اگر شغل شما جوشکاری است یا قصد دارید تازه وارد این حرفه شوید، خوب است بدانید که این کار مهم و ضروری در صنعت ساختوساز، تولید و تعمیرات، ممکن است با خطراتی مانند «تب دود» همراه باشد. اما نگران نباشید!
با آگاهی کافی و رعایت نکات ایمنی، میتوانید این عوارض را کاهش دهید.
در این نوشته از مجله رونیکس، شش مورد از عوارض رایج جوشکاری را معرفی میکنیم و راههای پیشگیری از آنها را نیز با شما در میان میگذاریم.
رونیکس را دنبال کنید!
عوارض جوشکاری
فرآیند جوشکاری ممکن است با مواد شیمیایی، گازهای زیانآور و همچنین خطرهایی مانند آتشسوزی همراه باشد که همه اینها میتوانند بهطور مستقیم یا پنهان، سلامتی فرد جوشکار را تهدید کنند.
این شعار میتواند عوارضی را در پی داشته باشد که برخی زود خود را نشان میدهند و برخی دیگر در درازمدت ظاهر میشوند؛ از جمله این عوارض میتوان به ناراحتیهای تنفسی، بیماریهای پوستی و همچنین آسیبهای ناشی از حرارت به بدن و چشم اشاره کرد.
در ادامه، پس از مرور عوامل تهدیدکننده سلامت، راههای جلوگیری از آسیبهای ناشی از جوشکاری را مرور میکنیم تا شما بتوانید در این حرفه از سلامتی خود محافظت کنید.
عوارض جوشکاری در کوتاهمدت
برخی از آسیبهای ناشی از جوشکاری در زمان کوتاهی خود را نشان میدهند. این مشکلات در میان جوشکاران کمتجربه بیشتر دیده میشود؛ زیرا بدن آنها هنوز به این شرایط خطرناک عادت نکرده و آسیبپذیرتر است.
به عنوان نمونه، در فرآیند جوشکاری و لحیمکاری، موادی مانند روی، منگنز، مس و اکسیدهای مس میتوانند گازهای زیانآوری تولید کنند که برای سلامت جوشکار مضر است.
این گازها ممکن است سبب بیماریای به نام “تب دود” شوند که معمولاً ۴ تا ۱۲ ساعت پس از کار پدیدار میشود. این حالت با نشانههای مشخصی همراه است، از جمله:
**تشنگی شدید**
در جریان جوشکاری، افزایش دما و تعریق زیاد میتواند بر سیستم دفع ادرار و تعریق بدن اثر بگذارد و نیاز به نوشیدن مایعات را بسیار افزایش دهد.
**تب و لرز**
قرارگیری طولانی در فضای گرم و پرحرارت از دیگر عوارض گازهای سمی است که به تب و لرز منجر میشود.
**مشکلات گوارشی**
به هم خوردن سیستم گوارش که میتواند موجب سوءهاضمه یا سوزش معده شود.
**درد عضلانی**
در هنگام جوشکاری، ذرات ریز و دود تولید میشود که تنفس آنها میتواند باعث دردهای عضلانی گردد.
**درد قفسه سینه**
درد و ناراحتی در ناحیه سینه به دلیل استنشاق دودهای زیانبار، از دیگر خطرات این کار و از نشانههای تب دود است.
**سرفه**
از شایعترین عوارض شغل جوشکاری، سرفههای مداوم است که به دلیل آزردگی مجاری تنفسی رخ میدهد.
**تنگی نفس**
استنشاق گازهای سمی مانند دیاکسید نیتروژن و مونوکسید کربن، یکی از جدیترین خطرات جوشکاری است که در تنفس اختلال ایجاد کرده و باعث تنگی نفس میشود و از علائم تب دود محسوب میگردد.
**خستگی**
تنفس دودهای حاصل از جوشکاری موجب کاهش انرژی، احساس خستگی در بدن و در نهایت بروز تب میشود.
**حالت تهوع و مزه فلز در دهان**
یکی دیگر از مشکلات کوتاهمدت جوشکاری – که حتی از مهمترین عوارض جوشکاری آرگون نیز به شمار میرود – ورود مواد شیمیایی به دهان و دستگاه گوارش و در نتیجه ایجاد حالت تهوع و احساس طعم فلز در دهان است.
