آموزش کار با مولتی متر برای تعمیر ابزارآلات برقی

روش اندازه‌گیری مقاومت با مولتی‌متر رونیکس

برای سنجش مقاومت قطعات الکترونیکی، لازم است روش استفاده از اهم‌متر دیجیتال را بلد باشید. با انتخاب حالت اندازه‌گیری مقاومت روی مولتی‌متر، می‌توانید مقدار مقاومت وسیله را بخوانید. این روش برای شناسایی قطعات معیوب یا مقاومت‌های نامناسب در مدار بسیار کاربردی است.

برای شروع کار با مولتی‌متر در حالت اهم‌متر، ابتدا برق دستگاه را قطع کنید و سپس پراب‌ها را به مولتی‌متر وصل نمایید. پراب قرمز را از جایگاه قبلی خارج کرده و به ترمینال VΩmA متصل کنید. دقت داشته باشید که پراب مشکی معمولاً به ترمینال COM وصل است و نیازی به جابجایی آن نیست.

سلکتور را روی کمترین مقدار مقاومت تنظیم کنید و نوک دو پراب را به دو سر مقاومت مورد نظر بچسبانید. اگر روی صفحه نمایش علامت «I» یا «OL» ظاهر شد، یعنی مقدار مقاومت از حد انتخاب شده بیشتر است. در این حالت، سلکتور را روی محدوده بزرگ‌تری قرار دهید.

کلید سلکتور را طوری بچرخانید که روی محدوده اندازه‌گیری مقاومت قرار گیرد. چون مقدار دقیق مقاومت را نمی‌دانید، ابتدا بالاترین محدوده را انتخاب کنید. اگر عدد نمایش داده شده نامفهوم یا خیلی کوچک بود، سلکتور را به محدوده پایین‌تر تغییر دهید و دوباره پراب‌ها را به دو سر مقاومت وصل کنید.

مولتی‌متر برای نشان دادن مقدار مقاومت از نمادهای k (کیلو)، m (میلی) و M (مگا) استفاده می‌کند. بهتر است معنی هر کدام از این نمادها را بدانید تا بتوانید مقدار مقاومت را به درستی بخوانید.

با مدل‌های مختلف کارواش رونیکس نیز بیشتر آشنا شوید.

تست دیود با مولتی متر

مولتی‌مترها معمولاً یک قابلیت تست دیود هم دارند. با این قابلیت می‌توانید جهت صحیح عبور جریان در دیود را بررسی کنید و از سالم بودن آن مطمئن شوید.

برای این آزمایش، ابتدا مولتی‌متر را روی حالت تست دیود قرار دهید. سپس دو سر پراب‌ها را به پایه‌های دیود متصل کنید. اگر دیود سالم باشد، در یک جهت مولتی‌متر عددی را نمایش می‌دهد و در جهت دیگر عددی نشان نمی‌دهد. اما اگر در هر دو جهت عددی مشاهده نکردید، یا برعکس در هر دو جهت عدد نمایش داده شد، یعنی دیود خراب یا سوخته است. از مولتی‌متر می‌توان برای بررسی مدارهای برق خودرو هم استفاده کرد.

اندازه‌‌گیری سیکل و فرکانس با مولتی متر

برای اندازه‌گیری فرکانس و سیکل با مولتی‌متر، ابتدا باید سلکتور دستگاه را روی گزینه Hz تنظیم کنید. با این کار مولتی‌متر می‌تواند تعداد سیکل‌ها در ثانیه (هرتز) را اندازه بگیرد. سپس، پراب‌های قرمز و سیاه را به دو سر مدار یا قطعه مورد نظر وصل کنید. عددی که روی صفحه نمایش می‌آید، همان فرکانس بر حسب هرتز است.

اگر در همین حالت، دکمه Select را فشار دهید، مقدار Duty Cycle نیز نشان داده می‌شود. دقت کنید که این امکان در تمام مولتی‌مترهای معمولی وجود ندارد و بیشتر در مدل‌های پیشرفته و جدیدتر شرکت‌های مختلف یافت می‌شود.

اندازه‌گیری hFE با مولتی متر

یک کاربرد دیگر هر اهم‌متر، امکان سنجش ضریب تقویت جریان (hFE) در ترانزیستورهاست. برای یادگیری روش اندازه‌گیری hFE با مولتی‌متر، ابتدا باید پایه‌های ترانزیستور را در جایگاه مخصوص آن روی دستگاه قرار دهید. اگر مولتی‌متر شما دیجیتالی باشد، مقدار hFE به طور مستقیم روی صفحه نشان داده می‌شود. طراحی بخش نمایش hFE در انواع مختلف اهم‌مترها متفاوت است؛ در بعضی مدل‌ها این قسمت روی بدنه اصلی دستگاه قرار گرفته و در برخی دیگر روی رابط دو شاخه‌ای جداگانه است.

