واریاسیونها (که به معنی تنوعهاست) در واقع شکلهای گوناگون و تزئینشدهای از یک ملودی اصلی هستند. به بیان ساده، ابتدا یک تم یا نغمهٔ اصلی معرفی میشود و سپس در بخشهای بعدی، با تغییراتی در ریتم، بافت یا با افزودن تزئینات، به شکلهای متنوعی درمیآید. در این نوشته از وبلاگ مدیر تولز، بیشتر با فرم واریاسیون در موسیقی آشنا خواهید شد.
اگر سوالاتی دارید، مقاله نحوه نگهداری صحیح از پیانو به شما کمک خواهد کرد.
برای اطلاعات بیشتر، به مقاله آشنایی با انواع ساز ساکسیفون مراجعه کنید.
واریاسیون در موسیقی
واریاسیون یک روش اصلی در ساختن قطعات موسیقی است. در این روش، یک ایده یا تم موسیقایی اولیه را میگیرند و با ایجاد تغییرهایی در ملودی، هارمونی و بافت قطعه، نسخههای جدیدی از آن میسازند. هر یک از این نسخهها حال و هوای خاص خود را دارد.
هر رشته از نتها با ریتمی مشخص میتواند به عنوان ایده اصلی (موتیف) استفاده شود، به شرطی که خیلی پیچیده و نامتعارف نباشد. این ایده اصلی با تکرار در قطعه حضور پیدا میکند. این تکرار میتواند دقیقاً مثل نسخه اول باشد، یا با کمی تغییر همراه شود و یا گسترش یابد.
در تکرارهای دقیق، همه ویژگیهای اصلی ایده، از جمله رابطه بین نتها، کاملاً حفظ میشود. تغییراتی مانند وارونه کردن، معکوس کردن، کوچک یا بزرگ کردن نتها نیز اگر همان ویژگیهای اصلی را حفظ کنند، همچنان یک تکرار دقیق به حساب میآیند.
در طول فرآیند واریاسیون، تکرارهای تغییر یافته نیز پدید میآیند. این نوع تکرارها تنوع ایجاد میکنند و حتی میتوانند ایدههای موسیقایی تازهای بسازند که بعداً در قطعه استفاده شوند. برخی از این تغییرات، که فقط در بخشهای کوتاهی رخ میدهند و تأثیر زیادی بر روند کلی قطعه ندارند، “واریانت” نامیده میشوند.
اطلاعات جامعتری در مورد این موضوع را در آشنایی با ساز توبا پیدا کنید.
در اینجا میتوانید اطلاعات کاملتری درباره ابداعگر سنفونی و چهارنوازی برای سازهای زهی کیست؟ بیابید.
اگر به این موضوع علاقه دارید، مصاحبه آموزشگاه الهام با ماهر پورعبیات، مدرس گیتار را از دست ندهید.
موتسارت استاد این فرم
موتسارت در استفاده از این قالب مهارت داشت و آن را در قطعاتی مانند کنسرتوها، دیورتیمانتوها، سرنادها و گاهی در کوارتتهای زهی و سوناتهای پیانو به کار میبرد. بتهوون نیز از علاقهمندان به فرم واریاسیون بود و حتی مجموعههایی بر پایه ملودیهای موتسارت خلق کرد. آهنگسازان پس از آنان نیز روی موضوعات مختلف — از ملودیهای محلی تا آریاهای اپرایی — واریاسیون ساختند.
واریاسیون نمونه خوبی است که نشان میدهد شنوندگان معمولاً چه نوع تکرارهایی را دوست دارند و از چه تکرارهایی خوششان نمیآید.
نباید فکر کرد که یک شنونده معمولی در اولین برخورد با یک قطعه موسیقی به فرم واریاسیون، همه جزئیات آن را کاملاً درک میکند یا میتواند همه تغییرات را از هم تشخیص دهد. با این حال، آشنایی با ساختار کلی یک قطعه واریاسیون برای هر شنوندهای لازم است، چه بتواند تغییرات را از هم جدا کند چه نتواند. با کمی اطلاعات اولیه، تشخیص طرح کلی یک قطعه واریاسیون — چه از آهنگسازان قدیم و چه جدید — کار دشواری نیست.
به طور معمول، در واریاسیون به سبک کلاسیک، تم اصلی با تغییراتی در ملودی، تزئینات، سرعت اجرا، هارمونی یا حتی بزرگ و کوچک کردن آن ارائه میشود؛ اما بخشهای همراهیکننده اغلب متفاوت هستند و ممکن است ارتباط چندانی با تم اصلی نداشته باشند.
در این مقاله تاریخچه ساز ساکسفون اطلاعات مفیدی آمده است.
در تعریف کلی، واریاسیون تکنیکی در موسیقی است که در آن یک ایده ملودیک با آرایشهای جدید و در شکلهای مختلف تکرار میشود، به گونهای که هر بار با حالت اولیه آن تفاوت دارد.