت پیش میآید که باید به آنها توجه کرد:
**موقعیتهایی که فاصله کمتر از مقدار واقعی به نظر میرسد:**
– وقتی هوا بسیار صاف و آفتاب خیلی شدید است (مثل وسط روز).
– زمانی که نور خورشید از پشت سر ما به هدف میتابد و آن را روشن میکند.
– هنگامی که از پایین به بالا نگاه میکنیم، مثلاً وقتی به قله یک کوه نگاه میکنیم.
– وقتی هدف در یک محیط صاف و یکدست مثل بیابان یا دشت قرار دارد.
**موقعیتهایی که فاصله بیشتر از مقدار واقعی دیده میشود:**
– در هوای نیمهتاریک (مثل زمان طلوع یا غروب آفتاب).
– وقتی خورشید از روبرو به چشمان ما میتابد.
– هنگامی که از بالا به پایین نگاه میکنیم.
– زمانی که پسزمینه هدف تیره و تاریک باشد.
روشهای تخمین مسافت
میتوانیم فاصله بین دو نقطه را به روشهای مختلفی اندازهگیری کنیم. در هر موقعیت، بسته به شرایط و ابزارهایی که در دسترس داریم، مناسبترین روش را انتخاب میکنیم.
مهارت استفاده از نقشه
برای محاسبه فاصله واقعی بین دو نقطه روی نقشه، ابتدا با استفاده از یک خطکش، فاصله آن دو نقطه را بر حسب سانتیمتر اندازه میگیریم. سپس این عدد را در مخرج مقیاس نقشه ضرب میکنیم تا فاصله واقعی به دست آید. این روش زمانی دقیق و قابل اطمینان است که از یک نقشه دقیق و باکیفیت استفاده کنیم.
روش یگان صد متری
با تمرین مداوم و پیوسته، این کار به یک توانایی تبدیل خواهد شد. در ابتدا لازم است مسیری به طول صد متر را مشخص کنیم. بهتر است این کار را در شرایط گوناگون انجام دهیم؛ مثل زمین صاف، در هوا (برای تخمین مسافتهای عمودی)، وقتی از ارتفاع به پایین نگاه میکنیم و وقتی از پایین به سمت بالا مینگریم. این تمرین را آنقدر تکرار میکنیم تا اندازهی این فاصله به خوبی در خاطرمان ثبت شود. در نتیجه، با به دست آوردن این مهارت، میتوانیم فاصلههایی تا حدود پانصد متر را فقط با نگاه کردن و بدون ابزار تخمین بزنیم.
استفاده از نور و صدا
سرعت نور بسیار زیاد است و در هر ثانیه حدود ۳۰۰ هزار کیلومتر حرکت میکند. اما سرعت صوت بسیار کمتر است و در هر ثانیه فقط ۳۳۰ متر طی میکند. به دلیل این تفاوت زیاد، میتوانیم از آن برای محاسبه فاصله یک رویداد استفاده کنیم.
مثلاً فرض کنید میخواهیم بفهمیم توپهای دشمن چقدر از ما فاصله دارند. وقتی که نور شلیک را میبینیم، شمارش ثانیهها را شروع میکنیم (مثلاً با گفتن: هزار و یک، هزار و دو، …). به محض اینکه صدای شلیک را شنیدیم، شمارش را متوقف میکنیم. حالا تعداد ثانیههایی که شمردهایم را در عدد ۳۳۰ ضرب میکنیم. حاصل این ضرب، فاصله ما از توپها بر حسب متر را نشان میدهد.
به عنوان مثال، اگر بین دیدن نور و شنیدن صدا ۴ ثانیه فاصله باشد، یعنی توپها ۱۳۲۰ متر از ما دور هستند.
استفاده از شکل ظاهری و تجهیزات یک سرباز
وقتی کسی از شما فاصله دارد، میتوانید با نگاه کردن به او، فاصلهاش را به طور تقریبی حدس بزنید. این روش تا حدود ۶۰۰ متر جواب میدهد و برای فاصلههای بیشتر از آن، خطای تشخیص بسیار زیاد میشود.
– در فاصله ۱۰۰ متری: صورت فرد به وضوح دیده میشود و میتوان او را شناسایی کرد.
– در فاصله ۲۰۰ متری: صورت واضح نیست، اما وسایل همراه فرد مانند کیف، قمقمه و موارد مشابه قابل تشخیص است.
– در فاصله ۳۰۰ متری: نوع سلاح و رنگ لباس فرد مشخص میشود.
– در فاصله ۴۰۰ متری: حرکت دست و پا به خوبی دیده میشود، اما سر از بدن جدا به نظر میرسد.
– در فاصله ۵۰۰ متری: گردن دیده نمیشود و سر مانند یک نقطه به بدن چسبیده است.
– در فاصله ۶۰۰ متری: بدن فرد به شکل یک خط عمودی دیده میشود که قسمت پایین آن کمی پهنتر است.
روش میلیم
برای محاسبه فاصله بین دو نقطه میتوانید از روش سادهای استفاده کنید که در آن از واحد اندازهگیری به نام «میلیم» کمک میگیریم.
یک میلیم، زاویهای است که یک جسم یکمتری از فاصله هزار متری در چشم شما ایجاد میکند. یعنی وقتی از فاصله هزار متری به جسمی نگاه میکنید، زاویه بین دو سر آن جسم، برابر با یک میلیم خواهد بود.
برای اندازهگیری فاصله دو هدف با استفاده از انگشت، بهتر است هر فرد با توجه به اندازه دست خود محاسبه را انجام دهد، اما اعداد تقریبی به این صورت هستند:
انگشت اشاره ۳۰ میلیم، شست ۴۰ میلیم، انگشت حلقه ۳۰ میلیم، انگشت کوچک ۲۵ میلیم، چهار انگشت کنار هم ۱۲۵ میلیم، مشت بسته ۱۸۰ میلیم و یک وجب حدود ۳۰۰ میلیم است.
روش کار:
ابتدا در جایی قرار بگیرید که دو هدفی که میخواهید فاصله آنها را اندازه بگیرید، در مقابلتان باشند. مثلاً میخواهید فاصله بین سنگر فرماندهی و انبار مهمات را پیدا کنید.
دست راست خود را کاملاً صاف و رو به جلو نگه دارید. چشم چپ را با دست چپ بپوشانید و انگشتان دست راست را طوری تنظیم کنید که دقیقاً بین دو هدف قرار بگیرد و فاصله آن دو را بپوشاند.
حالا تعداد میلیم به دست آمده را در فاصله طولی (یعنی فاصله خودتان تا هدف) ضرب کنید تا فاصله عرضی بین دو هدف به دست آید.
در مورد نظام جمع بیشتر بدانید.