تحقیق در مورد برگ شکارچی

در مورد برگ شکارچی چه اطلاعاتی دارید؟ این برگ، گیاهی است که در مناطق خاصی می‌روید و خواص زیادی دارد. مردم از قدیم از آن برای درمان بعضی بیماری‌ها استفاده می‌کردند. این گیاه معمولاً در خاک‌های مرطوب و سایه رشد می‌کند و برگ‌های پهن و سبز رنگی دارد. امروزه هم از این گیاه در صنعت داروسازی استفاده می‌شود. البته باید در مصرف آن دقت کرد، چون استفاده نادرست ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. بهتر است قبل از استفاده، با یک پزشک یا متخصص گیاهان دارویی مشورت کنید.

گیاهان معمولاً راهی برای دفاع از خود در برابر خطرات و آفات ندارند. آن‌ها همیشه در یک جا ثابت هستند و به همین دلیل، همیشه در معرض آسیب قرار می‌گیرند. اما بعضی از گیاهان با دیگران فرق دارند؛ آن‌ها می‌توانند حشرات ریز را شکار کنند و علاوه بر محافظت از خود، از آن‌ها به عنوان غذا نیز استفاده کنند.
در این مقاله به این پرسش‌ها پاسخ می‌دهیم:
– برگ شکارچی چیست؟
– انواع برگ شکارچی کدام‌اند؟
– برگ شکارچی چگونه غذای خود را به دست می‌آورد؟

گیاه شکارچی چیست؟

گیاهان گوشتخوار یا شکارچی، گیاهانی هستند که از موجودات ریز و حشرات تغذیه می‌کنند. این گیاهان هم مانند بقیه گیاهان می‌توانند از نور خورشید غذا بسازند، اما علاوه بر آن، حشرات و جانوران کوچک را نیز شکار کرده و می‌خورند. این نوع گیاهان بیشتر در زمین‌هایی رشد می‌کنند که خاک آن‌ها ضعیف است و مواد غذایی کافی برای گیاه ندارد. به همین دلیل، گیاه با شکار کردن، مواد مورد نیاز خود را به دست می‌آورد.

برگ شکارچی چیست؟

گیاهان گوشتخوار یا برگ‌های شکارگر، گیاهانی هستند که برگ‌های آن‌ها علاوه بر کار اصلی‌شان که جذب نور و انجام فتوسنتز است، در شرایطی که فتوسنتز به تنهایی قادر به تأمین مواد غذایی گیاه نباشد، مانند یک شکارچی عمل می‌کنند. آن‌ها با به دام انداختن حیوانات کوچک، مواد مغذی ضروری را برای گیاه فراهم می‌کنند. این برگ‌ها در شکل‌های متنوعی دیده می‌شوند و هر کدام با روش‌های مخصوص به خود، حشرات را جذب و شکار می‌کنند.

برگ شکارچی چگونه غذای خود را تأمین می‌کند؟

برگ‌های این گیاهان به شکل ویژه‌ای برای به دام انداختن شکار تکامل یافته‌اند. آن‌ها با استفاده از روش‌های گوناگونی مانند رنگ‌های جذاب، شکل ظاهری فریبنده، موهای ریز راهنما و زائده‌های خاص، طعمه را به سوی خود جلب می‌کنند. سپس با مکانیسم‌هایی مانند چسبندگی، ایجاد نیروی مکش یا بسته شدن ناگهانی، شکار را در دل خود به دام می‌اندازند و بدین ترتیب شکار موفقی را تجربه می‌کنند. این برگ‌ها معمولاً به قدری حساس هستند که با کوچکترین تماس، به سرعت فعال شده و موجود مورد نظر را گرفتار می‌کنند.

غذای اصلی این گیاهان شامل حشرات، عنکبوت‌ها، جانوران ریز آبزی و خاکزی، سخت‌پوستان کوچک، موجودات تک‌سلولی و حتی گاهی مارمولک‌ها و پستانداران کوچک مانند موش می‌شود. به طور خلاصه:
منظور از برگ شکارچی چیست و چرا برخی گیاهان این نوع برگ را دارند؟
بعضی از گیاهان به خاطر کمبود مواد مغذی در خاک، ناچارند علاوه بر غذاسازی از طریق نور خورشید، برای تأمین نیازهای خود به شکار جانداران کوچک نیز روی آورند. برگ‌های این گیاهان با ترفندهای منحصر به فرد، حشرات و دیگر جانوران کوچک را به سمت خود کشانده و در تله می‌اندازند. به این برگ‌های تغییر شکل یافته و تخصص‌یافته، برگ شکارچی گفته می‌شود.

انواع برگ شکارچی

گیاهان گوشتخوار برای شکار طعمه‌های خود از تله‌های گوناگونی استفاده می‌کنند. این تله‌ها در واقع از تغییر شکل برگ‌های این گیاهان به وجود آمده‌اند. انواع این تله‌ها شامل موارد زیر است:

تله ضربه‌ای

در برگ‌های این گیاه، موهای بسیار کوچکی وجود دارد. به محض اینکه یک حشره با این موها تماس پیدا کند، برگ‌های گیاه خیلی سریع بسته شده و مانند یک قفس به هم قفل می‌شوند. سپس گیاه، آنزیم‌های گوارشی آزاد می‌کند که طعمه را تجزیه کرده و مواد مغذی آن را جذب می‌کنند. گیاهانی مانند ونوس مگس‌خوار از این روش برای شکار استفاده می‌کنند.

تله گودالی

برگ این گیاهان شکلی همانند کوزه یا پارچ دارد. وقتی حشره یا طعمه روی آن می‌نشیند، لایه لیز و لغزنده‌ای که روی برگ را پوشانده، باعث می‌شود شکار به درون حفره مرکزی برگ سُر بخورد و در آنجا گرفتار شود.