**حساسیت پوستی**
تماس با مواد شیمیایی و تنفس گازهای خطرناک میتواند باعث بروز واکنشهای آلرژیک پوستی نیز بشود. خطرات جوشکاری هنگام تماس مستقیم با پوست افزایش یافته و موجب التهاب، قرمزی یا خارش پوست میگردد.
برای آشنایی با جوشکاری آرگون، کلیک کنید.
در نتیجه، برای کاستن از این گونه عوارض جوشکاری، لازم است جوشکاران از وسایل محافظتی مناسب استفاده کرده و به دستورالعملها و استانداردهای ایمنی پایبند باشند. همچنین اگر تازه به این حرفه وارد شدهاید، پیشنهاد میکنیم مقاله ۶ توصیه جوشکاری برای مبتدیها را مطالعه کنید.
عوارض جوشکاری در بلندمدت
کار جوشکاری میتواند بهطور مستقیم یا با واسطه، آسیبها و مشکلات پایداری را برای جوشکاران به همراه داشته باشد.
این آسیبها دشواریهای گوناگونی برای شاغلان این زمینه ایجاد میکند و بهبودی از آنها، نیازمند زمان طولانی و هزینهی زیادی است.
آسیبهای جسمی در جوشکاری
جوشکاری میتواند به بدن آسیب برساند. بعضی از کارهایی که جوشکار انجام میدهد، روی مفاصل فشار میآورد و ممکن است بعداً باعث درد و مشکل در مفاصل شود. گاهی هم این حرکات به شیوهی نادرست انجام میشود و درد عضلانی ایجاد میکند.
همچنین جوشکاران ممکن است دچار کمردرد، گرفتگی عضلات اطراف ستون فقرات و درد گردن شوند. این مشکلات اغلب به دلیل درست ننشستن و رعایت نکردن حالت مناسب بدن هنگام کار پیش میآید.
برای اینکه جوشکاری کمترین آسیب را به کمر و ستون فقرات بزند، باید بین زمان کار و استراحت تعادل مناسبی وجود داشته باشد. استراحت کردن به موقع در میان کار، از مهمترین راههای پیشگیری است.
آسیبهای شنوایی در جوشکاری
یکی از خطرات کار جوشکاری، سر و صدای زیاد آن است که میتواند به گوشها آسیب جدی بزند.
این صداها معمولاً از دستگاهها، ابزارها و دیگر وسایل جوشکاری در محیط کار تولید میشوند.
مشکلاتی که این سر و صداهای بلند برای سلامتی ایجاد میکنند عبارتند از:
**کم شدن قدرت شنوایی:**
به دلیل بلندی صدا در محیط جوشکاری، ممکن است شنوایی فرد به مرور زمان کم شود.
**زنگ زدن گوش:**
سر و صدای زیاد میتواند باعث شود شخص در گوش خود صدای زنگ یا سوت بشنود. این حالت که به آن “زنگ گوش” میگویند، از مشکلات رایج بین جوشکاران است.
**احساس گرفتگی و زنگ در گوش:**
گاهی این صداها باعث احساس کیپ شدن یا زنگ زدن در پرده گوش میشوند.
برای جلوگیری از این آسیبها، میتوان از محافظهای گوش مانند گوشگیر استفاده کرد. رعایت نکات ایمنی و بهداشت کار و همچنین به کارگیری دستگاههایی که صدا را کم میکنند نیز بسیار مؤثر است.
اشعههای ساطع شده در جوشکاری
پرتوهای منتشرشده در فرآیند جوشکاری از جمله خطرناکترین عوامل این کار هستند و میتوانند صدمات شدید و دائمی برای جوشکار به همراه داشته باشند.
این پرتوها میتوانند شامل اشعه ماوراء بنفش، نور مادون قرمز و انواع دیگر تابشهای مضر باشند.
**آسیب به پوست**
اشعه ماوراء بنفش میتواند اثرات جدی روی پوست بگذارد و باعث مشکلاتی مانند سوختگی، قرمزی و حتی در مواردی سرطان پوست شود.
