سوره زلزله، نود و نهمین سوره قرآن کریم است که در شهر مکه نازل شده و هشت آیه دارد. این سوره به خاطر موضوع مهم و تکان‌دهنده‌ای که درباره وقایع روز قیامت صحبت می‌کند، بسیار شناخته شده است.
**متن آیات سوره زلزله:**
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا ﴿١﴾ وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا ﴿٢﴾ وَقَالَ الْإِنْسَانُ مَا لَهَا ﴿٣﴾ يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ﴿٤﴾ بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَىٰ لَهَا ﴿٥﴾ يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِّيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ﴿٦﴾ فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ ﴿٧﴾ وَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ ﴿٨﴾
**شرح و توضیح سوره:**
این سوره، صحنه‌ای از روز قیامت را به تصویر می‌کشد. در آن روز، زمین لرزه‌ای بسیار بزرگ و بی‌سابقه را تجربه می‌کند. این لرزش آنقدر شدید است که همه کوه‌ها و زمین را می‌لرزاند. در اثر این لرزش، زمین تمام چیزهای سنگینی که در درونش دفن شده، مانند گنج‌ها و اجساد مردگان، را به بیرون می‌ریزد.
در آن لحظه هراس‌انگیز، انسان‌ها با حیرت و شگفتی می‌پرسند: “زمین را چه شده است؟” در پاسخ، زمین به فرمان خداوند شروع به سخن گفتن می‌کند و تمام رازهای خود را فاش می‌سازد. او از همه کارهای خوب و بدی که مردم در طول عمرشان بر روی آن انجام داده‌اند، گزارش می‌دهد.
در آن روز، مردم به صورت پراکنده و گروه‌گروه از قبرها بیرون می‌آیند تا نتیجه اعمال خود را ببینند. سپس قرآن یک اصل بسیار مهم و عدالت‌محور را بیان می‌کند: هر کس حتی به اندازه کوچک‌ترین ذره، کار خوبی انجام داده باشد، نتیجه آن را خواهد دید. و به همین شکل، هر کس حتی به اندازه کوچک‌ترین ذره، کار بدی مرتکب شده باشد، عاقبت آن را خواهد دید.
این سوره به ما یادآوری می‌کند که هیچ عمل خیری، هرچند کوچک، از بین نمی‌رود و هیچ عمل شریری، هرچند ناچیز، پنهان نمی‌ماند. این موضوع، اهمیت مسئولیت‌پذیری در برابر تمام کارهای کوچک و بزرگمان را نشان می‌دهد و ما را به انجام کارهای نیک و دوری از گناهان تشویق می‌کند.
در اینجا یک پژوهش کوتاه درباره سوره زلزله برای آشنایی دانش‌آموزان گرامی با این سوره آماده شده است. در ادامه با ما همراه باشید.
محتوای سوره زلزال
این سوره، نود و نهمین بخش قرآن کریم است و بسیاری از مفسران آن را از سوره‌های مکی می‌دانند. محتوای این سوره به رویدادهای هولناک روز قیامت می‌پردازد. به نظر می‌رسد نامگذاری آن به دلیل اشاره به زلزله‌ی بزرگ آن روز است؛ زمانی که زمین به شدت می‌لرزد و تمام آنچه در درونش پنهان کرده، بیرون می‌ریزد.
سپس، حال پریشان مردم را توصیف می‌کند که از ترس و وحشت، در بهت و حیرت فرو رفته و با نگرانی می‌پرسند: چه اتفاقی برای زمین افتاده است؟
این وقایع، همگی نشانه‌ها و مقدمات برپایی قیامت هستند. در ادامه، سوره اشاره می‌کند که همین زمینی که انسان‌ها تا امروز زندگی عادی خود را در آن گذرانده‌اند، در آن روز زبان می‌گشاید و مانند شاهد و گواهی، تمام رازها و رویدادهایی که بر آن گذشته را بازگو می‌کند.
در بخش پایانی سوره، به حسابرسی دقیق اعمال انسان‌ها پرداخته می‌شود و بیان می‌کند که هرکس نتیجه‌ی تمام کارهایی را که در زندگی انجام داده، به روشنی می‌بیند. در آن روز، هیچ ستمی به کسی روا نمی‌شود؛ زیرا هرکس کار نیکی انجام داده باشد، پاداش آن را دریافت می‌کند و هرکس کار بدی مرتکب شده باشد، نتیجه‌ی آن را خواهد دید.
آیات سوره با ترجمه
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
إِذَا زُلْزِلَتِ الْأَرْضُ زِلْزَالَهَا ﴿١﴾
ترجمه: هنگامی که زمین شدیداً به لرزه درآید،
وَأَخْرَجَتِ الْأَرْضُ أَثْقَالَهَا ﴿٢﴾
ترجمه: و زمین بارهای سنگینش را خارج سازد!
وَقَالَ الْإِنْسَانُ مَا لَهَا ﴿٣﴾
ترجمه: و انسان می‌گوید: «زمین را چه می‌شود (که این گونه می‌لرزد)؟!»
يَوْمَئِذٍ تُحَدِّثُ أَخْبَارَهَا ﴿٤﴾
ترجمه: در آن روز زمین تمام خبرهایش را بازگو می‌کند؛
بِأَنَّ رَبَّكَ أَوْحَىٰ لَهَا ﴿٥﴾
ترجمه: چرا که پروردگارت به او وحی کرده است!
يَوْمَئِذٍ يَصْدُرُ النَّاسُ أَشْتَاتًا لِيُرَوْا أَعْمَالَهُمْ ﴿٦﴾
ترجمه: در آن روز مردم بصورت گروه‌های پراکنده (از قبرها) خارج می‌شوند تا اعمالشان به آنها نشان داده شود!
فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ ﴿٧﴾
ترجمه: پس هر کس هم‌وزن ذرّه‌ای کار خیر انجام دهد آن را می‌بیند!
وَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ ﴿٨﴾
ترجمه: و هر کس هم‌وزن ذرّه‌ای کار بد کرده آن را می‌بیند!
بررسی سوره زلزله و نکات کلیدی آن
مطالعه‌ای درباره سوره نور و موضوعات اصلی آن