همچنین جالب است که بدانید می‌توانید از مولتی‌متر برای اندازه‌گیری دمای محیط هم بهره ببرید. روش کار معمولاً به این شکل است که اول دکمه Select (انتخاب) را فشار می‌دهید و سپس گزینه temperature (دما) را برمی‌گزینید. در این حالت می‌توانید واحد دمای مورد نظر خود را بین سانتی‌گراد و فارنهایت انتخاب کنید.

برخی از مولتی‌مترهای دیجیتال موجود در بازار، قابلیت کار با امواج مادون قرمز (IR) را نیز دارند. این ویژگی به شما اجازه می‌دهد تا برای برخی کارهای تخصصی الکترونیکی از اهم‌متر استفاده کنید. این دستگاه بدون نیاز به برق شهری و تنها با استفاده از باتری کار می‌کند و مدت و نحوه استفاده از آن به ظرفیت باتری بستگی دارد.

برای راه‌اندازی و استفاده از مولتی‌متر معمولاً به یک یا چند باتری قلمی یا نیم‌قلمی نیاز خواهید داشت.

آموزش کار با مولتی متر به عنوان فازمتر

این محصول کاربرد دیگری هم دارد و می‌توان از آن به عنوان فازمتر استفاده کرد. همچنین محصولات دیجیتال هم گزینه مناسبی برای این کار هستند. روش کار به این صورت است: ابتدا دکمه سلکتور را فشار دهید و گزینه VAC را انتخاب کنید. سپس دستگاه را روی حالت ولت‌متر تنظیم نمایید.

پراب‌های اهم‌متر نیز باید در وضعیت اندازه‌گیری قرار گیرند تا بتوانید نتیجه را روی صفحه نمایش مشاهده کنید. ممکن است برای افرادی که اولین بار است از مولتی‌متر به عنوان فازمتر استفاده می‌کنند، خواندن اعداد روی نمایشگر ساده نباشد؛ در حالی که عدد بزرگ نشان‌دهنده وجود فاز برق شهری یا صنعتی است.

شما می‌توانید از این دستگاه هم برای امور خانگی و هم برای کارهای صنعتی به عنوان فازمتر بهره ببرید.

بیشتر بخوانید: ۸ مورد از بهترین مارک مولتی متر [multimeter] به همراه ویژگی ها

نکات ایمنی کار با مولتی متر

برای استفاده ایمن و مؤثر از اهم‌متر و جلوگیری از مشکلات در حین کار، رعایت چند نکته ایمنی ضروری است:

پیش از شروع کار، مطمئن شوید دستگاه در حالت اندازه‌گیری مناسب قرار دارد و کالیبره است. توصیه می‌شود قبل از هر بار استفاده، عمل کالیبراسیون را انجام دهید. کالیبراسیون به معنای بررسی و تنظیم دقت دستگاه است.

هنگام اتصال اهم‌متر به قطعات یا پریزهای برق‌دار، حتماً از دستکش ایمنی استفاده کنید تا در برابر برق‌گرفتگی محافظت شوید.

قبل از اندازه‌گیری مقادیری مانند مقاومت، فرکانس یا سیکل، اطمینان حاصل کنید که دستگاه مورد اندازه‌گیری خاموش و غیرفعال است. توجه به این اصول ایمنی شما را از خطرات احتمالی دور نگه می‌دارد.

از آنجا که اغلب اهم‌مترهای موجود در بازار قابلیت اندازه‌گیری حالت‌های مختلف مانند ولتاژ AC و DC، جریان AC و DC و موارد مشابه را دارند، حتماً قبل از شروع، حالت مناسب را برای پارامتر مورد نظر انتخاب کنید.

این دستگاه برای هر نوع اندازه‌گیری محدوده‌های متفاوتی دارد که باید با توجه به مقدار مورد انتظار تنظیم شود. انتخاب محدوده‌ای بسیار بزرگ‌تر از مقدار واقعی، باعث کاهش دقت اندازه‌گیری می‌شود.

اهم‌متر دارای دو پراب (سیم) قرمز و سیاه است. برای اندازه‌گیری ولتاژ، باید پراب‌ها را به شکل صحیح به نقاط مورد نظر متصل کنید.

این وسیله معمولاً چهار دکمه کلیدی دارد که هر کدام کاربرد خاصی دارند: دکمه REL برای صفر کردن مقادیر جریان و خازن، دکمه RANGE برای تغییر حالت از خودکار به دستی، دکمه HOLD برای ثابت نگه داشتن عدد روی صفحه و دکمه SELECT برای جابجایی بین حالت‌های مختلف (مثل AC و DC یا تبدیل واحد دما). آشنایی با این دکمه‌ها و کارکرد آن‌ها یکی از اصول مهم استفاده از مولتی‌متر است.