**آسیب به چشم**
نور مادون قرمز و دیگر پرتوهای خطرناک نیز ممکن است به چشمها صدمه بزنند و عوارضی مانند آسیب به عدسی یا ایجاد آبمروارید را در پی داشته باشند.
برای ایمنی جوشکار در برابر این خطرات، استفاده از وسایل محافظتی مانند عینک ایمنی پلیکربنات RH-9025 رونیکس، لباسهای ضد حرارت و همچنین ماسک و دیگر تجهیزات حفاظتی ضروری است.
علاوه بر این، چیدمان و طراحی محل کار باید به شکلی باشد که تا حد امکان از پخش و تابش این پرتوها کاسته شود.
برای آگاهی بیشتر از نحوه مراقبت از چشم در زمان جوشکاری، مقاله **علت برق زدن چشم در جوشکاری چیست؟ | ۸ درمان سوزش چشم بعد از جوشکاری** را از دست ندهید.
سوختگی در جوشکاری
بررسیها حاکی از آن است که بیش از یکسوم صدمات مرتبط با جوشکاری، ناشی از سوختگیهای حرارتی رخ میدهد.
جوشکاران غالباً در محیطی با حرارت بسیار بالا فعالیت میکنند. این دما که در بسیاری از موارد از هزار درجه فراتر میرود، میتواند به بروز سوختگیهای جدی منجر شود.
به همین دلیل، جوشکاران باید به این موضوع اهمیت ویژه بدهند و با پوشیدن دستکش، لباس و دیگر وسایل محافظتی مناسب، از بدن خود در برابر سوختگی محافظت کنند.
علاوه بر این، لازم است جوشکاران از مناسب و سالم بودن تجهیزات ایمنی خود مطمئن شوند. پیش از شروع هر کاری، باید دستکشها، لباسها و کفشهای ایمنی را به دقت بررسی کنند تا از بیعیب بودن آنها اطمینان پیدا کنند.
خطرات ناشی از کار با فلزات سنگین
استنشاق دود و ذرات ریز حاوی سرب، منگنز، نیکل، کروم و کادمیوم در مدت زمان طولانی میتواند سبب مسمومیت شدید شود. این آلودگیها عوارض متعددی را برای دستگاه عصبی، کلیهها و خون ایجاد میکنند و در موارد حاد حتی ممکن است به بیماری سرطان بینجامند. برای افزایش ایمنی در محیط کار و کم کردن خطرات ناشی از جوشکاری، استفاده از ماسک و دستکش مناسب ضروری است. همچنین شستن صحیح دستها پس از پایان کار از اقدامات مهم محافظتی به شمار میرود.
گازهای سمی در جوشکاری
در فرآیند جوشکاری، سوزاندن کاربید و گاز استیلن باعث ایجاد دودهای سمی میشود که میتواند به دستگاه تنفسی جوشکاران آسیب جدی برساند.
گاز استیلن به خودی خود بیرنگ و بیبو است، اما در هنگام جوشکاری با سولفید هیدروژن ترکیب شده و از ناخالصیهای کاربید تشکیل میشود.
این ترکیب در حین کار ممکن است باعث بروز مشکلاتی مانند سرفه، آبریزش چشم، سردرد، احساس گیجی، غش، ناراحتیهای معده و دشواری در تنفس برای جوشکار شود.
علاوه بر این، اگر گاز سولفید هیدروژن در فضای بسته و بدون جریان هوا جمع شود، امکان انفجار در محیط وجود دارد.
برای جلوگیری از این عوارض، استفاده از ماسکها و فیلترهای مخصوص محافظت از راههای تنفسی، بسیار ضروری است.
همچنین، به کارگیری سیستم تهویه مناسب میتواند از آلودگی هوای محل کار کم کرده و سلامت جوشکاران را حفظ کند.
این اقدامات، ایمنی محیط کار را تا حد زیادی افزایش داده و خطرات مربوط به دود جوشکاری را کاهش میدهند.