تله مکنده

این گیاه، برگ‌هایش را مثل یک غذا یا یک پناهگاه امن نشان می‌دهد. به همین خاطر، وقتی یک حشره یا طعمه به آن نزدیک می‌شود، برگ به سرعت باز می‌شود و آن را به درون می‌کشد. بعد از این کار، درب تله بسته می‌شود تا هیچ راه فراری برای شکار باقی نماند.

تله گلدانی یا خرچنگی

این گیاهان دارای حفره‌هایی هستند که از موها و کرک‌های ریز پوشیده شده‌اند. شکار این گیاهان، که معمولاً جانوران کوچک تک‌سلولی مانند مژک‌داران و پروتوزوآها هستند، روی این حفره‌ها حرکت می‌کنند و در نهایت در دام می‌افتند. گیاهان گوشتخوار اغلب از تله‌هایی به شکل کوزه یا چنگال خرچنگ استفاده می‌کنند.

تله چسبی یا کاغذ مگس

این گیاهان قطره‌های شیرین و چسبنده‌ای تولید می‌کنند که باعث جذب حشرات به سمت آن‌ها می‌شود. حشرات بزرگ‌تر وقتی در دام می‌افتند، برای آزاد شدن تقلا می‌کنند و همین کار باعث می‌شود شاخک‌های گیاه محکم‌تر دور آن‌ها بپیچد و در نهایت خفه شوند. اما حشرات کوچک‌تر به سادگی به مواد چسبناک می‌چسبند و به دام می‌افتند. گیاهان آفتاب‌دوست و کروی‌شکل از این نوع تله‌ها استفاده می‌کنند.

انواع گیاهان شکارچی

برگ‌های گیاهان گوشتخوار برای به دام انداختن حشرات و موجودات ریز، به شکل‌های ویژه‌ای درآمده‌اند. هر کدام از این گیاهان، با توجه به جایی که زندگی می‌کنند و نوع طعمه‌هایی که در اطرافشان هست، روش و شکل متفاوتی برای شکار دارند. برای نمونه می‌توان به این گیاهان اشاره کرد:

ساراسنیا

این گیاه ظاهری شبیه یک کوزه دارد و عطری خوش از خود منتشر می‌کند تا حشرات را به سمت خود بکشد. جانورانی مثل موش‌ها با نزدیک شدن به آن، با تماس برگ‌هایش به درون محفظه لیز می‌خورند و در آن گرفتار می‌شوند.

 ونوس مگس‌خوار

این گیاه در فصل زمستان به خواب می‌رود. شکل آن مانند یک صدف دریایی است و وقتی حشره یا شکار کوچک روی برگ‌هایش بنشیند، آن‌ها به سرعت بسته شده و طعمه را در خود به دام می‌اندازند.

 شبنم خورشید یا دروزرا

این گیاه دارای برگ‌های پهن و به رنگ قرمز است که هر یک به‌طور مستقل به ساقه متصل شده‌اند. سطح برگ‌ها پوشیده از کرک‌های ریزی است که در انتهای هر یک، ماده‌ای چسبناک قرار دارد. این ماده چسبنده، طعمه را به دام می‌اندازد.

 آسیاب آبی

این گیاه در آب زندگی می‌کند و ریشه ندارد. ساقه‌های آن روی سطح آب شناور می‌مانند و توانایی جذب و به دام انداختن جانوران ریز آبزی را دارند. روی برگ‌های آن پرزهای ظریف و حساسی وجود دارد که به محض تماس با طعمه، آن را به تله می‌اندازند.

گیاه کره‌ای یا باترورت

این گیاه در سوراخ‌ها و ترک‌های سنگ‌ها و صخره‌ها می‌روید. چون برگ‌های آن حالتی چرب و براق دارند، به آن گیاه کره‌ای می‌گویند. روی برگ‌های آن دو برآمدگی کوچک وجود دارد که ماده‌ای چسبناک و کره‌مانند از آن‌ها بیرون می‌آید. بوی این گیاه، حشرات ریز مانند مگس و شته را به سمت خود می‌کشد و سپس آن‌ها را به دام می‌اندازد.

گیاه رنگین کمان

نور خورشید باعث می‌شود برگ‌های این گیاه به رنگ‌های درخشان و جذابی درآید که حشرات را به سوی خود می‌کشاند. روی برگ‌های این گیاه، رشته‌های بسیار ریزی وجود دارد که از خود یک ماده چسبناک بیرون می‌دهند. این ماده چسبنده مانند یک تله عمل می‌کند و به محض تماس حشره، آن را به دام می‌اندازد.

گل جسد یا گل بدبو

بوی نامطبوع این گیاه، حشرات موذی مثل سوسک‌های مردارخوار را به سمت خود می‌کشد. وقتی حشره با گیاه تماس پیدا می‌کند، گرده‌های گل روی بدنش می‌چسبد و آن را به دام می‌اندازد.

برگ شکارچی در ایران

بعضی از گیاهان گوشتخوار، مثل علف انبانی استرالیایی (Utricularia neglecta)، می‌توانند در آب‌وهوای ایران هم زندگی کنند. این گیاه، آبزی است و در تالاب‌های استان گیلان رشد می‌کند. گونه‌های دیگری مانند ونوس مگس‌خوار، ساراسنیا، دروزرا و سفالتوس را هم می‌توان در گلخانه کاشت و حتی به‌عنوان گیاه آپارتمانی از آنها نگهداری کرد.
آشنایی با گیاهان سمی