مولتی مترهای دیجیتال رونیکس، ایده‌آل برای تست تجهیزات الکتریکی

مولتی‌مترهای رونیکس

انتخاب ابزار مناسب و یادگیری روش صحیح استفاده از آن، نقش بسیار مهمی در انجام دقیق و بی‌خطای کارهای فنی دارد. برای سنجش مقادیر مختلف الکتریکی مثل ولتاژ، جریان، مقاومت و ظرفیت خازن باید از مولتی‌مترهای باکیفیت و بادوام استفاده کنید. این ابزارها از لوازم ضروری برای مهندسان و تعمیرکاران تجهیزات الکتریکی و همچنین تعمیر اینورترهای جوشکاری به شمار می‌روند. رونیکس به عنوان پیشرو در بازار ابزار ایران، انواع مختلفی از مولتی‌مترها را طراحی و عرضه کرده تا نیازهای مختلف شما را برطرف کند.

در این مطلب، روش استفاده از مولتی‌متر برای تعمیر دستگاه‌های برقی را آموزش دادیم. با این حال، پیشنهاد می‌کنیم برای انجام هرگونه تعمیر یا کار روی وسایل برقی، از یک تکنسین با تجربه کمک بگیرید تا کار به شکل درست و ایمن انجام شود.

می‌توانید نظرها و پرسش‌های خود را در بخش دیدگاه‌های همین صفحه با ما در میان بگذارید.

به نقل از یک سایت آموزشی در زمینه برق درباره کار با مولتی‌متر آمده است:

“رنج بازر (بیزر):

از آنجایی که دانستن این بخش خیلی به درد یک برقکار می خورد، بد نیست که این مورد را هم یاد بگیرید. زیرا برای پیدا کردن سیم های تلفن و آیفون در برق ساختمان خیلی به کارتان می آید.روی بیشتر مولتی مترها گزینه ای هست که علامت یک زنگ یا یک بلندگوی درج شده که در تصویر بالا آن را با محدوده رنج بازر مشخص کرده ایم.فرض کنید که داخل یک لوله برق ۱۰ رشته سیم وجود دارد که همه آنها همرنگ هستند، و شما می خواهید از بین این ۱۰ رشته سیم، ۲ تا از آنها را مشخص کنید، کاری که می کنید این است که از یک سمت، سر آن دو سیم را لخت می کنید و به هم اتصال می دهید و از سمت دیگر مولتی متر را روی حالت تست بازر قرار می‌دهید و پراب ها را به صورت ۲ به ۲ و تصادفی روی تمام سیم ها تست می کنید. هر جا که مولتی متر به صدا درآمد، یعنی آن دو رشته سیم همان دو رشته سیمی هستند که از سمت دیگر به هم متصل شده اند.”

**پرسش‌های متداول**

**مولتی‌متر دیجیتال و آنالوگ چه تفاوتی با هم دارند؟**
مولتی‌مترهای آنالوگ معمولاً اندازه بزرگ‌تری دارند، ساختار ساده‌تری دارند، تنظیم دستی می‌شوند و دقت کمتری نسبت به نوع دیجیتال دارند. مولتی‌مترهای دیجیتال کوچک‌ترند، ساختار پیچیده‌تری دارند، به صورت خودکار تنظیم می‌شوند و دقت اندازه‌گیری بالاتری ارائه می‌دهند.

**سلکتور چیست؟**
با چرخاندن پیچ یا کلید انتخابگر (سلکتور) روی مولتی‌متر، می‌توانید کمیت مورد نظر خود مانند ولتاژ، جریان یا مقاومت را برای اندازه‌گیری انتخاب کنید.

**AVO متر چیست؟**
به مولتی‌متر، AVO متر هم گفته می‌شود؛ زیرا توانایی اندازه‌گیری ولتاژ (V)، جریان (A) و مقاومت (O) را دارد.

{“@context”:”https://schema.org”,”@type”:”FAQPage”,”mainEntity”:[{“@type”:”Question”,”name”:”مولتی متر دیجیتال و آنالوگ چه تفاوتی با هم دارند؟”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”مولتی مترهای آنالوگ ابعاد بزرگ‌تری نسبت به مولتی مترهای دیجیتال دارند؛ ساختار ساده‌ای دارند؛ به صورت دستی کالیبره می‌شوند و دقت کمتری دارند. مولتی مترهای دیجیتال دارای ابعاد کوچک‌تر، ساختار پیچیده، سیستم کالیبراسیون اتوماتیک و دقت بالا هستند.n”}},{“@type”:”Question”,”name”:”سلکتور چیست؟n”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”با چرخاندن پیچ انتخاب‌گر یا سلکتور مولتی متر می‌توانید پارامتر مورد نظر (ولتاژ، جریان و مقاومت) را انتخاب کنید.n”}},{“@type”:”Question”,”name”:”AVO متر (AVO meter) چیست؟n”,”acceptedAnswer”:{“@type”:”Answer”,”text”:”به مولتی متر AVO متر هم می‌گویند؛ چراکه ولتاژ (V)، آمپراژ (A) و اهم (O) را اندازه‌گیری می‌کند.”}}]}