عینک ایمنی پلیکربنات RH-9025 رونیکس
برای اینکه کار جوشکاری با کیفیت خوب انجام شود و سلامت افراد هم حفظ گردد، استفاده از دستگاه اینورتر مناسب بسیار اهمیت دارد. اینورتر جوشکاری مدل RH-4608 رونیکس، دارای قابلیتهای محافظتی در برابر نوسانات جریان و ولتاژ، افزایش دما و اضافهبار در حین کار است. به همین دلیل، اگر میزان ولتاژ، جریان خروجی یا دمای داخل دستگاه از حد تعیینشده بیشتر شود، به طور خودکار قطع میشود.
اگر میخواهید بیشتر با امکانات اینورترهای جوشکاری رونیکس آشنا شوید، پیشنهاد میکنیم مقاله «سیستمهای محافظتی اینورتر جوشکاری چه کاربردی دارند؟» را مطالعه کنید.
چکلیست ایمنی جوشکاری
رعایت اصول ایمنی هنگام جوشکاری میتواند از آسیبهای احتمالی به سلامت شما جلوگیری کند و همچنین آرامش خاطر و سلامت روانی شما را حفظ نماید. استفاده از یک چکلیست ایمنی جوشکاری به شما کمک میکند تا در برابر خطرات این کار محافظت شوید.
تجهیزات محافظت شخصی
وسایل مورد نیاز برای جوشکاری
عینک یا محافظ ماسک جوشکاری
دستکش مخصوص که در برابر گرما مقاوم باشد
لباس کار مناسب و ایمن
کفش مخصوص کار که از پا محافظت کند
تجهیزات ایمنی پیش از کار
ایمنی و سلامت در محیط کار
داشتن هوای تازه و جریان مناسب هوا در محل کار بسیار مهم است.
لازم است محیط کار در برابر خطر آتشسوزی ایمن شود.
نصب و نگهداری سیستمهای اطفای حریق در محیط کار ضروری است.
همه کارکنان باید روش استفاده از کپسول آتشنشانی را بیاموزند.
وجود یک جعبه کمکهای اولیه کامل در محل کار الزامی است.
همه پرسنل باید آموزشهای اولیه کمکهای اولیه را فرا بگیرند.
بازرسی منظم تجهیزات جوشکاری
بررسی درستی و سالم بودن سیمها
بررسی درستی و سالم بودن دستگاه و قطعههای همراه آن
رعایت ایمنی استفاده از گاز و مواد شیمیایی
استفاده از ماسک و محافظهای صورت
بهکارگیری بهترین روشها برای نگهداری مواد شیمیایی
بررسی منظم و دورهای ابزارها و وسایل انبارش
سخن آخر
جوشکاری با وجود سودمندیهای فراوان، میتواند خطرات و مشکلاتی را نیز به همراه داشته باشد. این خطرات شامل آسیبهای تنفسی، مشکلات پوستی و حتی صدمه به گوش است که همگی به طور مستقیم یا غیرمستقیم سلامت فرد جوشکار را تحت تأثیر قرار میدهند.
اگر شما نیز در این زمینه مشغول به کار هستید، با رعایت راههای پیشگیری از عوارض جوشکاری میتوانید از این خطرات دور بمانید و سلامتی خود را حفظ کنید. یکی از این راهها، استفاده از تجهیزات ایمنی تولیدشده توسط برند رونیکس است. این محصولات در سطح جهانی عرضه میشوند و به دلیل کیفیت بالا شناخته شدهاند؛ بنابراین شما میتوانید با اطمینان، لوازم ایمنی مورد نیاز خود را از این برند انتخاب کنید. شما برای پیشگیری از عوارض جوشکاری از چه روشهای دیگری استفاده میکنید؟
سؤالات متداول
1. شایعترین مشکلات ناشی از جوشکاری کداماند؟
رایجترین مشکلات جوشکاری شامل آسیب به ریهها، کمشنوایی و مشکلات تنفسی میشود.
2. چطور میتوان خطرات جوشکاری در کارگاه را کمتر کرد؟
با پوشیدن وسایل محافظتی مثل دستکش، کلاه، عینک مخصوص و دیگر تجهیزات ایمنی، میتوانید از آسیبهای این شغل بکاهید.
3. وسایل ایمنی خوب چه خصوصیاتی دارند؟
وسایل ایمنی مناسب باید علاوه بر مقاوم بودن در برابر ضربه و جلوگیری از عرق کردن، ضدحساسیت باشند و به راحتی خم و حرکت کنند.